JEZIORO PTASI RAJ

[[File:Jezioro_Ptasi_Raj.JPG|thumb|Jezioro Ptasi Raj]]JEZIORO PTASI RAJ, w q rezerwacie przyrody Ptasi Raj, przy q Górkach Wsch., największe na obszarze Gd., o stale zmniejszającej się powierzchni (2005: 51,8 ha), płytkie (średnia głęb. 1,3 m, maks. głęb. 2,6 m). Do 1945 pod nazwą Messina, od imienia hiszp. statku, który 1866 utknął tu na mieliźnie. Oddzielone od Zatoki  Gd. tzw. q Mierzeją Messyńską, od Wisły Śmiałej (q Wisła) zbudowaną w XIX w. kamienną groblą o dł. ok. 1 km i szer. 1,5 m (tzw. Grobla  Sobieszewska). Swoje powstanie i istnienie zaw- dzięcza siłom natury (M. Bałtyckie, Wisła) i działalności człowieka. Jest zbiornikiem przybrzeżnym o poligenetycznym założeniu misy. Najważniejszym momentem powstania jeziora było pojawienie się 1840 (w wyniku zatoru lodowego) Wisły Śmiałej oraz wybudowanie kamiennej grobli (istniała już 1888). Ostateczne zamknięcie jeziora związane jest z powstaniem Mierzei Messyńskiej. Współcześnie na grobli oddzielającej od zach. jezioro od Wisły Śmiałej zamontowane są 2 przepusty. Umożliwiają one stałą wymianę wód rzecznych i jeziornych. Dodatkowo, podczas wysokich stanów wód wywołanych cofkami w ujściowym odcinku Wisły Śmiałej, następują powierzchniowo przelewy przez groblę. Powierzchnia jeziora ulega stałemu zmniejszeniu: 1995–2005 o 10 ha. Ewolucja jeziora najbardziej dynamicznie zachodzi od strony płn., czego przyczyną jest wypłycanie na skutek morfodynamiki pasa mierzejowego, oraz od strony płd.-wsch., gdzie obserwuje się silne zarastanie zbiornika. Wypłycanie się jeziora od strony Mierzei Messyńskiej postępuje na skutek zasypywania. W efekcie izobata 0,5 m przesunęła się o ok. 100 m, a izobata 1 m o ok. 50 m w głąb jeziora. {{author: RC}} [[Category: Encyklopedia]]