SECKER HANS FRIEDRICH, historyk sztuki, muzealnik

Wersja z 11:21, 11 sie 2020

Hans Friedrich Secker

HANS FRIEDRICH SECKER (8 IV 1888 Elberfeld, Nadrenia – 7 VIII 1960 Pfronten, Bawaria), historyk sztuki, muzealnik. Syn Franza Ludwiga, dyrektora Instytutu Kształcenia Naukowego (Wissenschaftliches Lehrinstitut) w Elberfeld (obecnie dzielnica Wuppertalu). Uczył się w gimnazjach w Elberfeld i Bad Münstereifel, gdzie 6 III 1906 zdał maturę. Studiował historię sztuki, egiptologię i archeologię na Friedrichs-Universität w Halle, Friedrich-Wilhelms-Universität w Berlinie i Kaiser-Wilhelms-Universität w Strasburgu, gdzie 17 XII 1910 doktoryzował się u Georga Dehio i został asystentem w Hohenlohe-Museum w Strasburgu, w 1911 w Kaiser-Friedrich-Museum w Magdeburgu.

Polecony Zarządowi Miasta Gdańska przez dyrektora tej ostatniej placówki, prof. Theodora Volbehra, od 1 IX 1912 kierownik (najmłodszy w całej Rzeszy), od 1916 dyrektor Muzeum Miejskiego oraz Muzeum Rzemiosła Artystycznego. Już w maju 1913, po przebudowie w Muzeum Miejskim galerii malarstwa, otworzył pierwszą, nowatorską wystawę rzemiosła artystycznego i wydał swój przewodnik. Rok później na parterze, piętrze i w krużgankach zaprezentował własną kolekcję odlewów sztuki antycznej. Jego działania spowodowały trzykrotny wzrost liczby odwiedzających w ciągu roku oraz znaczny przyrost darów i przekazów obywateli miasta na rzecz muzeum, dzięki którym znacznie wzrosły także zakupy eksponatów, ich ilość na koniec 1916 roku wzrosła do 4002. Wizyty członków dworu cesarskiego (między innymi kronprinza Fryderyka Wilhelma Wiktora wraz z żoną w lipcu 1916) podniosły prestiż muzeum do rangi najważniejszego w Prusach.

W 1918 utworzył towarzystwo naukowe Kunstforschende Gesellschaft, na początku 1919 – wraz z profesorem gdańskiej Technische Hochschule Karlem Jellinkiem –zorganizował jeden z pierwszych w Niemczech miejski Uniwersytet Ludowy (Volkshochschule), w którym pracował jako docent historii sztuki.

W styczniu 1922 roku rekomendowany nadburmistrzowi Kolonii Konradowi Adenauerowi ponownie przez prof. Theodora Volbehra, od 3 kwietnia tego roku dyrektor Wallraf-Richartz-Museum w tym mieście. Wobec rozbieżnych zdań z nadburmistrzem (począwszy od zamysłów na rozbudowę budynku muzeum, skończywszy na formule i zakresie tematycznym wystaw, zwłaszcza tworzonej przez niego Galerii Sztuki Współczesnej) 1 II 1928 zrezygnował z pracy etatowej ze względu na stan zdrowia.

Następnie działał jako niezależny badacz, zajmował się historią dawnej i współczesnej sztuki. Autor między innymi: Führer durch die öffentlichen Kunstsammlungen in Danzig (1913), Die Kunstsammlungen im Franziskanerkloster zu Danzig (1917), Zwei Danziger Bildhauer. J.H. Meissner und R. Freitag (1921), Gebaute Bilder (1934), monografii artystów: Julius Bretz 1870–1953 (1956), Diego Rivera (1937), José Guadalupe Posada (1961). Pod pseudonimem Johannes Karst pisał także słuchowiska i eseje.

Odznaczony został między innymi Medalem Czerwonego Krzyża Prus II. klasy, brązowym medalem honorowym „Za zasługi dla Austriackiego Czerwonego Krzyża” (1919). Był członkiem honorowym gdańskiego Kunstforschende Gesellschaft (1922) i kolońskiego Wallraf-Richartz-Gesellschaft (1928). W Kolonii mieszkał do 1932, następnie w pobliskim Honnef (powiat Rhein-Sieg), od 1956 w Weißensee koło Füssen (region Allgäu, Bawaria). Był trzykrotnie żonaty: z Annie Elisabeth (Lizzie) Wollstatt z Zurycha (1921), Ilse von Andreae z domu von Mallinckrodt z Kolonii (1929) i ilustratorką Gerdą Schroeder z Berlina (1940). Z pierwszego małżeństwa miał córkę, zaś z trzeciego dwie córki i syna. MrGlJANSZ