DWÓR MIEJSKI
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:1_Dwór_Miejski.jpg|thumb|Zygmunt Vogel, Gdański Dwór Miejski, od wewnątrz, po prawej widoczne duże koryto napełniane spływającą z rury wodą, 1788]] | [[File:1_Dwór_Miejski.jpg|thumb|Zygmunt Vogel, Gdański Dwór Miejski, od wewnątrz, po prawej widoczne duże koryto napełniane spływającą z rury wodą, 1788]] | ||
− | [[File:2_Baszta_Narożna.jpg|thumb| Dwór Miejski | + | [[File:2_Baszta_Narożna.jpg|thumb| Dwór Miejski, 1825: widok na budynek południowy (z prawej), [[BASZTA NAROŻNA| Basztę Narożną]] i częściowo budynek zachodni (z lewej), akwarela z 1856 wedle rysunku [[RANDT AUGUST LOBEGOTT| Augusta Lobegotta Randta]]]] |
[[File:Baszta Narożna przy Dworze Miejskim, Johann Carl Schultz, 1850.JPG|thumb|''Baszta Narożna przy Dworze Miejskim'', [[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]], 1850]] | [[File:Baszta Narożna przy Dworze Miejskim, Johann Carl Schultz, 1850.JPG|thumb|''Baszta Narożna przy Dworze Miejskim'', [[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]], 1850]] | ||
[[File:Dwór_Miejski.jpg|thumb|Dwór Miejski od wewnątrz, [[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]], 1855]] | [[File:Dwór_Miejski.jpg|thumb|Dwór Miejski od wewnątrz, [[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]], 1855]] | ||
− | [[File:Siedziba straży pożarnej w Dworze Miejskim, 1895.JPG|thumb| | + | [[File:Siedziba straży pożarnej w Dworze Miejskim, 1895.JPG|thumb|Dwór Miejski jako siedziba straży pożarnej, w głębi widać przebicie przez budynek zachodni wylotu ul. Ogarnej, początek XX wieku]] |
− | [[File:Dwór Miejski, widok od strony północnej, początek XX wieku.JPG|thumb|Dwór Miejski, widok | + | [[File:Dwór Miejski, widok od strony północnej, początek XX wieku.JPG|thumb|Dwór Miejski, jako siedziba straży pożarnej, widok na budynek południowy, początek XX wieku]] |
− | [[File:X_Dwór_Miejski.jpg|thumb|Dwór Miejski, 1950]] | + | [[File:X_Dwór_Miejski.jpg|thumb|Dwór Miejski, widok od wschodu (z ul. Zbytki) na [[BASZTA NAROŻNA| Basztę Narożną]], 1950]] |
'''DWÓR MIEJSKI''' (Stadthof), zespół miejskich budynków gospodarczych w południowo-zachodnim narożniku dawnych [[MURY OBRONNE | murów miejskich]], między obecną ul. Za Murami, [[OGARNA, ulica | Ogarną]], Bogusławskiego i Podgarbary, powstałych wraz z lokacją [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] w latach 40-tych XIV wieku. Dowodnie w 1457 mieściły się w nim wozownia i stajnia. W latach 1616–1619 [[STRAKOWSKI HANS | Hans Strakowski]] wybudował stajnię składającą się z budynku zachodniego (obecnie ul. Podgarbary 10) i południowego (obecnie ul. Za Murami 2–10). Oba budynki, jednopiętrowe, z piętrem na poddaszu, z dachem dwuspadowym, na planie prostokąta, przylegały do [[BASZTA NAROŻNA | Baszty Narożnej]]; budynek południowy kończył się na Baszcie Schultza ([[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]]).<br/><br/> | '''DWÓR MIEJSKI''' (Stadthof), zespół miejskich budynków gospodarczych w południowo-zachodnim narożniku dawnych [[MURY OBRONNE | murów miejskich]], między obecną ul. Za Murami, [[OGARNA, ulica | Ogarną]], Bogusławskiego i Podgarbary, powstałych wraz z lokacją [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] w latach 40-tych XIV wieku. Dowodnie w 1457 mieściły się w nim wozownia i stajnia. W latach 1616–1619 [[STRAKOWSKI HANS | Hans Strakowski]] wybudował stajnię składającą się z budynku zachodniego (obecnie ul. Podgarbary 10) i południowego (obecnie ul. Za Murami 2–10). Oba budynki, jednopiętrowe, z piętrem na poddaszu, z dachem dwuspadowym, na planie prostokąta, przylegały do [[BASZTA NAROŻNA | Baszty Narożnej]]; budynek południowy kończył się na Baszcie Schultza ([[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]]).<br/><br/> | ||
− | Do budowania ścian podłużnych wykorzystano mur obronny wysoki i niski, dostawiając ściany szczytowe o trójkątnym zwieńczeniu, ozdobione rzeźbami koni. W 2. połowie XVII wieku przedłużono budynek południowy, już dwukondygnacyjny, w stronę wschodnią, włączając obniżoną i ze wspólnym dachem Basztę Browarną. Od 1859 miała tu swoją siedzibę miejska [[STRAŻ POŻARNA | straż pożarna]], około 1903 rozebrano część budynku zachodniego w celu przebicia wylotu obecnej ul. Ogarnej (przed jej skrzyżowaniem z obecną ul. Bogusławskiego).<br/><br/> | + | Do budowania ścian podłużnych wykorzystano mur obronny wysoki i niski, dostawiając ściany szczytowe o trójkątnym zwieńczeniu, ozdobione rzeźbami koni. W 2. połowie XVII wieku przedłużono budynek południowy, już dwukondygnacyjny, w stronę wschodnią, włączając obniżoną i ze wspólnym dachem Basztę Browarną. Od 1859 miała tu swoją siedzibę miejska [[STRAŻ POŻARNA | straż pożarna]], około 1903 rozebrano część budynku zachodniego w celu przebicia wylotu obecnej ul. Ogarnej (przed jej skrzyżowaniem z obecną ul. Bogusławskiego).<br/><br/> |
W 1945 zniszczony, w latach 1947–1949 zabezpieczony. W budynku południowym mieścił się początkowo warsztat samochodowy, po 1956 pracownia kamieniarska Przedsiębiorstwa Robót Elewacyjnych (powstawały rzeźby i detale architektoniczne dla odbudowywanych kamienic Głównego Miasta). W latach 1951–1961 odbudowano budynek zachodni, w 1965–1970 budynek południowy wraz z Basztą Narożną, Schultza i Browarną, przeznaczony (akt erekcyjny wmurowano 23 XI 1964, oddano do użytku 15 XI 1970) na Dom Harcerza ([[POLAK TADEUSZ CZESŁAW | Tadeusz Polak]]), siedzibę Związku Harcerstwa Polskiego. Odbudowę części przeznaczonej na Dom Harcerza przeprowadzono według projektu Zbigniewa Świerka i [[CHRZANOWICZ JÓZEF | Józefa Chrzanowicza]]. Obiekt oddano harcerzom do użytku 15 XI 1970. (zob. [[HARCERSTWO | harcerstwo]]). Na frontonie odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Tadeuszowi Polakowi i Józefowi Grzesiakowi (21 IX 1991). {{author: BŚ}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | W 1945 zniszczony, w latach 1947–1949 zabezpieczony. W budynku południowym mieścił się początkowo warsztat samochodowy, po 1956 pracownia kamieniarska Przedsiębiorstwa Robót Elewacyjnych (powstawały rzeźby i detale architektoniczne dla odbudowywanych kamienic Głównego Miasta). W latach 1951–1961 odbudowano budynek zachodni, w 1965–1970 budynek południowy wraz z Basztą Narożną, Schultza i Browarną, przeznaczony (akt erekcyjny wmurowano 23 XI 1964, oddano do użytku 15 XI 1970) na Dom Harcerza ([[POLAK TADEUSZ CZESŁAW | Tadeusz Polak]]), siedzibę Związku Harcerstwa Polskiego. Odbudowę części przeznaczonej na Dom Harcerza przeprowadzono według projektu Zbigniewa Świerka i [[CHRZANOWICZ JÓZEF | Józefa Chrzanowicza]]. Obiekt oddano harcerzom do użytku 15 XI 1970. (zob. [[HARCERSTWO | harcerstwo]]). Na frontonie odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Tadeuszowi Polakowi i Józefowi Grzesiakowi (21 IX 1991). {{author: BŚ}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Wersja z 21:46, 23 sty 2022
DWÓR MIEJSKI (Stadthof), zespół miejskich budynków gospodarczych w południowo-zachodnim narożniku dawnych murów miejskich, między obecną ul. Za Murami, Ogarną, Bogusławskiego i Podgarbary, powstałych wraz z lokacją Głównego Miasta w latach 40-tych XIV wieku. Dowodnie w 1457 mieściły się w nim wozownia i stajnia. W latach 1616–1619 Hans Strakowski wybudował stajnię składającą się z budynku zachodniego (obecnie ul. Podgarbary 10) i południowego (obecnie ul. Za Murami 2–10). Oba budynki, jednopiętrowe, z piętrem na poddaszu, z dachem dwuspadowym, na planie prostokąta, przylegały do Baszty Narożnej; budynek południowy kończył się na Baszcie Schultza ( Johann Carl Schultz).
Do budowania ścian podłużnych wykorzystano mur obronny wysoki i niski, dostawiając ściany szczytowe o trójkątnym zwieńczeniu, ozdobione rzeźbami koni. W 2. połowie XVII wieku przedłużono budynek południowy, już dwukondygnacyjny, w stronę wschodnią, włączając obniżoną i ze wspólnym dachem Basztę Browarną. Od 1859 miała tu swoją siedzibę miejska straż pożarna, około 1903 rozebrano część budynku zachodniego w celu przebicia wylotu obecnej ul. Ogarnej (przed jej skrzyżowaniem z obecną ul. Bogusławskiego).
W 1945 zniszczony, w latach 1947–1949 zabezpieczony. W budynku południowym mieścił się początkowo warsztat samochodowy, po 1956 pracownia kamieniarska Przedsiębiorstwa Robót Elewacyjnych (powstawały rzeźby i detale architektoniczne dla odbudowywanych kamienic Głównego Miasta). W latach 1951–1961 odbudowano budynek zachodni, w 1965–1970 budynek południowy wraz z Basztą Narożną, Schultza i Browarną, przeznaczony (akt erekcyjny wmurowano 23 XI 1964, oddano do użytku 15 XI 1970) na Dom Harcerza ( Tadeusz Polak), siedzibę Związku Harcerstwa Polskiego. Odbudowę części przeznaczonej na Dom Harcerza przeprowadzono według projektu Zbigniewa Świerka i Józefa Chrzanowicza. Obiekt oddano harcerzom do użytku 15 XI 1970. (zob. harcerstwo). Na frontonie odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Tadeuszowi Polakowi i Józefowi Grzesiakowi (21 IX 1991).