FERBER JOHANN SIGMUNT, rajca, burgrabia gdański

Wersja z 18:12, 2 mar 2024

Johann Siegmund Ferber, według Johanna Benedicta Hoffmanna seniora

JOHANN SIGMUNT FERBER (9 VIII 1672 Gdańsk – 30 VI 1751 Gdańsk), rajca, burgrabia królewski w Gdańsku. Syn burmistrza Constantina Ferbera (III) i jego drugiej żony Constantii, córki Johanna Backhäusera. W styczniu 1688 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, kończył je w 1691 dysputą pod kierunkiem profesora Johanna Schultza. Studiował w 1692 w Kilonii.

Od 24 I 1702 posiadał potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1705 był reprezentantem Trzeciego Ordynku jako przedstawiciel Kwartału Wysokiego, od 1709 ławnikiem, od 1718 rajcą, przełożonym nad gdańską artylerią, jako scholara zasiadał w Kolegium Szkolnym, w 1724, 1728, 1731 i 1736 był burgrabią królewskim w Gdańsku. Właściciel rodzinnych posiadłości w Lipcach. Znacząco współfinansował odnowienie wyposażenia oruńskiego, luterańskiego kościoła św. Jerzego (St. Georg) (zob. kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko) po zniszczeniach związanych z oblężeniem Gdańska w 1734. W 1735, z nieznanych powodów, być może blokując przejście przez swoje posiadłości, został napadnięty i poważnie pobity (po latach podawano nawet, że śmiertelnie) przez uczestników katolickiej pielgrzymki do sanktuarium w Świętym Wojciechu. Uratowała go interwencja straży miejskiej, która ujęła sprawców. W testamencie zapisał procenty od obligacji w wysokości 10 000 florenów, złożonych w gdańskiej Kamlarii, na rzecz wyżywienia biednych w Domu Dobroczynności (Sierocińca) i Szpitala Miejskiego (Lazaretu przy Bramie Oliwskiej).

Był dwukrotnie żonaty, po raz pierwszy około 1698 z Dorothea Adelgundą Fischer (zm. 1700), po raz drugi od ślubu 12 IV 1701 w kościele Najświętszej Marii Panny z Adelgunda Renatą (1 III 1683 – pochowana 7 V 1737 w kościele NMP), córką rajcy Johanna Georga von Horn. Pochowany 22 VII 1751 w kościele NMP.

Ojciec Johanna Constantina (11 I 1704 Gdańsk – 22 X 1746 Spandau), 22 VII 1718 zapisanego do ostatniej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego, w 1739 absolwenta prawa, w latach 1738–1740 rezydenta Królestwa Prus w Gdańsku, następnie przebywającego w Lubece i Berlinie. Utrzymując listowne kontakty z dworem w Wiedniu oskarżony został o szpiegostwo i z polecenia króla pruskiego Fryderyka Wielkiego stracony w berlińskim więzieniu Spandau. BŚ

Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 442.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 253, 301.
Löschin Gotthilf, Die Familie Ferber, w: tegoż, Beiträge zur Geschichte Danzigs und seiner Umgebungen. Meistens aus alten Manuscripten und selten gewordenen Druckschriften, Bd. 3, Danzig 1837, s. 30–34.
Waage Ernst Wilhelm, Ausführliche Geschichte Ohra's eines Dorfes im Danziger Landraths-Kreise, Regierungsbezirks Danzig, Danzig 1859, s. 12.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 168,169.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 88.