SZPITAL WSZYSTKICH BOŻYCH ANIOŁÓW

Wersja z 09:06, 6 sie 2020

Szpital Wszystkich Bożych Aniołów w Młodym Mieście, Der Stadt Dantzigk…, 1687

Szpital Wszystkich Bożych Aniołów, 1691. Fragment planu Petera Willera (powyżej cegielnia na obszarze byłego Młodego Miasta)

Szpital Wszystkich Bożych Aniołów, Matthaeus Deisch,
1761–1765

Ruiny Szpitala Wszystkich Bożych Aniołów, akwarela Johanna Adama Breysiga, około 1809

Ruiny szpitala Wszystkich Bożych Aniołów, widok od strony Wrzeszcza, akwarela August Lobegott Randt, przed 1839

Richard Ehrlich, prowizor szpitala w 1874 i 1884

SZPITAL WSZYSTKICH BOŻYCH ANIOŁÓW (Hospital Aller Gottes Engel, zwany szpitalem św. Michała Archanioła, St. Michael-Hospital). Powstał przy drodze ze Starego Miasta do Wrzeszcza, na obszarze patrymonium Młodego Miasta, naprzeciw obecnych ulic Śniadeckich, Tuwima i Skłodowskiej-Curie. Około roku 1349 albo 1335/1341 początkowo kaplica polna z fundacji wielkiego mistrza Dietricha von Altenburga, rozbudowana do funkcji szpitalnej zapewne przez wielkiego mistrza Konrada von Jungingena (1393–1407), choć wzmiankowany dopiero od 1440. W połowie XV wieku połączony ze szpitalem św. Jerzego. Niszczony podczas wojen w latach 1520, 1576 (odbudowany w 1580) i 1734 (odbudowany w 1739). W okresie 1752–1753 wybudowano nowy dom dla kaznodziei szpitala, 1762–1763 – dla zarządu. Ostatecznie zniszczony w 1807 roku, do 1945 nawiązywała do niego nazwa St. Michaelsweg (obecna ul. Traugutta), dawne odgałęzienie (przy szpitalu) drogi do Świętej Studzienki. Instytucja przetrwała do roku 1945 jako fundacja z mieszkaniami dla pensjonariuszy, od 1835 z siedzibą przy Schüsseldamm 1 (ul. Łagiewniki). W 1681 przebywało w nim 39 osób (także prebendariuszy), w 1690 – 54, w 1706 – 40. Po roku 1807 opiekował się 40 pensjonariuszami, którzy dostawali mieszkanie, pieniądze na opał i rocznie po 20 talarów zapomogi. Od około połowy XIX wieku do 1945 liczba pensjonariuszy była stała (35 osób); przyjmowano chrześcijan po 50. roku życia, odpłatnie lub nieodpłatnie (tylko zubożałych, posiadających obywatelstwo gdańskie). Wspierała także 130 osób spoza szpitala. Zarząd sprawowało trzech prowizorów. Działalność fundacji ustała w 1945 roku. ASZ