GAZETA GDAŃSKA (I)

[[File:Budynek____Gazety_Gdańskiej____przy_Targu_Kaszubskim__1935.JPG|thumb|Budynek „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935]]'''„GAZETA GDAŃSKA”''', pierwsze gd. pismo w jęz. pol., wychodziło od kwietnia 1891 do 1939. Redakcja mieściła się przy Frauengasse 37 (ul. Mariacka). Założycielem, wydawcą i red. był do 1901 q Bernard Milski, który odsprzedał wydawnictwo Józefowi Marianowi Palędzkiemu. Ponieważ nabywca wykonywał zawód adwokata, pismo było formalnie własnością jego rodziny, a od 1904 spółki wydawniczej. W 1913–20 właścicielem i red. pisma był q Jan Kwiatkowski, który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gd. pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Mors- ką” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później m.in. Spółdzielnia Wydawnicza „Gryf” (luty–marzec 1936) i od 18 VI 1938 Narodowa Spółka Wydawnicza w Toruniu. Okresowo, a od marca 1935 stale, pismo dofinansowywane przez MSZ RP. W 1921–22 wydawano niem. edycję: „Deutsche Morgenausgabe der Gazeta Gdańska”. Duży wpływ na profil wywierał q Władysław Cieszyński, od 1926 współredaktor, 1927–32 red. nacz. Początkowy nakład wynosił 600 egz., by sporadycznie wzrastać do 25,5 tys. egz. (1922). Odgrywała ważną rolę w życiu społ.-polit. gd. Polonii, w Prusach Zach., a później w woj. pomor. Występowała w obronie praw Polaków, miała wpływ na integrację ludności pol. w Gd. 4 VIII 1984 przy ul. Mariackiej 37 odsłonięto pamiątkową płytę. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]]