GAZETA GDAŃSKA (I)
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Gazeta_Gdanska_I.jpg|thumb|Reklama „Gazety Gdańskiej”, koniec XIX wieku]] | [[File:Gazeta_Gdanska_I.jpg|thumb|Reklama „Gazety Gdańskiej”, koniec XIX wieku]] | ||
[[File:Budynek „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935.JPG|thumb|Siedziba „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935, , fot. [[KLEDZIK WITOLD | Witold Kledzik]]]] | [[File:Budynek „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935.JPG|thumb|Siedziba „Gazety Gdańskiej” przy Targu Kaszubskim, 1935, , fot. [[KLEDZIK WITOLD | Witold Kledzik]]]] | ||
| − | '''„GAZETA GDAŃSKA”''', pierwsze gdańskie pismo w języku polskim, wychodziło od kwietnia 1891 do 1939 roku. Redakcja i drukarnia mieściły się w latach 1891–1894 przy Frauengasse 37 (ul. Mariacka), w 1897 roku przy Breitgasse 56 (ul. Szeroka). Założycielem, wydawcą i redaktorem był do roku 1901 [[MILSKI BERNARD | Bernard Milski]], który odsprzedał wydawnictwo Józefowi Marianowi Palędzkiemu. Ponieważ nabywca wykonywał zawód adwokata, pismo było formalnie własnością jego rodziny, a od 1904 spółki wydawniczej. W latach 1913–1920 właścicielem i redaktorem pisma był [[KWIATKOWSKI JAN | Jan Kwiatkowski]], który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Morską” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później | + | '''„GAZETA GDAŃSKA”''', pierwsze gdańskie pismo w języku polskim, wychodziło od kwietnia 1891 do 1939 roku. Redakcja i drukarnia mieściły się w latach 1891–1894 przy Frauengasse 37 (ul. Mariacka), w 1897 roku przy Breitgasse 56 (ul. Szeroka). Założycielem, wydawcą i redaktorem był do roku 1901 [[MILSKI BERNARD | Bernard Milski]], który odsprzedał wydawnictwo Józefowi Marianowi Palędzkiemu. Ponieważ nabywca wykonywał zawód adwokata, pismo było formalnie własnością jego rodziny, a od 1904 spółki wydawniczej.<br/><br/> |
| + | W latach 1913–1920 właścicielem i redaktorem pisma był [[KWIATKOWSKI JAN | Jan Kwiatkowski]], który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Morską” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później między innymi Spółdzielnia Wydawnicza „Gryf” (luty–marzec 1936) i od 18 VI 1938 Narodowa Spółka Wydawnicza w Toruniu. Okresowo, a od marca 1935 roku stale, pismo dofinansowywane przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. W latach 1921–1922 wydawano niemiecką edycję: „Deutsche Morgenausgabe der Gazeta Gdańska”. Duży wpływ na profil wywierał [[CIESZYŃSKI WŁADYSŁAW | Władysław Cieszyński]], od roku 1926 współredaktor, w latach 1927–1932 redaktor naczelny.<br/><br/> | ||
| + | Początkowy nakład wynosił 600 egzemplarzy, by sporadycznie wzrastać do 25,5 tysiąca egzemplarzy (1922). Odgrywała ważną rolę w życiu społeczno-politycznym gdańskiej Polonii, w Prusach Zachodnich, a później w województwie pomorskim. Występowała w obronie praw Polaków, miała wpływ na integrację ludności polskiej w Gdańsku. 4 VIII 1984 przy ul. Mariackiej 37 odsłonięto pamiątkową płytę. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Wersja z 08:24, 27 lut 2021
„GAZETA GDAŃSKA”, pierwsze gdańskie pismo w języku polskim, wychodziło od kwietnia 1891 do 1939 roku. Redakcja i drukarnia mieściły się w latach 1891–1894 przy Frauengasse 37 (ul. Mariacka), w 1897 roku przy Breitgasse 56 (ul. Szeroka). Założycielem, wydawcą i redaktorem był do roku 1901 Bernard Milski, który odsprzedał wydawnictwo Józefowi Marianowi Palędzkiemu. Ponieważ nabywca wykonywał zawód adwokata, pismo było formalnie własnością jego rodziny, a od 1904 spółki wydawniczej.
W latach 1913–1920 właścicielem i redaktorem pisma był Jan Kwiatkowski, który odkupił je od Towarzystwa Wydawniczego „Gazeta Gdańska”. Po kilku zmianach własnościowych nabyło je 29 IV 1926 Towarzystwo Wydawnicze „Drukarnia Bydgoska”. Gazetę przeniesiono do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostała filia redakcji. Po kolejnych przekształceniach własnościowych deficytową „Gazetę Gdańską – Gazetę Morską” (nowy tytuł) przejęła Pomorska Spółka Wydawnicza, później między innymi Spółdzielnia Wydawnicza „Gryf” (luty–marzec 1936) i od 18 VI 1938 Narodowa Spółka Wydawnicza w Toruniu. Okresowo, a od marca 1935 roku stale, pismo dofinansowywane przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. W latach 1921–1922 wydawano niemiecką edycję: „Deutsche Morgenausgabe der Gazeta Gdańska”. Duży wpływ na profil wywierał Władysław Cieszyński, od roku 1926 współredaktor, w latach 1927–1932 redaktor naczelny.
Początkowy nakład wynosił 600 egzemplarzy, by sporadycznie wzrastać do 25,5 tysiąca egzemplarzy (1922). Odgrywała ważną rolę w życiu społeczno-politycznym gdańskiej Polonii, w Prusach Zachodnich, a później w województwie pomorskim. Występowała w obronie praw Polaków, miała wpływ na integrację ludności polskiej w Gdańsku. 4 VIII 1984 przy ul. Mariackiej 37 odsłonięto pamiątkową płytę.
