OELHAF JOACHIM, lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego
| Linia 4: | Linia 4: | ||
[[File:2_Joachim_Oelhaf.jpg|thumb|Joachim Oelhaf jako opiekun (praeses) rozprawy ucznia (respondens) Gottschalka Hartmanna, ''Symphoresis assertionum quarundam de peste'', Dantisci 1626]] | [[File:2_Joachim_Oelhaf.jpg|thumb|Joachim Oelhaf jako opiekun (praeses) rozprawy ucznia (respondens) Gottschalka Hartmanna, ''Symphoresis assertionum quarundam de peste'', Dantisci 1626]] | ||
| − | '''JOACHIM OELHAF''' (12 XII 1570 Gdańsk – 20 IV 1630 Gdańsk), lekarz, profesor gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Syn gdańskiego kupca Joachima (zm. 1580 Gdańsk) i poślubionej w 1568 Elisabeth Bartsch, brat Andreasa, stryj [[OELHAF PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Petera Oelhafa]]. W | + | '''JOACHIM OELHAF''' (Olaff) (12 XII 1570 Gdańsk – 20 IV 1630 Gdańsk), lekarz, profesor gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Syn gdańskiego kupca Joachima (zm. 1580 Gdańsk) i poślubionej w 1568 Elisabeth Bartsch, brat Andreasa, we wrześniu zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, stryj [[OELHAF PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Petera Oelhafa]]. W czerwcu 1583 podobnie jak brat zapiasny został do Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku. Jako stypendysta gdańskiej [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] od 1588 studiował w Wittenberdze i Altdorfie, gdzie w 1593 uzyskał doktorat z medycyny. <br/><br/> |
W latach 1594–1595 przebywał na dworze króla polskiego Zygmunta III Wazy, gdzie skorzystał z doświadczeń nadwornego medyka Jana Baptysty Gemmy. Dzięki stypendium gdańskiej [[RADA MIEJSKA| Rady Miejskiej]] kontynuował studia w Padwie i Montpellier, gdzie w 1600 otrzymał stopień doktora filozofii. W 1602 objął stanowisko fizyka (lekarza) miejskiego w Gdańsku ([[FIZYCY MIEJSCY | fizycy miejscy]]), zdobył uznanie w mieście pełną poświęcenia działalnością w tym roku podczas wielkiej [[EPIDEMIE NOWOŻYTNE | epidemii dżumy]], w wyniku której zmarło około 16 000 gdańszczan. <br/><br/> | W latach 1594–1595 przebywał na dworze króla polskiego Zygmunta III Wazy, gdzie skorzystał z doświadczeń nadwornego medyka Jana Baptysty Gemmy. Dzięki stypendium gdańskiej [[RADA MIEJSKA| Rady Miejskiej]] kontynuował studia w Padwie i Montpellier, gdzie w 1600 otrzymał stopień doktora filozofii. W 1602 objął stanowisko fizyka (lekarza) miejskiego w Gdańsku ([[FIZYCY MIEJSCY | fizycy miejscy]]), zdobył uznanie w mieście pełną poświęcenia działalnością w tym roku podczas wielkiej [[EPIDEMIE NOWOŻYTNE | epidemii dżumy]], w wyniku której zmarło około 16 000 gdańszczan. <br/><br/> | ||
W 1603 został profesorem anatomii i medycyny w Gimnazjum Akademickim ([[KATEDRA ANATOMII GIMNAZJUM AKADEMICKIEGO | Katedra Anatomii]]), w 1607 został seniorem miejskich lekarzy. Jego prestiż podnosiły odwiedziny u niego króla Zygmunta III Wazy podczas jego pobytów w Gdańsku, otrzymał godność lekarza królewskiego.<br/><br/> | W 1603 został profesorem anatomii i medycyny w Gimnazjum Akademickim ([[KATEDRA ANATOMII GIMNAZJUM AKADEMICKIEGO | Katedra Anatomii]]), w 1607 został seniorem miejskich lekarzy. Jego prestiż podnosiły odwiedziny u niego króla Zygmunta III Wazy podczas jego pobytów w Gdańsku, otrzymał godność lekarza królewskiego.<br/><br/> | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
19 II 1602 poślubił Annę, córkę Nicolausa Haveradta, [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] i [[RADA MIEJSKA | rajcy gdańskiego]], ponownie ożenił się 13 VI 1619 z Anną, córką Johanna Trunk, rajcy malborskiego. Z pierwszego małżeństwa doczekał się czterech synów, w tym [[OELHAF NICOLAUS, lekarz, botanik | Nicolausa Oelhafa]] i dwóch córek, z drugiego trzech synów i trzy córki. Zmarł w wyniku zarażenia się od pacjentów szerzącą się w Gdańsku zarazą, choć wcześniej książę Albrecht Stanisław Radziwiłł zwracał się z prośbą do gdańskiej Rady Miejskiej by ta nie powierzała my zadania leczenia ubogich zadżumionych. Pochowany w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]. Żegnał go utworem żałobnym m.in. Michael Albinus.<br/><br/> | 19 II 1602 poślubił Annę, córkę Nicolausa Haveradta, [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] i [[RADA MIEJSKA | rajcy gdańskiego]], ponownie ożenił się 13 VI 1619 z Anną, córką Johanna Trunk, rajcy malborskiego. Z pierwszego małżeństwa doczekał się czterech synów, w tym [[OELHAF NICOLAUS, lekarz, botanik | Nicolausa Oelhafa]] i dwóch córek, z drugiego trzech synów i trzy córki. Zmarł w wyniku zarażenia się od pacjentów szerzącą się w Gdańsku zarazą, choć wcześniej książę Albrecht Stanisław Radziwiłł zwracał się z prośbą do gdańskiej Rady Miejskiej by ta nie powierzała my zadania leczenia ubogich zadżumionych. Pochowany w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]. Żegnał go utworem żałobnym m.in. Michael Albinus.<br/><br/> | ||
4 VI 2011 jego imię otrzymał gdański tramwaj Pesa Swing 120NaG nr 1029 {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | 4 VI 2011 jego imię otrzymał gdański tramwaj Pesa Swing 120NaG nr 1029 {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
| + | <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 36, 41.<br/> | ||
Wersja z 20:14, 21 lut 2024
JOACHIM OELHAF (Olaff) (12 XII 1570 Gdańsk – 20 IV 1630 Gdańsk), lekarz, profesor gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Syn gdańskiego kupca Joachima (zm. 1580 Gdańsk) i poślubionej w 1568 Elisabeth Bartsch, brat Andreasa, we wrześniu zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, stryj Petera Oelhafa. W czerwcu 1583 podobnie jak brat zapiasny został do Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku. Jako stypendysta gdańskiej Rady Miejskiej od 1588 studiował w Wittenberdze i Altdorfie, gdzie w 1593 uzyskał doktorat z medycyny.
W latach 1594–1595 przebywał na dworze króla polskiego Zygmunta III Wazy, gdzie skorzystał z doświadczeń nadwornego medyka Jana Baptysty Gemmy. Dzięki stypendium gdańskiej Rady Miejskiej kontynuował studia w Padwie i Montpellier, gdzie w 1600 otrzymał stopień doktora filozofii. W 1602 objął stanowisko fizyka (lekarza) miejskiego w Gdańsku ( fizycy miejscy), zdobył uznanie w mieście pełną poświęcenia działalnością w tym roku podczas wielkiej epidemii dżumy, w wyniku której zmarło około 16 000 gdańszczan.
W 1603 został profesorem anatomii i medycyny w Gimnazjum Akademickim ( Katedra Anatomii), w 1607 został seniorem miejskich lekarzy. Jego prestiż podnosiły odwiedziny u niego króla Zygmunta III Wazy podczas jego pobytów w Gdańsku, otrzymał godność lekarza królewskiego.
Zajmował się anatomią i fizjologią, opierając badania na dokonywanych oględzinach i sekcjach zwłok. W kronice Eberharda Böttischera pod 1605 niezbyt jasno odnotowano przeprowadzenie przez niego badań głowy mężczyzny, sekcji nie budzących wątpliwości dokonał trzech: pierwszą z nich była sekcja zwłok dziecka z patologią wątroby (rok nieznany), drugą w 1609 sekcja zwłok gdańskiego uczonego Bartholomaeusa Keckermanna, wykazująca, iż powodem jego śmierci był zawał serca. Trzecią była – przeprowadzona 28 II 1613 w Gimnazjum Akademickim, w małym refektarzu zespołu pofranciszkańskiego – pierwsza w tej części Europy publiczna sekcja zwłok zmarłego zaraz po urodzeniu w Pruszczu Gdańskim, w rodzinie szewca Bartholomausa Kropa, noworodka płci męskiej z zespołem wad mnogich (matka Anna urodziła 27 II 1613 trojaczki, dwie córeczki zmarły 1 i 2 marca). Wyniki tej ostatniej sekcji zostały opublikowane, dzięki czemu, także poprzez przedruki w pismach innych lekarzy, stała się ona znana w ówczesnym świecie medycznym. Podczas zajęć ze studentami sekcje przeprowadzał głównie na rybach. Zainteresowany botaniką, na miejskich wałach założył mały ogródek służący celom medycznym. Był między innymi autorem traktatu o fizjologii i anatomii (Trias problematum physiologicorum, 1615). Jednym z czołowych jego osiągnięć była też monografia o dżumie De seminario pestilenti... (O nasieniu zarazy..., 1626), wskazująca na nieznane wcześniej powody rozprzestrzeniania się jej w organiźmie człowieka.
19 II 1602 poślubił Annę, córkę Nicolausa Haveradta, ławnika i rajcy gdańskiego, ponownie ożenił się 13 VI 1619 z Anną, córką Johanna Trunk, rajcy malborskiego. Z pierwszego małżeństwa doczekał się czterech synów, w tym Nicolausa Oelhafa i dwóch córek, z drugiego trzech synów i trzy córki. Zmarł w wyniku zarażenia się od pacjentów szerzącą się w Gdańsku zarazą, choć wcześniej książę Albrecht Stanisław Radziwiłł zwracał się z prośbą do gdańskiej Rady Miejskiej by ta nie powierzała my zadania leczenia ubogich zadżumionych. Pochowany w kościele Najświętszej Marii Panny. Żegnał go utworem żałobnym m.in. Michael Albinus.
4 VI 2011 jego imię otrzymał gdański tramwaj Pesa Swing 120NaG nr 1029
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 36, 41.
