GOTTSCHED LUISE ADELGUNDE VIKTORIE, pisarka
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: Gottsched Luise Adelgunde Viktorie.JPG|thumb|Luise Adelgunde Viktorie Gottsched ]] | [[File: Gottsched Luise Adelgunde Viktorie.JPG|thumb|Luise Adelgunde Viktorie Gottsched ]] | ||
| + | [[File:1_Luise_Adelgunde_Viktorie_Gottsched.png|thumb|Luise Adelgunde Viktorie Gottsched według Johanna Martina Bernigerotha]] | ||
'''LUISE ADELGUNDE VIKTORIE GOTTSCHED''' (11 IV 1713 Gdańsk – 26 VI 1762 Lipsk), pisarka. Córka lekarza [[KULMUS JOHANN GEORG | Johanna Georga Kulmusa]]. W wieku 14 lat przesłała swe wiersze Johannowi Christophowi Gottschedowi (1700–1766), pisarzowi i teoretykowi literatury, czołowemu przedstawicielowi niemieckiego oświecenia, od 1729 roku profesorowi uniwersytetu w Lipsku. W 1735 roku zawarła z nim związek małżeński. Przeniósłszy się do Lipska, uczestniczyła w realizacji wielu przedsięwzięć naukowych i literackich męża, do których należały przekłady z języka angielskiego i francuskiego. Brała udział w tłumaczeniu dzieła Pierre’a Bayle’a ''Dictionnaire historique et critique'' (w przekładzie ''Historisches und Critisches Wörterbuch'', 1741–1744), tłumaczyła teksty zamieszczane w czasopismach „The Tatler” i „The Spectator”, poemat heroikomiczny Alexandra Pope’a ''The Rape of the Lock'' (1744). Wspierała męża w jego reformie teatralnej; wzbogacała repertuar ówczesnych scen, dostarczając przekładów, przeróbek i oryginalnych tekstów. Część z nich ukazała się w wydawnictwie seryjnym ''Die Deutsche Schaubühne'', redagowanym przez Gottscheda. Z języka angielskiego przełożyła tragedię ''Cato'' Josepha Addisona, z francuskiego m.in. tragedie Woltera (''Alzire, oder die Amerikaner'') i Jeana Barbiera d’Aucoura (''Cornelia, die Mutter der Gracchen'') oraz komedię Moliera (''Le misanthrope'', w przekładzie ''Der Menschenfeind''). Do oryginalnych sztuk Gottsched należą: tragedia ''Panthea'' oraz komedie ''Die ungleiche Heirath'' i ''Die Hausfranzösinn oder die Mamsell''. Najwyżej oceniano komedię ''Die Pietisterey im Fischbein-Rocke'' (1737), opartą na ''La femme docteur'' Bougeanta, będącą z kolei przeróbką sztuk Moliera ''Tartuffe'' i ''Les femmes savantes''. Pośmiertnie ukazały się najpierw ''Kleinere Gedichte'' (ody, elegie, listy poetyckie, kantaty i przekłady), przygotowane do druku przez Gottscheda (1763), następnie trzytomowa edycja listów (''Briefe'', 1771–1772). Jedna z jej sztuk została wystawiona przez bawiącą w Gdańsku trupę Konrada Ernsta Ackermanna. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | '''LUISE ADELGUNDE VIKTORIE GOTTSCHED''' (11 IV 1713 Gdańsk – 26 VI 1762 Lipsk), pisarka. Córka lekarza [[KULMUS JOHANN GEORG | Johanna Georga Kulmusa]]. W wieku 14 lat przesłała swe wiersze Johannowi Christophowi Gottschedowi (1700–1766), pisarzowi i teoretykowi literatury, czołowemu przedstawicielowi niemieckiego oświecenia, od 1729 roku profesorowi uniwersytetu w Lipsku. W 1735 roku zawarła z nim związek małżeński. Przeniósłszy się do Lipska, uczestniczyła w realizacji wielu przedsięwzięć naukowych i literackich męża, do których należały przekłady z języka angielskiego i francuskiego. Brała udział w tłumaczeniu dzieła Pierre’a Bayle’a ''Dictionnaire historique et critique'' (w przekładzie ''Historisches und Critisches Wörterbuch'', 1741–1744), tłumaczyła teksty zamieszczane w czasopismach „The Tatler” i „The Spectator”, poemat heroikomiczny Alexandra Pope’a ''The Rape of the Lock'' (1744). Wspierała męża w jego reformie teatralnej; wzbogacała repertuar ówczesnych scen, dostarczając przekładów, przeróbek i oryginalnych tekstów. Część z nich ukazała się w wydawnictwie seryjnym ''Die Deutsche Schaubühne'', redagowanym przez Gottscheda. Z języka angielskiego przełożyła tragedię ''Cato'' Josepha Addisona, z francuskiego m.in. tragedie Woltera (''Alzire, oder die Amerikaner'') i Jeana Barbiera d’Aucoura (''Cornelia, die Mutter der Gracchen'') oraz komedię Moliera (''Le misanthrope'', w przekładzie ''Der Menschenfeind''). Do oryginalnych sztuk Gottsched należą: tragedia ''Panthea'' oraz komedie ''Die ungleiche Heirath'' i ''Die Hausfranzösinn oder die Mamsell''. Najwyżej oceniano komedię ''Die Pietisterey im Fischbein-Rocke'' (1737), opartą na ''La femme docteur'' Bougeanta, będącą z kolei przeróbką sztuk Moliera ''Tartuffe'' i ''Les femmes savantes''. Pośmiertnie ukazały się najpierw ''Kleinere Gedichte'' (ody, elegie, listy poetyckie, kantaty i przekłady), przygotowane do druku przez Gottscheda (1763), następnie trzytomowa edycja listów (''Briefe'', 1771–1772). Jedna z jej sztuk została wystawiona przez bawiącą w Gdańsku trupę Konrada Ernsta Ackermanna. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 19:44, 6 gru 2019
LUISE ADELGUNDE VIKTORIE GOTTSCHED (11 IV 1713 Gdańsk – 26 VI 1762 Lipsk), pisarka. Córka lekarza Johanna Georga Kulmusa. W wieku 14 lat przesłała swe wiersze Johannowi Christophowi Gottschedowi (1700–1766), pisarzowi i teoretykowi literatury, czołowemu przedstawicielowi niemieckiego oświecenia, od 1729 roku profesorowi uniwersytetu w Lipsku. W 1735 roku zawarła z nim związek małżeński. Przeniósłszy się do Lipska, uczestniczyła w realizacji wielu przedsięwzięć naukowych i literackich męża, do których należały przekłady z języka angielskiego i francuskiego. Brała udział w tłumaczeniu dzieła Pierre’a Bayle’a Dictionnaire historique et critique (w przekładzie Historisches und Critisches Wörterbuch, 1741–1744), tłumaczyła teksty zamieszczane w czasopismach „The Tatler” i „The Spectator”, poemat heroikomiczny Alexandra Pope’a The Rape of the Lock (1744). Wspierała męża w jego reformie teatralnej; wzbogacała repertuar ówczesnych scen, dostarczając przekładów, przeróbek i oryginalnych tekstów. Część z nich ukazała się w wydawnictwie seryjnym Die Deutsche Schaubühne, redagowanym przez Gottscheda. Z języka angielskiego przełożyła tragedię Cato Josepha Addisona, z francuskiego m.in. tragedie Woltera (Alzire, oder die Amerikaner) i Jeana Barbiera d’Aucoura (Cornelia, die Mutter der Gracchen) oraz komedię Moliera (Le misanthrope, w przekładzie Der Menschenfeind). Do oryginalnych sztuk Gottsched należą: tragedia Panthea oraz komedie Die ungleiche Heirath i Die Hausfranzösinn oder die Mamsell. Najwyżej oceniano komedię Die Pietisterey im Fischbein-Rocke (1737), opartą na La femme docteur Bougeanta, będącą z kolei przeróbką sztuk Moliera Tartuffe i Les femmes savantes. Pośmiertnie ukazały się najpierw Kleinere Gedichte (ody, elegie, listy poetyckie, kantaty i przekłady), przygotowane do druku przez Gottscheda (1763), następnie trzytomowa edycja listów (Briefe, 1771–1772). Jedna z jej sztuk została wystawiona przez bawiącą w Gdańsku trupę Konrada Ernsta Ackermanna.
