PAŁAC OPATÓW
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Pałac_Opat__w__1893.JPG|thumb|Pałac Opatów, 1893]] | [[File:Pałac_Opat__w__1893.JPG|thumb|Pałac Opatów, 1893]] | ||
[[File:Pałac_Opat__w__widok_od_strony_południowej.JPG|thumb|Pałac Opatów, widok od strony południowej]] | [[File:Pałac_Opat__w__widok_od_strony_południowej.JPG|thumb|Pałac Opatów, widok od strony południowej]] | ||
| − | '''PAŁAC OPATÓW''', Oliwa, ul. Cystersów 18, dawna rezydencja opatów cysterskich, | + | '''PAŁAC OPATÓW''', Oliwa, ul. Cystersów 18, dawna rezydencja opatów cysterskich, obecnie w q Parku im. Adama Mickiewicza. Składa się z dwóch dwukondygnacyjnych budynków. Starsze skrzydło wschodnie (Stary Pałac Opatów) pochodzi z XV wieku. Zachowało się gotyckie sklepienie krzyżowe piwnicy i układ cegieł w części murów. Zniszczony w roku 1577, odbudowany przez opata q Kaspra Geschkaua. Na podstawie wzmianki o odbudowie w kronice klasztoru powstała tradycja o usytuowaniu budynku na miejscu dawnej rezydencji książąt gdańskich (q Sobiesławice). 10 III 1637 rozpoczęto budowę nowego, południowego skrzydła rezydencji (Nowy Pałac Opatów). Przed rokiem 1740 został przebudowany z polecenia opata q Franciszka Zaleskiego, a w latach 1754–1756 ponownie z polecenia opata q Jacka Rybińskiego. Powstał rokokowy, dwukondygnacyjny budynek nakryty mansardowym dachem z lukarnami, wysuniętym trzykondygnacyjnym ryzalitem i podcieniami otwartymi do ogrodu. Ściany ozdobione stiukowymi ornamentami. Na piętrze sala muzyczna ozdobiona rokokowymi sztukateriami. Budynek przylega do muru obronnego otaczającego q klasztor cystersów w Oliwie. Po śmierci Rybińskiego w pałacu rezydowali ostatni opaci oliwscy: q Karl von Hohenzollern-Hechingen i q Joseph von Hohenzollern-Hechingen. Po kasacie klasztoru i śmierci w 1836 roku ostatniego opata, pałac przeszedł na własność króla pruskiego. W okresie 1840–1850 mieszkał tu emerytowany prezydent gdańskiej policji Dagobert Rodrich von Vegesack (1769–1850), po nim pruscy generałowie z gdańskich jednostek wojskowych. W latach 1869–1888 rezydowała tu q Maria von Hohenzollern-Hechingen (1808–1888), za której czasów zlikwidowano zachodnią część galerii podcieniowej. Po jej śmierci budynek wykorzystywali urzędnicy pruscy, potem administracja gminy Oliwa. Rozważano wykorzystanie pałacu jako lokalu rozrywkowego. Poddany renowacji, od 1 V 1927 siedziba q Muzeum Krajowego Historii Gdańska. Wykorzystywany pod koniec II wojny światowej jako magazyn, spłonął w 1945 roku podpalony przez Niemców. Odbudowany w okresie 1958–1965 staraniem Muzeum Pomorskiego (q Muzeum Narodowe), które zajęło południowe skrzydło na siedzibę Działu Etnograficznego. We wschodnim skrzydle do lat 90. XX wieku mieścił się q Instytut Budownictwa Wodnego PAN. Gromadzone zbiory muzealne pozwoliły na otworzenie w roku 1970 Działu Sztuki Współczesnej. Po przeniesieniu w 1988 zbiorów etnograficznych do Spichlerza Klasztornego (q klasztor cystersów w Oliwie), stał się siedzibą zajmującego oba budynki samodzielnego Oddziału Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego, prezentującego stałą ekspozycję sztuki współczesnej i czasowe wystawy tematyczne. {{author: AK}} [[Category: Encyklopedia]] |
Wersja z 13:15, 6 wrz 2013
PAŁAC OPATÓW, Oliwa, ul. Cystersów 18, dawna rezydencja opatów cysterskich, obecnie w q Parku im. Adama Mickiewicza. Składa się z dwóch dwukondygnacyjnych budynków. Starsze skrzydło wschodnie (Stary Pałac Opatów) pochodzi z XV wieku. Zachowało się gotyckie sklepienie krzyżowe piwnicy i układ cegieł w części murów. Zniszczony w roku 1577, odbudowany przez opata q Kaspra Geschkaua. Na podstawie wzmianki o odbudowie w kronice klasztoru powstała tradycja o usytuowaniu budynku na miejscu dawnej rezydencji książąt gdańskich (q Sobiesławice). 10 III 1637 rozpoczęto budowę nowego, południowego skrzydła rezydencji (Nowy Pałac Opatów). Przed rokiem 1740 został przebudowany z polecenia opata q Franciszka Zaleskiego, a w latach 1754–1756 ponownie z polecenia opata q Jacka Rybińskiego. Powstał rokokowy, dwukondygnacyjny budynek nakryty mansardowym dachem z lukarnami, wysuniętym trzykondygnacyjnym ryzalitem i podcieniami otwartymi do ogrodu. Ściany ozdobione stiukowymi ornamentami. Na piętrze sala muzyczna ozdobiona rokokowymi sztukateriami. Budynek przylega do muru obronnego otaczającego q klasztor cystersów w Oliwie. Po śmierci Rybińskiego w pałacu rezydowali ostatni opaci oliwscy: q Karl von Hohenzollern-Hechingen i q Joseph von Hohenzollern-Hechingen. Po kasacie klasztoru i śmierci w 1836 roku ostatniego opata, pałac przeszedł na własność króla pruskiego. W okresie 1840–1850 mieszkał tu emerytowany prezydent gdańskiej policji Dagobert Rodrich von Vegesack (1769–1850), po nim pruscy generałowie z gdańskich jednostek wojskowych. W latach 1869–1888 rezydowała tu q Maria von Hohenzollern-Hechingen (1808–1888), za której czasów zlikwidowano zachodnią część galerii podcieniowej. Po jej śmierci budynek wykorzystywali urzędnicy pruscy, potem administracja gminy Oliwa. Rozważano wykorzystanie pałacu jako lokalu rozrywkowego. Poddany renowacji, od 1 V 1927 siedziba q Muzeum Krajowego Historii Gdańska. Wykorzystywany pod koniec II wojny światowej jako magazyn, spłonął w 1945 roku podpalony przez Niemców. Odbudowany w okresie 1958–1965 staraniem Muzeum Pomorskiego (q Muzeum Narodowe), które zajęło południowe skrzydło na siedzibę Działu Etnograficznego. We wschodnim skrzydle do lat 90. XX wieku mieścił się q Instytut Budownictwa Wodnego PAN. Gromadzone zbiory muzealne pozwoliły na otworzenie w roku 1970 Działu Sztuki Współczesnej. Po przeniesieniu w 1988 zbiorów etnograficznych do Spichlerza Klasztornego (q klasztor cystersów w Oliwie), stał się siedzibą zajmującego oba budynki samodzielnego Oddziału Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego, prezentującego stałą ekspozycję sztuki współczesnej i czasowe wystawy tematyczne.
