POKUTNICE

POKUTNICE. Stowarzyszenie kobiet pokutujących, zał. najprawdopodobniej w 1. poł. XIV w. w rejonie q kośc. św. Brygidy, obok źródełka zw. Studzienką Panny Maryi (Marienbrunn), któremu przypisywano cudowne właściwości i wiązano z nim kult Matki Boskiej. Pokutnice, kobiety ubogie, chore i tzw. upadłe, z Gd. i okolic, osiedliły się wokół kaplicy q św. Marii Magdaleny (stąd mylne nadawanie im miana magdalenek). Pozostawały bez nadzoru duchownych oraz określonych reguł, pod luźną opieką proboszczów q kośc. św. Katarzyny (i bractw tam działających). W 1374, w drodze z Rzymu do Vadsteny (Szwecja), w kaplicy pokutnic 2 tygodnie spoczywał sarkofag z relikwiami św. Brygidy Birgersdotte (tzw. Szwedzkiej). Dopiero 1390 unormowano stosunki prawno-własnościowe dotyczące gruntu zajmowanego przez pokutnice. W 1392 otrzymały specjalny odpust od bp. włocławskiego Henryka; udzielany wszystkim osobom wspomagającym stow.; 1394 na polecenie papieża bp zatwierdził wspólnotę i udzielił zgody na budowę klasztoru z kaplicą. 24 VII 1394 wielki mistrz Konrad von Jungingen zatwierdził stan posiadania p., uwolnił od czynszów na rzecz komtura gd., a osiedle przekształcił w szpital pod zarządem proboszcza q kośc. NMP. Szpital otrzymał prawo zbierania jałmużny na terenie państwa krzyż., prawo połowu ryb w q Kanale Raduni na q Starym Mieście. Pokutnice utrzymywały się też z wykonywania usług (np. pranie za opłatą bielizny z zamku). 8 VIII 1394 w części kościelnych postanowień zatwierdził powyższe bp włocławski, z dodatkowymi odpustami i udziałem w dziesięcinach q kośc. św. Katarzyny. W 1396 szpital przekształcono w q klasztor brygidek. Część p. przeszła do brygidek, część utrzymała odrębność, podkreślając bezprawność dokonanego przekształcenia; brygidki z kolei broniły się przed przyjmowaniem kobiet o wątpliwej reputacji. Spór między brygidkami a p. rozgorzał 1402 i był rozważany nawet na soborze w Konstancji (1415). Po raz ostatni wspomniano o nich 1494. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]]