CMENTARZE NA WESTERPLATTE

[[File:Cmentarz na Westerplatte, lata 60. XX wieku.JPG|thumb|Cmentarz na Westerplatte, lata 60. XX wieku]]CMENTARZE NA WESTERPLATTE.1. Powstały w poł. XVIII w., chowano na nim ciała wyrzu- cane na brzeg morski, zmarłych marynarzy. Zlokalizowany był na wsch. od trzeciej reduty, zbudowanej przez Prusaków 1788–90, i na zach. od późniejszych łazienek męskich kurortu, zniszczony w pocz. XIX w. 2. Symboliczny cment. pol. żołnierzy poległych we wrześniu 1939 w obronie Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Powstał z inicjatywy kpt. q Franciszka Dąbrowskiego i żołnierzy zrzeszonych w Związku Obrońców Westerplatte (powstał w maju 1946 jako sekcja Wojewódzkiego Zarządu Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Wolność i Demokrację), w miejscu, gdzie znajdowała się zniszczona 2 IX 1939 Wartownia nr 5, wykonany częściowo w czynie społ. przez pracowników q Biura Odbudowy Portów. Odsłonięty 27 VII 1946 z udziałem ministra obrony narodowej Michała Roli-Żymierskiego, apel poległych odczytał kpt. F. Dąbrowski. Ustawiono tablicę z nazwiskami poległych (wg ówczesnej wiedzy) i prosty betonowy krzyż (symbolizujący Krzyż Walecznych). Krzyż usunięto 2 VII 1962 (przechowywany w q kośc. św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie), ustawiając w jego miejsce czołg t-34 (1945 walczący o Gdynię, nie Gd.). 1 IX 1971 złożono w ceglanej niszy urnę z prochami mjr. q Henryka Sucharskiego, przywiezioną z cment. w Casamassima k. Bari (Włochy), nad którą na betonowej płycie ustawiono rzeźbę orła i tekst informacyjny projektu artysty plastyka Zygfryda Korpalskiego. W sierpniu 1981 krzyż z 1946 z inicjatywy q NSZZ „Solidarność” Portu Gd. ponownie postawiono na Westerplatte i poświęcono. Obok krzyża znajdują się 2 tablice: z 1959, pod którą w 20. rocznicę wybuchu II w. świat. złożono ziemię z miejsc oporu i kaźni Polaków, i z 1966, pod którą złożono 12 urn z ziemią z pól bitewnych II w. świat. uświęconych krwią pol. żołnierzy. W 1989, z okazji 50. rocznicy walk na Westerplatte, cment. poddano rewitalizacji (wg proj. q Franciszka Duszeńki; czołg przeniesiono pod byłą placówkę Fort). Prochy mjr. H. Sucharskiego złożono w nowej drewnianej skrzynce i umieszczono pod krzyżem (rzeźbę Z. Korpalskiego przekazano 1997 w depozyt do q kośc. św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie), po jego bokach umieszczono 15 kamiennych krzyży z żeliwnymi tabliczkami w kształcie nieśmiertelników, symbolizujących poległych w boju. 1 IX 1992 na cment. przeniesiono szczątki obrońcy Westerplatte, kpr. Andrzeja Kowalczyka (odnalezione 25 VII 1963 w czasie modernizacji nabrzeża i pochowane czasowo na q cment. Srebrzysko). {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]]