WEDEL DANIEL LUDWIG, księgarz
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Jaśkowa_Dolina,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | [[File:Jaśkowa_Dolina,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | ||
[[File:Gospoda_Schrödera_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | [[File:Gospoda_Schrödera_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | ||
| − | [[File:Leśniczówka_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842] | + | [[File:Leśniczówka_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] |
[[File:Polana_Zerneckego_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | [[File:Polana_Zerneckego_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | ||
[[File:Polana_Rüchel-Kleista_i_Weickhmanna_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | [[File:Polana_Rüchel-Kleista_i_Weickhmanna_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | ||
[[File:Wzgórze_Królewskie_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | [[File:Wzgórze_Królewskie_w_Parku_Jaśkowej_Doliny,_Wedel,_1842.jpg|thumb||Karta książki ''Der Johannisberg bei Danzig: von Freunden für Freunde der schönen Natur'', druk. Wedel, 1842]] | ||
| − | '''DANIEL LUDWIG WEDEL''' (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamienicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W | + | |
| + | '''DANIEL LUDWIG WEDEL''' (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku mieszkał od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamienicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W 1780 roku nabył oficynę drukarską Schreiberów ([[SCHREIBER THOMAS JOHANNES | Thomas Johannes Schreiber]]), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (między innymi do nauczania języka polskiego [[MONETA JAN | Jana Monety]] i [[WOYNA JAN KAROL | Jana Karola Woyny]]), kalendarze i czasopisma. <br/><br/> | ||
| + | Bezpośrednie kierownictwo drukarni w latach 1780–1802 sprawował Georg Christian Hecht. Wedel współpracował z wydawnictwami z Lipska, których książki sprzedawał w swojej księgarni. W swoim zawodzie (zmarli lub opuścili Gdańsk przed rokiem 1815) kształcił synów: Johann Ludwig został czeladnikiem w 1784, a Karl Friedrich w 1791 roku. Od 1815 wydawnictwo prowadziła córka Eleonore Julianne (6 VIII 1765 Gdańsk – zmarła na cholerę 23 VIII 1831 Gdańsk), żona drukarza Christopha Friedricha Delmanza (zm. około 1800), następnie drukarza Augusta Friedricha Rathstocka (zm. 21 VIII 1820). Po śmierci drugiego męża działała samodzielnie, następnie z synem z pierwszego małżeństwa, Christophem Ludwigiem Delmanzem. W chwili śmierci Eleonore na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (''Steindruckerei''), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa, ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Christopha L. Delmanza została jego córka, Auguste Malwine Elise, po mężu Kulenkamp (1835–1887). W 1893 roku wydawnictwo zatrudniało 22 osoby. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 12:38, 22 lip 2018
DANIEL LUDWIG WEDEL (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku mieszkał od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamienicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W 1780 roku nabył oficynę drukarską Schreiberów ( Thomas Johannes Schreiber), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (między innymi do nauczania języka polskiego Jana Monety i Jana Karola Woyny), kalendarze i czasopisma.
Bezpośrednie kierownictwo drukarni w latach 1780–1802 sprawował Georg Christian Hecht. Wedel współpracował z wydawnictwami z Lipska, których książki sprzedawał w swojej księgarni. W swoim zawodzie (zmarli lub opuścili Gdańsk przed rokiem 1815) kształcił synów: Johann Ludwig został czeladnikiem w 1784, a Karl Friedrich w 1791 roku. Od 1815 wydawnictwo prowadziła córka Eleonore Julianne (6 VIII 1765 Gdańsk – zmarła na cholerę 23 VIII 1831 Gdańsk), żona drukarza Christopha Friedricha Delmanza (zm. około 1800), następnie drukarza Augusta Friedricha Rathstocka (zm. 21 VIII 1820). Po śmierci drugiego męża działała samodzielnie, następnie z synem z pierwszego małżeństwa, Christophem Ludwigiem Delmanzem. W chwili śmierci Eleonore na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (Steindruckerei), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa, ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Christopha L. Delmanza została jego córka, Auguste Malwine Elise, po mężu Kulenkamp (1835–1887). W 1893 roku wydawnictwo zatrudniało 22 osoby.
