GAZETA GDAŃSKA (I)
Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Budynek „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935.JPG|thumb|Siedziba „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, skrzyżowanie z ul. Korzenną, 1935, fot. [[KLEDZIK WITOLD | Witold Kledzik]]]] | [[File:Budynek „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935.JPG|thumb|Siedziba „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, skrzyżowanie z ul. Korzenną, 1935, fot. [[KLEDZIK WITOLD | Witold Kledzik]]]] | ||
[[File:Gazeta_Gdanska_I.jpg|thumb|Reklama „Gazety Gdańskiej”, koniec XIX wieku]] | [[File:Gazeta_Gdanska_I.jpg|thumb|Reklama „Gazety Gdańskiej”, koniec XIX wieku]] | ||
− | '''„GAZETA GDAŃSKA”''', pierwsze gdańskie pismo w języku polskim, wychodziło od kwietnia 1891 do 1939 | + | '''„GAZETA GDAŃSKA”''', pierwsze gdańskie pismo w języku polskim, wychodziło od kwietnia 1891 do 1939, od 1 IV 1891 wraz z niedzielnymi dodatkami „Gwiazdka Niedzielna” i „Anioł Stróż”. Redakcja i drukarnia mieściły się w latach 1891–1894 przy Frauengasse 37 (ul. Mariacka), w 1897 przy Breitgasse 56 (ul. Szeroka). Założycielem, wydawcą i redaktorem był do 1901 [[MILSKI BERNARD | Bernard Milski]], który odsprzedał wydawnictwo Józefowi Marianowi Palędzkiemu. Ponieważ nabywca wykonywał zawód adwokata, pismo było formalnie własnością jego rodziny, a od 1904 spółki wydawniczej.<br/><br/> |
− | W latach 1913–1920 właścicielem i redaktorem pisma był [[KWIATKOWSKI JAN | Jan Kwiatkowski]], który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Morską” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później między innymi Spółdzielnia Wydawnicza „Gryf” (luty–marzec 1936) i od 18 VI 1938 Narodowa Spółka Wydawnicza w Toruniu. Okresowo, a od marca 1935 | + | W latach 1913–1920 właścicielem i redaktorem pisma był [[KWIATKOWSKI JAN | Jan Kwiatkowski]], który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Morską” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później między innymi Spółdzielnia Wydawnicza „Gryf” (luty–marzec 1936) i od 18 VI 1938 Narodowa Spółka Wydawnicza w Toruniu. Okresowo, a od marca 1935 stale, pismo dofinansowywane przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. W latach 1921–1922 wydawano niemiecką edycję: „Deutsche Morgenausgabe der Gazeta Gdańska”. Duży wpływ na profil wywierał [[CIESZYŃSKI WŁADYSŁAW | Władysław Cieszyński]], od 1926 współredaktor, w latach 1927–1932 redaktor naczelny.<br/><br/> |
Początkowy nakład wynosił 600 egzemplarzy, by sporadycznie wzrastać do 25,5 tysiąca egzemplarzy (1922). Odgrywała ważną rolę w życiu społeczno-politycznym gdańskiej Polonii, w Prusach Zachodnich, a później w województwie pomorskim. Występowała w obronie praw Polaków, miała wpływ na integrację ludności polskiej w Gdańsku.<br/><br/> | Początkowy nakład wynosił 600 egzemplarzy, by sporadycznie wzrastać do 25,5 tysiąca egzemplarzy (1922). Odgrywała ważną rolę w życiu społeczno-politycznym gdańskiej Polonii, w Prusach Zachodnich, a później w województwie pomorskim. Występowała w obronie praw Polaków, miała wpływ na integrację ludności polskiej w Gdańsku.<br/><br/> | ||
− | 3 VI 1967 na budynku [[DOM PRASY | Domu Prasy]] odsłonięto tablicę poświęconą „PAMIĘCI KOLEGOM / DZIENNIKARZY / KTÓRZY WALCZYLI / NA ŁAMACH PISMA / GAZETA GDAŃSKA / O POWRÓT GDAŃSKA I ZIEMI / GDAŃSKIEJ DO MACIERZY / ODDZIAŁ MORSKI STOWARZYSZENIA /DZIENNIKARZY POLSKICH / GDAŃSK 1967”. 4 VIII 1984 pamiątkową tablicę odsłonięto przy ul. Mariackiej 37. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | + | 3 VI 1967 na budynku [[DOM PRASY | Domu Prasy]] odsłonięto tablicę poświęconą „PAMIĘCI KOLEGOM / DZIENNIKARZY / KTÓRZY WALCZYLI / NA ŁAMACH PISMA / GAZETA GDAŃSKA / O POWRÓT GDAŃSKA I ZIEMI / GDAŃSKIEJ DO MACIERZY / ODDZIAŁ MORSKI STOWARZYSZENIA /DZIENNIKARZY POLSKICH / GDAŃSK 1967”. 4 VIII 1984 pamiątkową tablicę odsłonięto przy ul. Mariackiej 37. Wnętrze redakcji gazety zostało odtworzone na potrzeby scen do filmu ''Miasto z morza'' (2008). {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Wersja z 13:01, 14 lut 2022
„GAZETA GDAŃSKA”, pierwsze gdańskie pismo w języku polskim, wychodziło od kwietnia 1891 do 1939, od 1 IV 1891 wraz z niedzielnymi dodatkami „Gwiazdka Niedzielna” i „Anioł Stróż”. Redakcja i drukarnia mieściły się w latach 1891–1894 przy Frauengasse 37 (ul. Mariacka), w 1897 przy Breitgasse 56 (ul. Szeroka). Założycielem, wydawcą i redaktorem był do 1901 Bernard Milski, który odsprzedał wydawnictwo Józefowi Marianowi Palędzkiemu. Ponieważ nabywca wykonywał zawód adwokata, pismo było formalnie własnością jego rodziny, a od 1904 spółki wydawniczej.
W latach 1913–1920 właścicielem i redaktorem pisma był Jan Kwiatkowski, który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Morską” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później między innymi Spółdzielnia Wydawnicza „Gryf” (luty–marzec 1936) i od 18 VI 1938 Narodowa Spółka Wydawnicza w Toruniu. Okresowo, a od marca 1935 stale, pismo dofinansowywane przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. W latach 1921–1922 wydawano niemiecką edycję: „Deutsche Morgenausgabe der Gazeta Gdańska”. Duży wpływ na profil wywierał Władysław Cieszyński, od 1926 współredaktor, w latach 1927–1932 redaktor naczelny.
Początkowy nakład wynosił 600 egzemplarzy, by sporadycznie wzrastać do 25,5 tysiąca egzemplarzy (1922). Odgrywała ważną rolę w życiu społeczno-politycznym gdańskiej Polonii, w Prusach Zachodnich, a później w województwie pomorskim. Występowała w obronie praw Polaków, miała wpływ na integrację ludności polskiej w Gdańsku.
3 VI 1967 na budynku Domu Prasy odsłonięto tablicę poświęconą „PAMIĘCI KOLEGOM / DZIENNIKARZY / KTÓRZY WALCZYLI / NA ŁAMACH PISMA / GAZETA GDAŃSKA / O POWRÓT GDAŃSKA I ZIEMI / GDAŃSKIEJ DO MACIERZY / ODDZIAŁ MORSKI STOWARZYSZENIA /DZIENNIKARZY POLSKICH / GDAŃSK 1967”. 4 VIII 1984 pamiątkową tablicę odsłonięto przy ul. Mariackiej 37. Wnętrze redakcji gazety zostało odtworzone na potrzeby scen do filmu Miasto z morza (2008).