GRONAU HANS I, złotnik
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:GDANKSK LOGOTYP.jpg|thumb|'''Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk''']] | [[File:GDANKSK LOGOTYP.jpg|thumb|'''Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk''']] | ||
[[File:GAIT LOGOTYP.jpg|thumb|'''Partner redakcji''']] | [[File:GAIT LOGOTYP.jpg|thumb|'''Partner redakcji''']] | ||
| − | '''HANS GRONAU I''' (Grunow, Grunau, Gronaw) (1519 – 18 I 1600 Gdańsk), złotnik, przedstawiciel rodziny złotników aktywnej w kilku miastach Prus. Wedle jego epitafium w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY| kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP)(umieszczonego na czwartym filarze nawy północnej), ufundowanym przez wnuka [[GRONAU HANS II, złotnik| Hansa Gronaua II]], protoplastą rodziny miał być Blasier (Blasius) Gronau, szlacheckiego pochodzenia z Marchii Brandenburskiej, zamordowany w Gdańsku w czasie najazdu husytów w 1433 ([[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1433 ROKU | oblężenie Gdańska w 1433]]). Z kolei jego synem miał być ojciec Hansa, także Blasier (Blasius), czynny w latach 20.–30. XVI wieku, w latach 1520 i 1535 starszy cechu, od którego wywodzą się – niewymienieni w epitafium z imienia – „dzisiejsi Gronauowie”. W rzeczywistości pomiędzy oboma Blasierami musiało istnieć jeszcze jedno ogniwo pokoleniowe, gdyż niemożliwe, aby złotnik działający w drugiej ćwierci XVI wieku urodził się najpóźniej w 1433.<br/><br/> | + | '''HANS GRONAU I''' (Grunow, Grunau, Gronaw) (1519 – 18 I 1600 Gdańsk), złotnik, przedstawiciel rodziny złotników aktywnej w kilku miastach Prus. Wedle jego epitafium w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY| kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) (umieszczonego na czwartym filarze nawy północnej), ufundowanym przez wnuka [[GRONAU HANS II, złotnik| Hansa Gronaua II]], protoplastą rodziny miał być Blasier (Blasius) Gronau, szlacheckiego pochodzenia z Marchii Brandenburskiej, zamordowany w Gdańsku w czasie najazdu husytów w 1433 ([[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1433 ROKU | oblężenie Gdańska w 1433]]). Z kolei jego synem miał być ojciec Hansa, także Blasier (Blasius), czynny w latach 20.–30. XVI wieku, w latach 1520 i 1535 starszy cechu, od którego wywodzą się – niewymienieni w epitafium z imienia – „dzisiejsi Gronauowie”. W rzeczywistości pomiędzy oboma Blasierami musiało istnieć jeszcze jedno ogniwo pokoleniowe, gdyż niemożliwe, aby złotnik działający w drugiej ćwierci XVI wieku urodził się najpóźniej w 1433.<br/><br/> |
W latach 1559 i 1565 pełnił funkcję kompana gdańskiego [[CECHY, XIV–XVIII wiek| cechu]] złotników, starszego cechu – w 1559, 1564 i 1566. Herb Gronauów, umieszczony w zwieńczeniu i na obrazie epitafijnym, przedstawia w tarczy herbowej i w klejnocie ptaka przypominającego bociana. Kolejnym pokoleniom złotniczym Gronauów przypisano znak z wizerunkiem ptaka, który jednak bardziej kojarzy się z krukiem (?). Prace samego Hansa Gronaua I nie są dotychczas znane, zarówno z powodu dużego uszczerbku w zbiorach gdańskich sreber z XVI wieku, jak i ze względu na to, że działał on w okresie, kiedy znakowanie wyrobów nie zostało jeszcze ściśle usankcjonowane.<br/><br/> | W latach 1559 i 1565 pełnił funkcję kompana gdańskiego [[CECHY, XIV–XVIII wiek| cechu]] złotników, starszego cechu – w 1559, 1564 i 1566. Herb Gronauów, umieszczony w zwieńczeniu i na obrazie epitafijnym, przedstawia w tarczy herbowej i w klejnocie ptaka przypominającego bociana. Kolejnym pokoleniom złotniczym Gronauów przypisano znak z wizerunkiem ptaka, który jednak bardziej kojarzy się z krukiem (?). Prace samego Hansa Gronaua I nie są dotychczas znane, zarówno z powodu dużego uszczerbku w zbiorach gdańskich sreber z XVI wieku, jak i ze względu na to, że działał on w okresie, kiedy znakowanie wyrobów nie zostało jeszcze ściśle usankcjonowane.<br/><br/> | ||
Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi od 1560 w Gdańsku z Margaretą (pochowana 8 XII 1601 w kościele NMP w grobie nr 354), córką Alexandra Goldschmita. Pochowany 21 I 1600 w kościele NMP w grobie nr 156. Był prawdopodobnie ojcem trzech gdańskich złotników: Jurgena (Jürgen, Jorgen, Gergen), urodzonego zapewne na początku lat 40. XVI wieku, oraz o kilkanaście lat młodszych Simona i Daniela. <br/> | Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi od 1560 w Gdańsku z Margaretą (pochowana 8 XII 1601 w kościele NMP w grobie nr 354), córką Alexandra Goldschmita. Pochowany 21 I 1600 w kościele NMP w grobie nr 156. Był prawdopodobnie ojcem trzech gdańskich złotników: Jurgena (Jürgen, Jorgen, Gergen), urodzonego zapewne na początku lat 40. XVI wieku, oraz o kilkanaście lat młodszych Simona i Daniela. <br/> | ||
Wersja z 18:54, 24 wrz 2023
HANS GRONAU I (Grunow, Grunau, Gronaw) (1519 – 18 I 1600 Gdańsk), złotnik, przedstawiciel rodziny złotników aktywnej w kilku miastach Prus. Wedle jego epitafium w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) (umieszczonego na czwartym filarze nawy północnej), ufundowanym przez wnuka Hansa Gronaua II, protoplastą rodziny miał być Blasier (Blasius) Gronau, szlacheckiego pochodzenia z Marchii Brandenburskiej, zamordowany w Gdańsku w czasie najazdu husytów w 1433 ( oblężenie Gdańska w 1433). Z kolei jego synem miał być ojciec Hansa, także Blasier (Blasius), czynny w latach 20.–30. XVI wieku, w latach 1520 i 1535 starszy cechu, od którego wywodzą się – niewymienieni w epitafium z imienia – „dzisiejsi Gronauowie”. W rzeczywistości pomiędzy oboma Blasierami musiało istnieć jeszcze jedno ogniwo pokoleniowe, gdyż niemożliwe, aby złotnik działający w drugiej ćwierci XVI wieku urodził się najpóźniej w 1433.
W latach 1559 i 1565 pełnił funkcję kompana gdańskiego cechu złotników, starszego cechu – w 1559, 1564 i 1566. Herb Gronauów, umieszczony w zwieńczeniu i na obrazie epitafijnym, przedstawia w tarczy herbowej i w klejnocie ptaka przypominającego bociana. Kolejnym pokoleniom złotniczym Gronauów przypisano znak z wizerunkiem ptaka, który jednak bardziej kojarzy się z krukiem (?). Prace samego Hansa Gronaua I nie są dotychczas znane, zarówno z powodu dużego uszczerbku w zbiorach gdańskich sreber z XVI wieku, jak i ze względu na to, że działał on w okresie, kiedy znakowanie wyrobów nie zostało jeszcze ściśle usankcjonowane.
Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi od 1560 w Gdańsku z Margaretą (pochowana 8 XII 1601 w kościele NMP w grobie nr 354), córką Alexandra Goldschmita. Pochowany 21 I 1600 w kościele NMP w grobie nr 156. Był prawdopodobnie ojcem trzech gdańskich złotników: Jurgena (Jürgen, Jorgen, Gergen), urodzonego zapewne na początku lat 40. XVI wieku, oraz o kilkanaście lat młodszych Simona i Daniela.
Jurgen (zm. po 1608) był starszym cechu w 1573, 1580 i 1590, podstarszym w 1572, 1579 i 1589. 18 I 1589, wraz ze starszym cechu Thomasem Schultzem, złożył w imieniu cechu skargę do Rady Miejskiej na zdominowanie gdańskiego rynku wyrobów jubilerskich przez złotników z mniejszych miast jak Malbork, Starogard Gdański, Tczew i Braniewo, których nie obowiązywały ograniczenie w handlu srebrem, wprowadzone dekretem burmistrza Georga Rosenberga 6 VIII 1584.
Simon (zm. grudzień 1629) od 1582 do śmierci mieszkał w Braniewie, uzyskując obywatelstwo tego miasta, od 1591 był tam starszym cechu, od 1596 rajcą. 28 I 1582 ożenił się z wdową Anną, ojciec co najmniej trójki dzieci, w tym Johanna (Hans II), fundatora wspomnianego epitafium.
Daniel (pochowany 1616 w kościele św. Trójcy w Gdańsku), mistrz od 1587, w 1594 i 1604 starszy cechu złotników, w 1593 i 1603 podstarszy, żonaty z Anną był być może ojcem złotnika Hermana.
Bibliografia:
Czihak Eugen von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Leipzig 1908, s. X, 16, 51, 52, 53, 54, 91, 92, 93.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2-329.
