BRZEZIŃSKA URSZULA, przedstawicielka gdańskiej Polonii

Wersja z 18:18, 27 lis 2023

Urszula Brzezińska

Grób Brzezińskich, Trzebiatowskich i Waltmannów na cmentarzu św. Jadwigi w Gdańsku-Nowym Porcie

URSZULA IRENA BRZEZIŃSKA vel JUTRZENKA-TRZEBIATOWSKA (13 V 1921 Gdańsk – 3 X 2007 Gdańsk) urzędniczka, przedstawicielka gdańskiej Polonii. Córka Leona Trzebiatowskiego i Anny z domu Waltmann (zob. też Herbert Waltmann), siostra Romana Leona Trzebiatowskiego (30 VI 1929 Gdańsk – 23 IV 2017 Gdańsk).

W latach 1927–1931 uczęszczała do szkoły powszechniej w Nowym Porcie, od 18 VI 1931 do 7 III 1937 była uczennicą Gimnazjum Polskiego, następnie Polskiej Wyższej Szkoły Handlowej w Gdańsku. Naukę w niej ukończyła w marcu 1939, w grupie m.in. z Edmundem Kazimierzem Reymanem. W tym samym miesiącu otrzymała skierowanie do pracy w firmie „Polryż” w Gdańsku, wobec sprzeciwu gdańskiego Urzędu Pracy (Arbeitsamtu) nie otrzymała jednak zgody na zatrudnienie. Dzięki staraniom ojca uzyskała pozwolenie władz gdańskich na pracę w Izbie Handlu Zagranicznego w Gdańsku.

Była członkinią Gminy Polskiej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku oraz Związku Harcerstwa Polskiego, w którym pełniła funkcję drużynowej w Gdańsku-Oliwie. W 1938 wzięła udział w zorganizowanym przez Przysposobienie Wojskowe Kobiet obozie w Suścu koło Lublina, podczas którego ćwiczyła m.in. strzelanie oraz udzielanie pierwszej pomocy.

Po wybuchu II wojny światowej i likwidacji przez Niemców Izby Handlu Zagranicznego pracowała jako pomoc domowa u niemieckiej rodziny. Od stycznia 1940 do lutego 1945 zatrudniona była jako pomocy kuchenna w restauracji Brüchmanna przy Seestrasse (ul. Bohaterów Monte Cassino) w Sopocie. Od kwietnia 1945 przez trzy miesiące pracowała w komisariacie Milicji Obywatelskiej w Gdańsku-Nowym Porcie, po czym znalazła posadę w Biurze Odbudowy Portów. Od 1953 do 1957 była zatrudniona w Biurze Studiów i Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego jako kierowniczka pracowni wykończeniowej. Od 1958 do 1963 pracowała w Zarządzie Portu Gdańsk jako ekonomista, następnie jako starsza dysponentka do 1968 w PPHZ Petrolimpex. Zwolniona ze względu na długotrwałą chorobę, po wyzdrowieniu, od 1970, była zatrudniona w Gdańskich Zakładach Dezynfekcji Dezynsekcji i Deratyzacji. W 1977 przeszła na emeryturę, od września tegoż roku była zatrudniona na pół etatu w Akademii Medycznej w Gdańsku. Pracę zawodową zakończyła w 1984.

W okresie powojennym należała do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Towarzystwa Przyjaciół Gdańska (od 1975), w ramach którego angażowała się w działania na rzecz podtrzymania pamięci o społeczności polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Jej wspomnienia opublikowane zostały m.in. w książkach „Danzig 1944. Gespräche nach 50 Jahren. Gdańsk 1944. Rozmowy 50 lat później” (Gdańsk 1994) oraz „Danzig 1945. Erinnerungen nach 50 Jahren. Gdańsk 1945. Wspomnienia 50 lat później” (Gdańsk 1997).

Przed II wojną światową, do 1936, mieszkała przy Philipstrasse 8 (ul. Bliska, Nowy Port), następnie przy Adolf-Hitler-Strasse 527 (al. Grunwaldzka), z którego to mieszkania jej rodzina została wykwaterowana przez Niemców we wrześniu 1939. Przejściowo znalazła schronienie u wuja, Teodora Wróbla, na Stralsunder Straße 44 (ul. Arkońska), skąd przeprowadziła się do kamienicy kupca Wilhelma Niemierskiego vel Niemhof na Poggenpfuhl 36 (ul. Żabi Kruk). Po jej spaleniu w 1945 wróciła na kilka miesięcy na ul. Bliską, po ślubie do śmierci mieszkała we Wrzeszczu przy ul. Zygmunta Augusta 3.

Uhonorowana odznaką „Za zasługi dla Gdańska” (1985), dyplomem Pioniera Odbudowy Gdańska (1985), Medalem Rodła (1986), dyplomem 1000-lecia Gdańska (1997). Od 26 XII 1945 zamężna z Kazimierzem Brzezińskim (6 I 1911 – 27 VIII 1977), technikiem budowlanym, inwalidą wojennym, byłym więźniem KL Auschwitz, z którym miała córkę i syna. Pochowana 8 X 2007 na cmentarzu św. Jadwigi w Nowym Porcie. MAD EZB = Eugeniusz Brzeziński

Bibliografia:
Archiwum rodzinne Eugeniusza Brzezińskiego.
„Gazeta Gdańska” 9 III 1939, nr 57.
„Dziennik Bałtycki” 30 VIII 1977, nr 196.
„Danzig 1944. Gespräche nach 50 Jahren. Gdańsk 1944. Rozmowy 50 lat później”, Gdańsk 1994.
„Danzig 1945. Erinnerungen nach 50 jahren. Gdańsk 1945. Wspomnienia 50 lat później”, Gdańsk 1997.
Trela-Godzwon D., Z Pszczołą na murze, czyli Polska Szkoła Handlowa, „30 dni” nr 2 z 2004.