GENZMER EWALD, profesor Technische Hochschule Danzig

Wersja z 12:05, 14 gru 2023

EWALD GENZMER (2 VII 1856 Boggusch (obecnie Bogusze, powiat Kwidzyn) – 1 IV 1932 Drezno), budowniczy, urbanista, profesor Technische Hochschule Danzig (THD). Syn właściciela ziemskiego Juliusa (1821–1900) i Augusty z domu Reschke (1829–1866). Brat Berthold (1858–1927) był malarzem.

Po maturze 1876 w Dortmundzie student berlińskiej Akademii Budowlanej, członek korporacji akademickiej Motiv. W 1881 zdał I egzamin państwowy na rządowego inżyniera budownictwa (Regierungsbauführer; referendarz), w 1885 z wyróżnieniem II egzamin państwowy na architekta rządowego (Regierungsbaumeister; asesor). Od 1885 pracował nad rozbudową Kolonii pod przewodnictwem urbanisty Hermanna Josefa Stübbena (1845–1936), który w latach 90. XIX wieku nadzorował kilka projektów w Gdańsku (zob. pl. Hanzy), Towarzystwa Budowy Ogrodów). W latach1892–1904 miejski radca budowalny (Stadtbaurat) w Halle (Saale). Według jego planów (i Heinricha Walbe), zbudowano m.in. w latach 1897–1899 jeden z symboli tego miasta, Północną Wieżę Ciśnień.

Od 1904 do 1911 profesor zwyczajnym w utworzonej przez siebie Katedrze Urbanistyki i Inżynierii Miejskiej na Wydziale Architektury w THD, mając w latach 1909/1910 za asystenta swego późniejszego (1927/1928) następcę Karla Augusta Hoepfnera. W latach 1904–1908 mieszkał w Sopocie przy Schloßstraße 4 (ul. Wosia Budzysza), w 1908–1911 w Oliwie przy Heimstätte (ul. Zacisze). W latach 1911–1925 wykładał inżynierię miejską i elementy inżynierii na Politechnice Drezdeńskiej (TH Dresden), prowadził też tamże seminarium dotyczące planowania urbanistycznego dla urzędników.

Opracowywał także plany rozbudowy obszarów miejskich oraz lokalne plany odwadniania miast w kraju i za granicą. I wojna światowa uniemożliwiła wykonanie opracowanego już projektu dla Sankt Petersburga. Jako jeden z pierwszych w sposób szczególny integrował drenaż z usługami planowania urbanistycznego wyższego szczebla (np. projekt sieci metra dla Drezna).

Członek loży masońskiej „Zu den drei Degen” („Pod Trzema Szpadami”) w Halle. Wyróżniony tytułami Tajnego Radcy Budowlanego Królestwa Prus i Tajnego Radcy Dworu Królestwa Saksonii. Doktor honoris causa THD (1920). Odznaczony Orderem Czerwonego Orła IV klasy (1901) i odznaczeniem „Za zasługi dla Królestwa Saksonii” II klasy.

Dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy od 1886 z Marie z domu Paxmann (1860–1897), z którą miał dwóch synów i dwie córki, w tym Elsę Sylvię (Silvia) Genzmer (ur. 1886), zamężną Jäger, aktorkę Herthę i Walthera Heinricha Juliusa Richarda (22 X 1890 Kolonia – 13 VI 1983 Bad Godesberg (Nadrenia Północna-Westfalia)), absolwenta gdańskiego Gimnazjum Miejskiego (1908), studenta architektury i historii sztuki na THD, w Monachium i Dreźnie, urzędnika budowlanego i konserwatora zabytków, w latach 1933–1955 państwowego kuratora zabytków sztuki Hohenzollernów. Z drugiego małżeństwa, od 1900 z Elisabeth Maquet (1868–1944) doczekał się córki.

Zgodnie ze swoją wolą został pochowany na Cmentarzu Miejskim (Stadtgottesacker) w Halle. JANSZ