CMENTARZE NA WESTERPLATTE
| Linia 6: | Linia 6: | ||
'''CMENTARZE NA WESTERPLATTE. 1.''' Powstały w połowie XVIII wieku, chowano na nim ciała wyrzucane na brzeg morski, zmarłych marynarzy. Zlokalizowany był na wschód od trzeciej reduty, zbudowanej przez Prusaków w latach 1788–1790, i na zachód od późniejszych łazienek męskich kurortu, zniszczony w początku XIX wieku. <br/> <br/> | '''CMENTARZE NA WESTERPLATTE. 1.''' Powstały w połowie XVIII wieku, chowano na nim ciała wyrzucane na brzeg morski, zmarłych marynarzy. Zlokalizowany był na wschód od trzeciej reduty, zbudowanej przez Prusaków w latach 1788–1790, i na zachód od późniejszych łazienek męskich kurortu, zniszczony w początku XIX wieku. <br/> <br/> | ||
| − | '''2.''' Symboliczny cmentarz polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku w obronie Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Powstał z inicjatywy [[DĄBROWSKI FRANCISZEK | kpt. Franciszka Dąbrowskiego]] i żołnierzy zrzeszonych w Związku Obrońców Westerplatte (został powołany w maju 1946 jako sekcja Wojewódzkiego Zarządu Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Wolność i Demokrację), w miejscu, gdzie znajdowała się zniszczona 2 IX 1939 Wartownia nr 5, wykonany częściowo w czynie społecznym przez pracowników [[BIURO ODBUDOWY PORTÓW | Biura Odbudowy Portów]] (BOP). Odsłonięty 27 VII 1946 roku z udziałem ministra obrony narodowej Michała Roli-Żymierskiego, apel poległych odczytał kpt. Franciszek Dąbrowski. Ustawiono (projekt inż. Jelińskiego z BOP) płytę granitową z napisem: TU SPOCZYWAJĄ BOHATERSCY OBROŃCY WESTERPLATTE, POLEGLI WE WRZEŚNIU 1939, KAWALEROWIE KRZYŻA VIRTUTI MILITARI i z nazwiskami poległych (według ówczesnej wiedzy) oraz prosty betonowy krzyż (symbolizujący Krzyż Virtuti Militari). Krzyż usunięto 2 VII 1962 (uratowany przez [[GUSTKOWICZ JAN | ks. Jana Gustkowicza]], przechowywany w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ | kościele św. Jadwigi Śląskiej]] w [[NOWY PORT | Nowym Porcie]]), ustawiając w jego miejsce czołg | + | '''2.''' Symboliczny cmentarz polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku w obronie Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Powstał z inicjatywy [[DĄBROWSKI FRANCISZEK | kpt. Franciszka Dąbrowskiego]] i żołnierzy zrzeszonych w Związku Obrońców Westerplatte (został powołany w maju 1946 jako sekcja Wojewódzkiego Zarządu Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Wolność i Demokrację), w miejscu, gdzie znajdowała się zniszczona 2 IX 1939 Wartownia nr 5, wykonany częściowo w czynie społecznym przez pracowników [[BIURO ODBUDOWY PORTÓW | Biura Odbudowy Portów]] (BOP). Odsłonięty 27 VII 1946 roku z udziałem ministra obrony narodowej Michała Roli-Żymierskiego, apel poległych odczytał kpt. Franciszek Dąbrowski. Ustawiono (projekt inż. Jelińskiego z BOP) płytę granitową z napisem: TU SPOCZYWAJĄ BOHATERSCY OBROŃCY WESTERPLATTE, POLEGLI WE WRZEŚNIU 1939, KAWALEROWIE KRZYŻA VIRTUTI MILITARI i z nazwiskami poległych (według ówczesnej wiedzy) oraz prosty betonowy krzyż (symbolizujący Krzyż Virtuti Militari). Krzyż usunięto 2 VII 1962 (uratowany przez [[GUSTKOWICZ JAN | ks. Jana Gustkowicza]], przechowywany w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ | kościele św. Jadwigi Śląskiej]] w [[NOWY PORT | Nowym Porcie]]), ustawiając w jego miejsce czołg T-34 (w 1945 walczący o Gdynię, nie Gdańsk). 1 IX 1971 złożono w ceglanej niszy urnę z prochami [[SUCHARSKI HENRYK | mjr. Henryka Sucharskiego]], przywiezioną z cmentarza w Casamassima koło Bari (Włochy), nad którą na betonowej płycie ustawiono rzeźbę orła i tekst informacyjny projektu artysty plastyka Zygfryda Korpalskiego. <br/><br/> |
| − | W sierpniu 1981 roku krzyż z 1946 z inicjatywy [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]] Portu Gdańskiego ponownie postawiono na Westerplatte i poświęcono. Obok krzyża znajdują się dwie tablice: z 1959, pod którą w 20. rocznicę wybuchu II wojny światowej złożono ziemię z miejsc oporu i kaźni Polaków, i z roku 1966, pod którą złożono dwanaście urn z ziemią z pól bitewnych II wojny światowej uświęconych krwią polskich żołnierzy. W roku 1989, z okazji 50. rocznicy walk na Westerplatte, cmentarz zrewitalizowano (według projektu [[DUSZEŃKO FRANCISZEK | Franciszka Duszeńki]]; czołg przeniesiono pod byłą placówkę Fort). Prochy mjr. Henryka Sucharskiego złożono w nowej drewnianej skrzynce i umieszczono pod krzyżem (rzeźbę Zygfryda Korpalskiego | + | W sierpniu 1981 roku krzyż z 1946 z inicjatywy [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]] Portu Gdańskiego ponownie postawiono na Westerplatte i poświęcono. Obok krzyża znajdują się dwie tablice: z 1959, pod którą w 20. rocznicę wybuchu II wojny światowej złożono ziemię z miejsc oporu i kaźni Polaków, i z roku 1966, pod którą złożono dwanaście urn z ziemią z pól bitewnych II wojny światowej uświęconych krwią polskich żołnierzy. W roku 1989, z okazji 50. rocznicy walk na Westerplatte, cmentarz zrewitalizowano (według projektu [[DUSZEŃKO FRANCISZEK | Franciszka Duszeńki]]; czołg przeniesiono pod byłą placówkę Fort). Prochy mjr. Henryka Sucharskiego złożono w nowej drewnianej skrzynce i umieszczono pod krzyżem (rzeźbę Zygfryda Korpalskiego – z uwagi na brak korony, co nie odpowiadało ówczesnym czasom – umieszczono w wartowni Nr 1, w 1997 przekazano w depozyt do kościoła św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie), po jego bokach umieszczono piętnaście kamiennych krzyży z żeliwnymi tabliczkami w kształcie nieśmiertelników, symbolizujących poległych w boju. 1 IX 1992 na cmentarz przeniesiono szczątki obrońcy Westerplatte kpr. Andrzeja Kowalczyka (odnalezione 25 VII 1963 w czasie modernizacji nabrzeża i pochowane czasowo na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Wersja z 08:59, 31 sie 2021
lata 60. XX wieku
CMENTARZE NA WESTERPLATTE. 1. Powstały w połowie XVIII wieku, chowano na nim ciała wyrzucane na brzeg morski, zmarłych marynarzy. Zlokalizowany był na wschód od trzeciej reduty, zbudowanej przez Prusaków w latach 1788–1790, i na zachód od późniejszych łazienek męskich kurortu, zniszczony w początku XIX wieku.
2. Symboliczny cmentarz polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku w obronie Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Powstał z inicjatywy kpt. Franciszka Dąbrowskiego i żołnierzy zrzeszonych w Związku Obrońców Westerplatte (został powołany w maju 1946 jako sekcja Wojewódzkiego Zarządu Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Wolność i Demokrację), w miejscu, gdzie znajdowała się zniszczona 2 IX 1939 Wartownia nr 5, wykonany częściowo w czynie społecznym przez pracowników Biura Odbudowy Portów (BOP). Odsłonięty 27 VII 1946 roku z udziałem ministra obrony narodowej Michała Roli-Żymierskiego, apel poległych odczytał kpt. Franciszek Dąbrowski. Ustawiono (projekt inż. Jelińskiego z BOP) płytę granitową z napisem: TU SPOCZYWAJĄ BOHATERSCY OBROŃCY WESTERPLATTE, POLEGLI WE WRZEŚNIU 1939, KAWALEROWIE KRZYŻA VIRTUTI MILITARI i z nazwiskami poległych (według ówczesnej wiedzy) oraz prosty betonowy krzyż (symbolizujący Krzyż Virtuti Militari). Krzyż usunięto 2 VII 1962 (uratowany przez ks. Jana Gustkowicza, przechowywany w kościele św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie), ustawiając w jego miejsce czołg T-34 (w 1945 walczący o Gdynię, nie Gdańsk). 1 IX 1971 złożono w ceglanej niszy urnę z prochami mjr. Henryka Sucharskiego, przywiezioną z cmentarza w Casamassima koło Bari (Włochy), nad którą na betonowej płycie ustawiono rzeźbę orła i tekst informacyjny projektu artysty plastyka Zygfryda Korpalskiego.
W sierpniu 1981 roku krzyż z 1946 z inicjatywy Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” Portu Gdańskiego ponownie postawiono na Westerplatte i poświęcono. Obok krzyża znajdują się dwie tablice: z 1959, pod którą w 20. rocznicę wybuchu II wojny światowej złożono ziemię z miejsc oporu i kaźni Polaków, i z roku 1966, pod którą złożono dwanaście urn z ziemią z pól bitewnych II wojny światowej uświęconych krwią polskich żołnierzy. W roku 1989, z okazji 50. rocznicy walk na Westerplatte, cmentarz zrewitalizowano (według projektu Franciszka Duszeńki; czołg przeniesiono pod byłą placówkę Fort). Prochy mjr. Henryka Sucharskiego złożono w nowej drewnianej skrzynce i umieszczono pod krzyżem (rzeźbę Zygfryda Korpalskiego – z uwagi na brak korony, co nie odpowiadało ówczesnym czasom – umieszczono w wartowni Nr 1, w 1997 przekazano w depozyt do kościoła św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie), po jego bokach umieszczono piętnaście kamiennych krzyży z żeliwnymi tabliczkami w kształcie nieśmiertelników, symbolizujących poległych w boju. 1 IX 1992 na cmentarz przeniesiono szczątki obrońcy Westerplatte kpr. Andrzeja Kowalczyka (odnalezione 25 VII 1963 w czasie modernizacji nabrzeża i pochowane czasowo na cmentarzu Srebrzysko.
