MORYCIŃSKI HUGON, kierownik artystyczny, reżyser

Wersja z 15:35, 25 mar 2022

Hugon Moryciński, 1938

HUGON MARIAN MORYCIŃSKI (30 VII 1904 Stopnica koło Kielc – 12 VI 1973 Toruń), dyrektor i kierownik artystyczny teatrów, reżyser w Teatrze Wybrzeże. Syn Kazimierza (1878–1952), adwokata, autora wierszy i dramatów o tematyce społecznej, i Natalii z domu Zielińskiej. Brat Ryszarda (16 X 1909 – 10 IX 1988), muzyka Filharmonii Kieleckiej.

W 1925 ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Kielcach, w tym samym roku zadebiutował rolą Bekwarka w Królewskim jedynaku na scenie Teatru Miejskiego w Lublinie. Trafił do półamatorskiego zespołu objazdowego, po kilku miesiącach zrezygnował z aktorstwa, w latach 1926–1927 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w 1934–1935 reżyserię w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie (PIST).

Pracował w Kielcach i Warszawie, między innymi jako sekretarz kancelarii adwokackiej, bibliotekarz, urzędnik w Ministerstwie Spraw Wojskowych, pisał artykuły, recenzje i nowele publikowane w kieleckim „Przeglądzie Tygodniowym” i warszawskiej „Epoce”. Od 1930 redagował programy Teatru Reduta w Warszawie, współpracował z Instytutem Reduty jako sekretarz literacki teatru. Tę ostatnią funkcję od 1933 pełnił w Teatrach Polskim i Małym w Warszawie, następnie został generalnym sekretarzem Towarzystwa Krzewienia Kultury Teatralnej. Jako reżyser zadebiutował w Stołecznym Teatrze Powszechnym przedstawieniem Damy i huzary (listopad 1935). Od 1936 był dyrektorem Teatru Popularnego i Polskiego w Łodzi, od 1937 do kwietnia 1939 dyrektorem artystycznym łódzkich teatrów miejskich. W lecie 1938 kierował wielkim objazdem zespołu łódzkiego, który w drodze na Łotwę odwiedził między innymi Gdańsk.

W czasie okupacji pracował w Warszawie przy produkcji pasty do butów. W powstaniu warszawskim w randze podporucznika (pseudonim Hugo), najpierw w Oddziale VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy) Komendy Głównej AK, od 20 IX 1944 w 15. Pułku Piechoty „Wilków” AK wchodzącego w skład 28. Dywizji Piechoty AK im. Stefana Okrzei. Po powstaniu osadzony jako jeniec w oflagu w Murnau. Po wyzwoleniu, w Lipsku, z upoważnienia komendantury radzieckiej organizował latem 1945 repatriację polskich robotników z Saksonii i Turyngii do kraju.

W sezonie 1945/1946 reżyser w Miejskich Teatrach Dramatycznych w Warszawie, w latach 1946–1950 dyrektor i kierownik artystyczny Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, w 1950–1952 Teatrów Dramatycznych w Szczecinie (kierownik artystyczny do 1 VII 1951). W sezonie 1951/1952 gościnnie reżyserował w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie.

W latach 1952–1955 reżyser w Teatrze Wybrzeże oraz wykładowca kultury słowa w gdańskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej. Zrealizował między innymi spektakl Cyrulik sewilski, czyli daremna przezorność Pierre’a de Beaumarchais (premiera 9 X 1952), w którym wystąpił również jako aktor, wcielając się w rolę Notariusza. Podobnie w przypadku Świerszcza za kominem Karola Dickensa (20 II 1953) był zarówno reżyserem, jak i aktorem – zagrał postać Komentatora. Reżyserował Mieszczan Maksyma Gorkiego (premiera 15 XI 1952), Intrygę i miłość Fryderyka Schillera (20 VI 1953), Zwady miłosne Molière’a (5 XII 1953), Nie igra się z miłością Alfreda de Musseta (10 IV 1954), współpracował reżysersko z Juliuszem Lubicz-Lisowskim przy Grzechu Stefana Żeromskiego (24 II 1955) oraz wyreżyserował Cyrulika sewilskiego Gioacchino Rossiniego w Operze i Filharmonii Bałtyckiej (23 I 1955).

W latach 1955–1958 dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Ziemi Rzeszowskiej (od grudnia 1957 pod nazwą Teatr im. Wandy Siemaszkowej), w 1958 –1961 Teatru Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu, w 1961–1972 Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu. W 1959 zainicjował powstanie Festiwalu Teatru Polski Północnej w Toruniu. 5 XI 1960 otworzył w Bydgoszczy Teatr Kameralny. Z okazji czterdziestolecia działalności artystycznej 27 III 1965 odbyła się w Toruniu premiera Dziadów Adama Mickiewicza w jego reżyserii.

Odznaczony między innymi Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1957). Wielokrotnie nagradzany za reżyserię na stworzonym przez siebie Festiwalu Teatru Polski Północnej, między innymi za Kordiana Juliusza Słowackiego (1960), Skandal w Hellbergu Jerzego Broszkiewicza (1962), Noc listopadową Stanisława Wyspiańskiego (1963) czy Ścieżkę zbawienia Jorgego Andrade (1964), poza tym między innymi za Sen nocy letniej na II Festiwalu Szekspirowskim w Warszawie (1947) i za Burzę Aleksandra Ostrowskiego na odbywającym się na terenie całego kraju Festiwalu Sztuk Radzieckich (1949), oraz za całokształt twórczości w Rzeszowie (1957) i Toruniu (1972).

Od 24 VI 1931 mąż Ireny Zygfrydy z domu Ołdakowskiej. Ojciec aktora i inspicjenta teatrów w Toruniu i Grudziądzu, Łukasza Marii. Zmarł w trakcie jubileuszowego XV Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu. Pochowany na cmentarzu garnizonowym tamże, patron tamtejszej ulicy. Od 1973 jury wspomnianego Festiwalu przyznaje wyróżniającym się młodym aktorom nagrodę jego imienia. JANSZ