GESCHKAU (Geschaw, Jeschke) KASPAR, opat oliwski
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| + | [[File:Epitafium_Kaspra_Geschkaua_w_katedrze_oliwskiej__.jpg|thumb|Epitafium Kaspra Geschkaua w [[KOŚCIÓŁ TRÓJCY ŚWIĘTEJ | kościele (archikatedrze) Trójcy Świętej]]]] | ||
'''KASPAR GESCHKAU''' (Geschaw, Jeschke; około 1520 Chojnice – 7 IV 1584 Oliwa), opat oliwski. Dzięki stypendium Rady Miejskiej Chojnic w latach 1541–1544 studiował w Lipsku, od 1544 roku ponownie w Chojnicach, w 1547 uzyskał stopień bakałarza. Był wychowawcą synów starosty człuchowskiego Jana Latalskiego, towarzyszył im podczas studiów w Lipsku, gdzie w 1551 roku został magistrem sztuk wyzwolonych i filozofii. W semestrze zimowym w roku 1553 pełnił funkcję dziekana i prepozyta Collegium Beatae Virginis. Przebywał następnie we Francji, gdzie zapewne przyjął święcenia kapłańskie i profesję cysterską. 19 III 1555 nobilitowany w Wilnie przez króla Zygmunta II Augusta. Osiadł w [[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE | klasztorze cystersów w Oliwie]], w 1556 roku został zarządcą w Starzynie. Na polecenie cysterskiego opata generalnego 1 XII 1557 usunął ze stanowiska opata klasztoru w Oliwie [[SCHLIEFF LAMBERT | Lamberta Schlieffa]], oskarżanego o trwonienie dóbr klasztornych, zapaść w religijnym życiu opactwa, i zajął jego miejsce. Odmawiając zgody na poręczenie majątkiem klasztoru pożyczki wojennej, którą chciał zaciągnąć w Gdańsku król polski Zygmunt August, popadł w królewską niełaskę. Oskarżony o sprzyjanie herezji i siłą usunięty z urzędu 23 IX 1560 przez starostę grudziądzkiego Piotra Wojanowskiego. Po pogodzeniu się z królem, w 1563 roku mianowany przez niego administratorem części diecezji pomezańskiej pozostającej w granicach Prus Królewskich, w 1565 został z królewskiej nominacji dożywotnim zarządcą dóbr klasztoru w Kartuzach. Od roku 1566 sekretarz królewski. W 1567 wraz z kasztelanem gdańskim [[KOSTKA JAN I | Janem Kostką]] był egzekutorem mandatu królewskiego przywracającego [[DOMINIKANIE | dominikanom]] zabrany przez protestantów klasztor w Gdańsku. W 1568 roku został członkiem [[KOMISJA MORSKA | Komisji Morskiej]] i sekretarzem tzw. [[KOMISJA KARNKOWSKIEGO | komisji Karnkowskiego]], działającej w obronie praw króla w Gdańsku. Po śmierci opata Nicolausa Locka w styczniu 1569, już za zgodą króla, został opatem oliwskim. W latach 1571–1574 był oficjałem gdańskim i pomorskim. Działając na rzecz unifikacji Prus Królewskich z Koroną i ograniczenia przywilejów Gdańska, popadł w konflikt z miastem. Podczas [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]] żołnierze gdańscy zniszczyli w lutym 1577 roku klasztor. Dzięki donacjom i odszkodowaniom rozpoczął jego odbudowę. W roku 1580 wcielił dobra klasztoru w Kartuzach do majątku opactwa oliwskiego, w 1581 doprowadził do przyłączenia klasztoru w Oliwie do polskiej prowincji cystersów, w 1583 został generalnym wizytatorem klasztorów cysterskich w Polsce z zadaniem przeprowadzenia w nich reform. Zmarł otruty w klasztorze oliwskim. {{author: AK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | '''KASPAR GESCHKAU''' (Geschaw, Jeschke; około 1520 Chojnice – 7 IV 1584 Oliwa), opat oliwski. Dzięki stypendium Rady Miejskiej Chojnic w latach 1541–1544 studiował w Lipsku, od 1544 roku ponownie w Chojnicach, w 1547 uzyskał stopień bakałarza. Był wychowawcą synów starosty człuchowskiego Jana Latalskiego, towarzyszył im podczas studiów w Lipsku, gdzie w 1551 roku został magistrem sztuk wyzwolonych i filozofii. W semestrze zimowym w roku 1553 pełnił funkcję dziekana i prepozyta Collegium Beatae Virginis. Przebywał następnie we Francji, gdzie zapewne przyjął święcenia kapłańskie i profesję cysterską. 19 III 1555 nobilitowany w Wilnie przez króla Zygmunta II Augusta. Osiadł w [[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE | klasztorze cystersów w Oliwie]], w 1556 roku został zarządcą w Starzynie. Na polecenie cysterskiego opata generalnego 1 XII 1557 usunął ze stanowiska opata klasztoru w Oliwie [[SCHLIEFF LAMBERT | Lamberta Schlieffa]], oskarżanego o trwonienie dóbr klasztornych, zapaść w religijnym życiu opactwa, i zajął jego miejsce. Odmawiając zgody na poręczenie majątkiem klasztoru pożyczki wojennej, którą chciał zaciągnąć w Gdańsku król polski Zygmunt August, popadł w królewską niełaskę. Oskarżony o sprzyjanie herezji i siłą usunięty z urzędu 23 IX 1560 przez starostę grudziądzkiego Piotra Wojanowskiego. Po pogodzeniu się z królem, w 1563 roku mianowany przez niego administratorem części diecezji pomezańskiej pozostającej w granicach Prus Królewskich, w 1565 został z królewskiej nominacji dożywotnim zarządcą dóbr klasztoru w Kartuzach. Od roku 1566 sekretarz królewski. W 1567 wraz z kasztelanem gdańskim [[KOSTKA JAN I | Janem Kostką]] był egzekutorem mandatu królewskiego przywracającego [[DOMINIKANIE | dominikanom]] zabrany przez protestantów klasztor w Gdańsku. W 1568 roku został członkiem [[KOMISJA MORSKA | Komisji Morskiej]] i sekretarzem tzw. [[KOMISJA KARNKOWSKIEGO | komisji Karnkowskiego]], działającej w obronie praw króla w Gdańsku. Po śmierci opata Nicolausa Locka w styczniu 1569, już za zgodą króla, został opatem oliwskim. W latach 1571–1574 był oficjałem gdańskim i pomorskim. Działając na rzecz unifikacji Prus Królewskich z Koroną i ograniczenia przywilejów Gdańska, popadł w konflikt z miastem. Podczas [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]] żołnierze gdańscy zniszczyli w lutym 1577 roku klasztor. Dzięki donacjom i odszkodowaniom rozpoczął jego odbudowę. W roku 1580 wcielił dobra klasztoru w Kartuzach do majątku opactwa oliwskiego, w 1581 doprowadził do przyłączenia klasztoru w Oliwie do polskiej prowincji cystersów, w 1583 został generalnym wizytatorem klasztorów cysterskich w Polsce z zadaniem przeprowadzenia w nich reform. Zmarł otruty w klasztorze oliwskim. {{author: AK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 21:44, 7 lis 2019
KASPAR GESCHKAU (Geschaw, Jeschke; około 1520 Chojnice – 7 IV 1584 Oliwa), opat oliwski. Dzięki stypendium Rady Miejskiej Chojnic w latach 1541–1544 studiował w Lipsku, od 1544 roku ponownie w Chojnicach, w 1547 uzyskał stopień bakałarza. Był wychowawcą synów starosty człuchowskiego Jana Latalskiego, towarzyszył im podczas studiów w Lipsku, gdzie w 1551 roku został magistrem sztuk wyzwolonych i filozofii. W semestrze zimowym w roku 1553 pełnił funkcję dziekana i prepozyta Collegium Beatae Virginis. Przebywał następnie we Francji, gdzie zapewne przyjął święcenia kapłańskie i profesję cysterską. 19 III 1555 nobilitowany w Wilnie przez króla Zygmunta II Augusta. Osiadł w klasztorze cystersów w Oliwie, w 1556 roku został zarządcą w Starzynie. Na polecenie cysterskiego opata generalnego 1 XII 1557 usunął ze stanowiska opata klasztoru w Oliwie Lamberta Schlieffa, oskarżanego o trwonienie dóbr klasztornych, zapaść w religijnym życiu opactwa, i zajął jego miejsce. Odmawiając zgody na poręczenie majątkiem klasztoru pożyczki wojennej, którą chciał zaciągnąć w Gdańsku król polski Zygmunt August, popadł w królewską niełaskę. Oskarżony o sprzyjanie herezji i siłą usunięty z urzędu 23 IX 1560 przez starostę grudziądzkiego Piotra Wojanowskiego. Po pogodzeniu się z królem, w 1563 roku mianowany przez niego administratorem części diecezji pomezańskiej pozostającej w granicach Prus Królewskich, w 1565 został z królewskiej nominacji dożywotnim zarządcą dóbr klasztoru w Kartuzach. Od roku 1566 sekretarz królewski. W 1567 wraz z kasztelanem gdańskim Janem Kostką był egzekutorem mandatu królewskiego przywracającego dominikanom zabrany przez protestantów klasztor w Gdańsku. W 1568 roku został członkiem Komisji Morskiej i sekretarzem tzw. komisji Karnkowskiego, działającej w obronie praw króla w Gdańsku. Po śmierci opata Nicolausa Locka w styczniu 1569, już za zgodą króla, został opatem oliwskim. W latach 1571–1574 był oficjałem gdańskim i pomorskim. Działając na rzecz unifikacji Prus Królewskich z Koroną i ograniczenia przywilejów Gdańska, popadł w konflikt z miastem. Podczas wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym żołnierze gdańscy zniszczyli w lutym 1577 roku klasztor. Dzięki donacjom i odszkodowaniom rozpoczął jego odbudowę. W roku 1580 wcielił dobra klasztoru w Kartuzach do majątku opactwa oliwskiego, w 1581 doprowadził do przyłączenia klasztoru w Oliwie do polskiej prowincji cystersów, w 1583 został generalnym wizytatorem klasztorów cysterskich w Polsce z zadaniem przeprowadzenia w nich reform. Zmarł otruty w klasztorze oliwskim.
