LACHNITT WALERIAN, reżyser, dyrektor teatru

Wersja z 08:07, 29 sie 2017

WALERIAN LACHNITT, pseudonimy il – wal, w-itt, wal (27 XI 1913 Chrzanów – 3 III 1982 Gdynia), reżyser, dyrektor teatru, krytyk teatralny. W 1936 roku ukończył filologię polską na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przed II wojną światowa debiutował jako recenzent teatralny, związany z wieloma pismami krakowskimi i wybrzeżowymi. Po zakończeniu II wojny światowej pracował w Szczecinie jako dziennikarz radiowy, w latach 1946–1948 współredagował (między innymi z Tymoteuszem Karpowiczem i Czesławem Piskorskim) tygodnik społeczno-kulturalny „Szczecin”. Reżyserski egzamin eksternistyczny zdał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Pracę w teatrze rozpoczął na stanowisku kierownika literackiego w Państwowych Teatrach Dramatycznych w Szczecinie w 1952 roku, gdzie w latach 1953–1955 pełnił funkcję kierownika artystycznego.

Od 1955 roku związany był na stałe z Trójmiastem, początkowo jako kierownik literacki Teatru Wybrzeże, a od roku 1959 jako kierownik artystyczny powstałej przy tym teatrze Sceny Objazdowej, która przekształciła się w samodzielny Teatr Ziemi Gdańskiej (obecnie Teatr Miejski w Gdyni). W latach 1966–1973 pełnił funkcję dyrektora, kierownika artystycznego i kierownika literackiego tego teatru. Interesował go głównie teatr współczesny, psychologiczny, ukazujący skomplikowaną osobowość i głębię wewnętrznych problemów człowieka. W teatrach Trójmiasta wyreżyserował 18 sztuk. Zadebiutował Matką Karola Čapka w Teatrze Wybrzeże w Gdyni (premiera 13 VII 1956). W jego reżyserii powstały tutaj między innymi Dom Bernardy Alba Federica Gracii Lorki (19 I 1957), Ich czworo Gabrieli Zapolskiej (21 II 1959). Pełnił funkcję kierownika literackiego w przedstawieniu Milczenie Romana Brandstaettera w reżyserii Bohdana Korzeniowskiego (1 X 1958), podjął się współpracy dramaturgicznej Nieporównanego Crichtona Jamesa Matthew Barrie’ego w reżyserii Stanisława Milskiego (14 X 1958). Jako kierownik artystyczny Sceny Objazdowej Teatru Wybrzeże, gdzie zrealizowano 17 premier, wyreżyserował sześć spektakli: Nie jesteśmy aniołami Klary Feher (26 II 1960), Marię Stuart Juliusza Słowackiego (28 X 1960), Czas młodości Leonida Zorina (17 X 1961), Most Jerzego Szaniawskiego (12 VI 1962), Lato w Lohant Jarosława Iwaszkiewicza (17 V 1965) oraz sztukę Margit Gaspar pt. Hamlet nie ma racji (5 X 1965). Ostatnim zrealizowanym przez niego spektaklem były Dwa teatry Jerzego Szaniawskiego w Teatrze Dramatycznym w Gdyni (27 II 1982).

Jako reżyser współpracował także między innymi z teatrami Opola, Jeleniej Góry i Wałbrzycha. Oprócz pracy artystycznej pisał artykuły, recenzje i felietony teatralne. Wydał i opracował na przykład zbiór felietonów Pod znakiem gryfa (1947), a także książki Dziesięciolecie Państwowego Teatru „Wybrzeże” (1957), Tropami wagantów (historia Sceny Objazdowej i Teatru Ziemi Gdańskiej w 28 odcinkach załączanych do programów teatralnych w latach 60. i 70.). Był organizatorem spotkań i wykładów na temat wiedzy o teatrze, autorem Zarysu wiedzy o teatrze (1968).

Mąż Sylwii Janowicz, kierownika literackiego Teatru Wybrzeże w sezonach 1955/1956 i 1956/1957. HD