ERBEN BALTHASAR JOHANN, kompozytor
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''BALTHASAR JOHANN ERBEN''' (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. Syn Dawida (zm. 1665), właściciela przedsiębiorstwa przeładunku węgla i kamienia szlifierskiego. W 1652 nieudanie aplikował na stanowisko kapelmistrza gdańskiego kościoła [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP), po czym | + | '''BALTHASAR JOHANN ERBEN''' (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. Syn Dawida (zm. 1665), właściciela przedsiębiorstwa przeładunku węgla i kamienia szlifierskiego. W 1652 nieudanie aplikował na stanowisko kapelmistrza gdańskiego kościoła [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP), po czym – jako stypendysta [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej Gdańska]] – odbył studia muzyczne w Ratyzbonie (Regensburgu). W Ratyzbonie poznał znanego kompozytora Johanna Jacoba Frobergera. Z jego rekomendacji, przez kolejne cztery lata podróżował po miastach niemieckich (odwiedził Norymbergę, Würzburg, Heidelberg, Frankfurt, Bonn, Kolonię, Düsseldorf), Niderlandach (Antwerpia, Bruksela), przez Flandrię popłynął do Anglii, przebywał w |
| − | W latach 1658–1686 kapelmistrz w NMP w Gdańsku. Z jego twórczości zachowały się w przekazach rękopiśmiennych głównie wokalno-instrumentalne utwory religijne, reprezentujące nowoczesny styl koncertujący – istotne ogniwo rozwoju tego stylu w Gdańsku. Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w | + | Paryżu (1654–1655). Podczas pobytu w Rzymie w 1657 otrzymał wiadomość o zwolnionym w Gdańsku stanowisku kapelmistrza w kościele NMP. <br/><br/> |
| + | W latach 1658–1686 kapelmistrz w NMP w Gdańsku. Z jego twórczości zachowały się w przekazach rękopiśmiennych głównie wokalno-instrumentalne utwory religijne, reprezentujące nowoczesny styl koncertujący – istotne ogniwo rozwoju tego stylu w Gdańsku. Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w 1668 w Królewcu jedynie passacaglia i arię, napisane na abdykację króla polskiego Jana Kazimierza, oraz kilka pieśni zamieszczonych w popularnej wówczas antologii Georga Neumarka ''Der fortgepflanzte Lustwald'' (Hamburg w 1652, Jena w 1657). <br/><br/> | ||
Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy od 1658 z siostrą [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]], Anną (1631-1669), z którą miał córkę i synów Johanna Jakoba (zm. 1712), w latach 1671-1683 alcisty Kapeli Rady Miejskiej, następnie kantora chóru [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] oraz Gottfrieda. Po raz drugi ożenił się 16 XI 1670 z Anną Marią Albert; małżeństwo pozostało bezdzietne. {{author: DS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy od 1658 z siostrą [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]], Anną (1631-1669), z którą miał córkę i synów Johanna Jakoba (zm. 1712), w latach 1671-1683 alcisty Kapeli Rady Miejskiej, następnie kantora chóru [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] oraz Gottfrieda. Po raz drugi ożenił się 16 XI 1670 z Anną Marią Albert; małżeństwo pozostało bezdzietne. {{author: DS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
Wersja z 13:29, 11 paź 2023
BALTHASAR JOHANN ERBEN (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. Syn Dawida (zm. 1665), właściciela przedsiębiorstwa przeładunku węgla i kamienia szlifierskiego. W 1652 nieudanie aplikował na stanowisko kapelmistrza gdańskiego kościoła kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), po czym – jako stypendysta Rady Miejskiej Gdańska – odbył studia muzyczne w Ratyzbonie (Regensburgu). W Ratyzbonie poznał znanego kompozytora Johanna Jacoba Frobergera. Z jego rekomendacji, przez kolejne cztery lata podróżował po miastach niemieckich (odwiedził Norymbergę, Würzburg, Heidelberg, Frankfurt, Bonn, Kolonię, Düsseldorf), Niderlandach (Antwerpia, Bruksela), przez Flandrię popłynął do Anglii, przebywał w
Paryżu (1654–1655). Podczas pobytu w Rzymie w 1657 otrzymał wiadomość o zwolnionym w Gdańsku stanowisku kapelmistrza w kościele NMP.
W latach 1658–1686 kapelmistrz w NMP w Gdańsku. Z jego twórczości zachowały się w przekazach rękopiśmiennych głównie wokalno-instrumentalne utwory religijne, reprezentujące nowoczesny styl koncertujący – istotne ogniwo rozwoju tego stylu w Gdańsku. Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w 1668 w Królewcu jedynie passacaglia i arię, napisane na abdykację króla polskiego Jana Kazimierza, oraz kilka pieśni zamieszczonych w popularnej wówczas antologii Georga Neumarka Der fortgepflanzte Lustwald (Hamburg w 1652, Jena w 1657).
Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy od 1658 z siostrą Jana Heweliusza, Anną (1631-1669), z którą miał córkę i synów Johanna Jakoba (zm. 1712), w latach 1671-1683 alcisty Kapeli Rady Miejskiej, następnie kantora chóru szkoły mariackiej oraz Gottfrieda. Po raz drugi ożenił się 16 XI 1670 z Anną Marią Albert; małżeństwo pozostało bezdzietne.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, 300, 43/97, Bl. 198r; 300, R/Bb 20a, s. 519–522.
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, Ms. 477, Bl. 20r.
Socnik Hugo, Erben Balthasar, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 4, Berlin 1959, s. 565.
