KREMATORIUM (przy St. Michaelsweg)

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{paper}}
 
{{paper}}
−
'''KREMATORIUM''' przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta), poprzedzone założeniem 1898 Stowarzyszenia na rzecz Pochówków Ciałopalnych i dopuszczeniem na terenie Prus kremacji (1911). W 1912 projekt opracował miejski inspektor budowlany Richard Dahne, prace 1913–14 nadzorował miejski radca budowlany Karl Fehlhaber. Otwarte 1914 (pierwsza ceremonia pogrzebowa 30 X), pod zarządem Towarzystwa Kremacji Die Flamme (Płomień). Dom pogrzebowy przypominał zamek, z dziedzińcem, wjazdem od płn. Składał się z biur, sali przygotowań, kaplicy i na dolnej kondygnacji pomieszczenia właściwego krematorium. W skład kompleksu wchodziły budynki gosp. z kostnicą, budynek mieszkalny i cment. krematoryjny. W 1945 niezniszczone, przejęte przez Centralny Zarząd Cmentarzy. Wobec oporu katolików przed kremacją zmarłych, wydzierżawione parafii ewang.-augsbur. Z braku zainteresowania niewykorzystywane. W 1953 przejęte przez q prawosławną parafię św. Mikołaja Cudotwórcy, adaptowane na cele cerkiewne. Na przeł. lat 80. i 90. XX w. usunięto z dolnych kondygnacji urządzenia do kremacji i zniszczono, w poł. lat 90. XX w. przebudowano całość na cerkiew. {{author: MrGl}}<br /><br />Tabela: Kremacje w Gdańsku [[Category: Encyklopedia]]
+
[[File:Krematorium.jpg|thumb|Krematorium, widok ogólny]]
 +
[[File: 1_Krematorium.jpg |thumb| Krematorium]]
 +
[[File: Krematorium_1.jpg |thumb| Krematorium, przed 1918]]
 +
[[File: Krematorium_2.jpg |thumb| Krematorium, przed 1918]]
 +
[[File: Krematorium_3.jpg |thumb|  Krematorium, przed 1918]]
 +
[[File: Krematorium_4.jpg |thumb| Krematorium, przed 1918]]
 +
[[File:3_Krematorium.jpg|thumb|Kaplica krematoryjna, 1928]]
 +
[[File:4_Krematorium.jpg|thumb|Reklama firmy transportowo-pogrzebowej Oskara Olschewskiego współpracującej z Towarzystwem Kremacji Die Flamme]]
 +
 
 +
'''KREMATORIUM''' przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta), poprzedzone założeniem w 1898 Stowarzyszenia na rzecz Pochówków Ciałopalnych i dopuszczeniem na terenie Prus kremacji (1911). Korzystając z poparcia burmistrza [[SCHOLTZ HEINRICH, nadburmistrz Gdańska, były patron ulicy | Heinricha Scholtza]], w 1912 projekt opracował miejski inspektor budowlany Richard Dähne, prace w latach 1913–1914 nadzorował miejski radca budowlany [[FEHLHABER KARL FRANZ HERMANN, architekt | Karl Fehlhaber]]. Otwarte w 1914 (pierwsza ceremonia pogrzebowa 30 X 1914), pod zarządem Towarzystwa Kremacji Die Flamme (Płomień).<br/><br/>
 +
Dom pogrzebowy przypominał zamek, z dziedzińcem, wjazdem od północy. Składał się z biur, sali przygotowań, kaplicy i na dolnej kondygnacji pomieszczenia właściwego krematorium. W skład kompleksu wchodziły budynki gospodarcze z kostnicą, budynek mieszkalny i [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. PRZY UL. TRAUGUTTA | cmentarz krematoryjny]]. W 1945 niezniszczone, przejęte przez Centralny Zarząd Cmentarzy. Wobec oporu katolików przed kremacją zmarłych, wydzierżawione parafii ewangelicko-augsburskiej. Z braku zainteresowania niewykorzystywane. W 1953 przejęte przez [[PRAWOSŁAWNA PARAFIA ŚW. MIKOŁAJA CUDOTWÓRCY | prawosławną parafię św. Mikołaja Cudotwórcy]]. {{author: MrGl}}<br/><br/>
 +
W latach 1967–1983 budynki gospodarcze dawnego krematorium użytkowało Okręgowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji jako bazę pogotowia technicznego i brygad konserwatorskich, w 1983 władze miasta przekazały je na użytek parafii, dokonano kapitalnego remontu całego kompleksu obiektów. W 1989/1990 pomieszczenia byłego krematorium parafia wynajęła gdańskiej firmie informatycznej EXE Systemy Wielodostępne i Sieciowe Sp.z o.o. (od 1992 w ramach Spółdzielni Pracy Informatyków „InfoService”). Dokonała ona remontu i adaptacji pomieszczeń dla celów biznesowych: dawne pomieszczenia biurowe i sala przygotowań spełniały rolę zaplecza biurowo-administracyjnego, dolna kondygnacja – po usunięciu i złomowaniu urządzeń do kremacji – pełniła rolę laboratorium badawczo-rozwojowego. Zainstalowano tu jedną z pierwszych w Trójmieście anten satelitarnych do komunikacji internetowej, na zewnątrz budynku wybudowano parking. Po wygaśnięciu umowy budynek zwrócono parafii. Od kwietnia 1995 cerkiew, siedziba Prawosławnej Parafii Wojskowej św. Wielkomęczennika Jerzego Zwycięzcy, kopułę i przedsionek wykonano według projektu Henryka Pracza, dekorację wnętrz (freski) wykonał zespół pod kierunkiem Marka Sieńkowskiego. {{author: JANSZ}} <br /><br />
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Kremacje w latach 1914–1935
 +
|-
 +
! Rok
 +
! Ogółem kremacji
 +
! Ewangelicy
 +
! Katolicy
 +
! Żydzi
 +
! Bezwyznaniowi
 +
! Ogół zmarłych
 +
! Procent kremacji <br/> do zgonów
 +
|-
 +
| 1914
 +
| 16
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| 1915
 +
| 74
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 
 +
|-
 +
| 1916
 +
| 89
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 
 +
|-
 +
| 1917
 +
| 119
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| 1918
 +
| 140
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| 1919
 +
| 178
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| 1920
 +
| 165
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 5986
 +
| 2,7
 +
|-
 +
| 1921
 +
| 154
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 5520
 +
| 2,8
 +
|-
 +
| 1922
 +
| 211
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 6117
 +
| 3,5
 +
|-
 +
| 1923
 +
| 272
 +
| 247
 +
| 14
 +
| 7
 +
| 4
 +
| 5565
 +
| 4,9
 +
|-
 +
| 1924
 +
| 346
 +
| 310
 +
| 19
 +
| 5
 +
| 12
 +
| 5373
 +
| 6,5
 +
|-
 +
| 1925
 +
| 412
 +
| 368
 +
| 25
 +
| 6
 +
| 13
 +
| 4912
 +
| 8,4
 +
|-
 +
| 1926
 +
| 530
 +
| 458
 +
| 42
 +
| 5
 +
| 25
 +
| 5022
 +
| 10,5
 +
|-
 +
| 1927
 +
| 614
 +
| 543
 +
| 38
 +
| 5
 +
| 28
 +
| 5008
 +
| 12,3
 +
|-
 +
| 1928
 +
| 602
 +
| 536
 +
| 46
 +
| 2
 +
| 18
 +
| 4833
 +
| 12,5
 +
|-
 +
| 1929
 +
| 706
 +
| 599
 +
| 51
 +
| 4
 +
| 52
 +
| 5135
 +
| 13,7
 +
|-
 +
| 1930
 +
| 747
 +
| 614
 +
| 76
 +
| 7
 +
| 50
 +
| 4907
 +
| 15,2
 +
|-
 +
| 1931
 +
| 818
 +
| 723
 +
| 48
 +
| 7
 +
| 40
 +
| 4798
 +
| 17
 +
|-
 +
| 1932
 +
| 861
 +
| 738
 +
| 71
 +
| 7
 +
| 45
 +
| 4627
 +
| 18,6
 +
|-
 +
| 1933
 +
| 835
 +
| 705
 +
| 82
 +
| 10
 +
| 38
 +
| 4671
 +
| 17,9
 +
|-
 +
| 1934
 +
| 818
 +
| 686
 +
| 82
 +
| 10
 +
| 40
 +
| 4786
 +
| 17,1
 +
|-
 +
| 1935
 +
| 831
 +
| 719
 +
| 72
 +
| 5
 +
| 33
 +
| 5033
 +
| 16,6
 +
|-
 +
|  class="authorEgTab" |  {{author: MrGl}}
 +
|}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 +
'''Bibliografia''': <br/>
 +
''30 Jahre Feuerbestattugsverein Danzig'', Danzig 1928. <br/>
 +
''Danzigs neues Krematorium'', „Danziger Zeitung”, nr 505, 29 X 1914.  <br/>
 +
Omilanowska Małgorzata, ''Kremacja w kulturze europejskiej doby nowoczesnej a gdańskie krematorium przy dawnej drodze Świętomichalskiej (ulica Traugutta) w Gdańsku'', w: Małgorzata Omilanowska, ''Budowanie nad Bałtykiem. Studia z architektury i sztuki Gdańska, Pomorza i Żmudzi'', Gdańsk 2018, s. 88–99.

Aktualna wersja na dzień 09:42, 2 lip 2024

Krematorium, widok ogólny
Krematorium
Krematorium, przed 1918
Krematorium, przed 1918
Krematorium, przed 1918
Krematorium, przed 1918
Kaplica krematoryjna, 1928
Reklama firmy transportowo-pogrzebowej Oskara Olschewskiego współpracującej z Towarzystwem Kremacji Die Flamme

KREMATORIUM przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta), poprzedzone założeniem w 1898 Stowarzyszenia na rzecz Pochówków Ciałopalnych i dopuszczeniem na terenie Prus kremacji (1911). Korzystając z poparcia burmistrza Heinricha Scholtza, w 1912 projekt opracował miejski inspektor budowlany Richard Dähne, prace w latach 1913–1914 nadzorował miejski radca budowlany Karl Fehlhaber. Otwarte w 1914 (pierwsza ceremonia pogrzebowa 30 X 1914), pod zarządem Towarzystwa Kremacji Die Flamme (Płomień).

Dom pogrzebowy przypominał zamek, z dziedzińcem, wjazdem od północy. Składał się z biur, sali przygotowań, kaplicy i na dolnej kondygnacji pomieszczenia właściwego krematorium. W skład kompleksu wchodziły budynki gospodarcze z kostnicą, budynek mieszkalny i cmentarz krematoryjny. W 1945 niezniszczone, przejęte przez Centralny Zarząd Cmentarzy. Wobec oporu katolików przed kremacją zmarłych, wydzierżawione parafii ewangelicko-augsburskiej. Z braku zainteresowania niewykorzystywane. W 1953 przejęte przez prawosławną parafię św. Mikołaja Cudotwórcy. MrGl

W latach 1967–1983 budynki gospodarcze dawnego krematorium użytkowało Okręgowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji jako bazę pogotowia technicznego i brygad konserwatorskich, w 1983 władze miasta przekazały je na użytek parafii, dokonano kapitalnego remontu całego kompleksu obiektów. W 1989/1990 pomieszczenia byłego krematorium parafia wynajęła gdańskiej firmie informatycznej EXE Systemy Wielodostępne i Sieciowe Sp.z o.o. (od 1992 w ramach Spółdzielni Pracy Informatyków „InfoService”). Dokonała ona remontu i adaptacji pomieszczeń dla celów biznesowych: dawne pomieszczenia biurowe i sala przygotowań spełniały rolę zaplecza biurowo-administracyjnego, dolna kondygnacja – po usunięciu i złomowaniu urządzeń do kremacji – pełniła rolę laboratorium badawczo-rozwojowego. Zainstalowano tu jedną z pierwszych w Trójmieście anten satelitarnych do komunikacji internetowej, na zewnątrz budynku wybudowano parking. Po wygaśnięciu umowy budynek zwrócono parafii. Od kwietnia 1995 cerkiew, siedziba Prawosławnej Parafii Wojskowej św. Wielkomęczennika Jerzego Zwycięzcy, kopułę i przedsionek wykonano według projektu Henryka Pracza, dekorację wnętrz (freski) wykonał zespół pod kierunkiem Marka Sieńkowskiego. JANSZ

Kremacje w latach 1914–1935
Rok Ogółem kremacji Ewangelicy Katolicy Żydzi Bezwyznaniowi Ogół zmarłych Procent kremacji
do zgonów
1914 16
1915 74
1916 89
1917 119
1918 140
1919 178
1920 165 5986 2,7
1921 154 5520 2,8
1922 211 6117 3,5
1923 272 247 14 7 4 5565 4,9
1924 346 310 19 5 12 5373 6,5
1925 412 368 25 6 13 4912 8,4
1926 530 458 42 5 25 5022 10,5
1927 614 543 38 5 28 5008 12,3
1928 602 536 46 2 18 4833 12,5
1929 706 599 51 4 52 5135 13,7
1930 747 614 76 7 50 4907 15,2
1931 818 723 48 7 40 4798 17
1932 861 738 71 7 45 4627 18,6
1933 835 705 82 10 38 4671 17,9
1934 818 686 82 10 40 4786 17,1
1935 831 719 72 5 33 5033 16,6
MrGl




























































Bibliografia:
30 Jahre Feuerbestattugsverein Danzig, Danzig 1928.
Danzigs neues Krematorium, „Danziger Zeitung”, nr 505, 29 X 1914.
Omilanowska Małgorzata, Kremacja w kulturze europejskiej doby nowoczesnej a gdańskie krematorium przy dawnej drodze Świętomichalskiej (ulica Traugutta) w Gdańsku, w: Małgorzata Omilanowska, Budowanie nad Bałtykiem. Studia z architektury i sztuki Gdańska, Pomorza i Żmudzi, Gdańsk 2018, s. 88–99.

Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=KREMATORIUM_(przy_St._Michaelsweg)&oldid=137195”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania