WEDEL DANIEL LUDWIG, księgarz
| Linia 8: | Linia 8: | ||
[[File:Wzgórze_Królewskie_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | [[File:Wzgórze_Królewskie_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | ||
| − | '''DANIEL LUDWIG WEDEL''' (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku mieszkał od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamienicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W 1780 roku nabył oficynę drukarską Schreiberów ([[SCHREIBER THOMAS JOHANNES | Thomas Johannes Schreiber]]), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (między innymi do nauczania języka polskiego [[MONETA JAN | Jana Monety]] i [[WOYNA JAN KAROL | Jana Karola Woyny]]), kalendarze i czasopisma. | + | '''DANIEL LUDWIG WEDEL''' (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku mieszkał od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamienicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W 1780 roku nabył oficynę drukarską Schreiberów ([[SCHREIBER THOMAS JOHANNES | Thomas Johannes Schreiber]]), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse 8. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (między innymi do nauczania języka polskiego [[MONETA JAN | Jana Monety]] i [[WOYNA JAN KAROL | Jana Karola Woyny]]), kalendarze i czasopisma. Współpracował z wydawnictwami z Lipska, których książki sprzedawał w swojej księgarni. Bezpośrednie kierownictwo drukarni w latach 1780–1802 sprawował Georg Christian Hecht. <br/><br/> |
| − | + | W swoim zawodzie kształcił synów (zmarli wcześnie lub opuścili Gdańsk): Johann Ludwig został czeladnikiem w 1784, a Karl Friedrich w 1791. Spadkobierczynią została córka Eleonore Julianne Wedel (6 VIII 1765 Gdańsk – zmarła na cholerę 23 VIII 1831 Gdańsk), po raz pierwszy zamężna za drukarza Christopha Friedricha Delmanzo, po raz drugi za Augusta Friedricha Rathstocka, który od 1814 do śmierci 21 VIII 1820 zarządzał firmą i po 1817 nabył sąsiednią kamienicę, przy Jopengasse 7 (ul. Piwna). Po śmierci drugiego męża Eleonora działała samodzielnie (między innymi sprzedała kamienicę przy Jopengasse 7), następnie z synem z pierwszego małżeństwa, Christophem Ludwigiem Delmanzem (1794–1840).<br/><br/> | |
| − | W chwili śmierci Eleonore na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (''Steindruckerei''), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa, ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Christopha Ludwiga Delmanza została jego córka, Auguste Malwine Elise | + | W chwili śmierci Eleonore (1831) na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (''Steindruckerei''), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa, ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Christopha Ludwiga Delmanza została jego córka, Auguste Malwine Elise (1835–1887), żona Wilhelma Carla Kulenkampfa (1821 – przed 1887). W 1893 wydawnictwo zatrudniało 22 osoby.<br/><br/> |
W 1897 drukarnię odkupiła redakcja dziennika [[DANZIGER NEUESTE NACHRICHTEN | Danziger Neueste Nachrichten]]. W kamienicy przy Jopengasse 8 urodził się i spędził dzieciństwo [[JABŁOŃSKI HENRYK HUBERTUS | Henryk Jabłoński]], po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej na parterze funkcjonuje sklep filatelistyczny. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | W 1897 drukarnię odkupiła redakcja dziennika [[DANZIGER NEUESTE NACHRICHTEN | Danziger Neueste Nachrichten]]. W kamienicy przy Jopengasse 8 urodził się i spędził dzieciństwo [[JABŁOŃSKI HENRYK HUBERTUS | Henryk Jabłoński]], po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej na parterze funkcjonuje sklep filatelistyczny. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 20:11, 28 cze 2021
DANIEL LUDWIG WEDEL (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku mieszkał od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamienicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W 1780 roku nabył oficynę drukarską Schreiberów ( Thomas Johannes Schreiber), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse 8. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (między innymi do nauczania języka polskiego Jana Monety i Jana Karola Woyny), kalendarze i czasopisma. Współpracował z wydawnictwami z Lipska, których książki sprzedawał w swojej księgarni. Bezpośrednie kierownictwo drukarni w latach 1780–1802 sprawował Georg Christian Hecht.
W swoim zawodzie kształcił synów (zmarli wcześnie lub opuścili Gdańsk): Johann Ludwig został czeladnikiem w 1784, a Karl Friedrich w 1791. Spadkobierczynią została córka Eleonore Julianne Wedel (6 VIII 1765 Gdańsk – zmarła na cholerę 23 VIII 1831 Gdańsk), po raz pierwszy zamężna za drukarza Christopha Friedricha Delmanzo, po raz drugi za Augusta Friedricha Rathstocka, który od 1814 do śmierci 21 VIII 1820 zarządzał firmą i po 1817 nabył sąsiednią kamienicę, przy Jopengasse 7 (ul. Piwna). Po śmierci drugiego męża Eleonora działała samodzielnie (między innymi sprzedała kamienicę przy Jopengasse 7), następnie z synem z pierwszego małżeństwa, Christophem Ludwigiem Delmanzem (1794–1840).
W chwili śmierci Eleonore (1831) na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (Steindruckerei), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa, ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Christopha Ludwiga Delmanza została jego córka, Auguste Malwine Elise (1835–1887), żona Wilhelma Carla Kulenkampfa (1821 – przed 1887). W 1893 wydawnictwo zatrudniało 22 osoby.
W 1897 drukarnię odkupiła redakcja dziennika Danziger Neueste Nachrichten. W kamienicy przy Jopengasse 8 urodził się i spędził dzieciństwo Henryk Jabłoński, po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej na parterze funkcjonuje sklep filatelistyczny.
