FERBER MORITZ, biskup warmiński
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File:Portret biskupa warmińskiego Moritza Ferbera, Anton Möller, po 1590.JPG|thumb|''Portret biskupa warmińskiego Moritza Ferbera'', [[MÖLLER ANTON, malarz, rysownik, grafik | Anton Möller]], kopia obrazu Chryspina Herranta z Królewca, 1590]] |
| + | '''MORITZ FERBER''' (Maurycy; 1471 Gdańsk – 1 VII 1537 Lidzbark Warmiński), proboszcz [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP), biskup warmiński. Syn burmistrza [[FERBER JOHANN, burmistrz Gdańska | Johanna Ferbera]]. W młodości sprawca jednego z największych ówczesnych skandali towarzyskich Gdańska, związanego ze staraniami o rękę Anny, córki Mattiasa Pilemanna, wnuczki [[ANGERMÜNDE OTTO, rajca | Ottona Angermündego]], zaopatrzonej przez dziadka w wielki spadek. Sprawa otarła się o rzymską kurię papieską, interweniował w niej król polski Aleksander Jagiellończyk; w konsekwencji Anna została żoną [[SUCHTEN HEINRICH, burmistrz Gdańska | Heinricha Suchtena]], a on w 1507 w Rzymie wstąpił do stanu duchownego. Był kanonikiem warmińskim (1507), lubeckim (1507), trewirskim (1514), dorpackim (1519), rewelskim (1523). W latach 1512–1515 proboszcz gdańskiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościoła św. Piotra i Pawła]], od 1515 do 1523 proboszcz w Miłobądzu pod Gdańskiem, od 1516 kustosz warmiński, od 1516 do 1523 proboszcz gdańskiego kościoła NMP, od 1520 do 1521 proboszcz kościoła św. Mikołaja w Elblągu.<br/><br/> | ||
| + | Od 1514 notariusz i pokojowiec papieski, studiował teologię w Sienie; od 1515 doktor obojga praw. 23 X 1523 uzyskał sakrę na biskupstwo warmińskie. Przewodniczył z tej racji stanom pruskim, uczestnicząc w rokowaniach polsko-krzyżackich w Krakowie, zakończonych 8 IV 1525 tzw. hołdem pruskim. Odbudował gospodarkę Warmii po ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej, przyczynił się do powstrzymania na tym terenie [[REFORMACJA | reformacji]]. W reformach monetarnych współpracował z Mikołajem Kopernikiem (opiekującym się nim podczas śmiertelnej choroby). Pochowany we Fromborku. <br/><br/> | ||
| + | Tematyka jego starań o rękę Anny Pilemann była m.in. kanwą opowiadania [[DOMANSKY WALTER, pastor, publicysta | Waltera Domanskygo]] z 1890 (''Moritz Ferber Brautwerbung...''/ ''Swaty Moritza Ferbera...'') i pięcioaktowej sztuki gdańskiego kupca zbożowego Phoebusa Rothsteina ''Ferbers Brautwerbung'' (''Swaty Ferbera''), wystawionej w gdańskim [[TEATR MIEJSKI | Teatrze Miejskim]] w 1901. Jego imię od 10 III 2011 nosi gdański tramwaj typu Pesa Swing 120NaG nr 1020. {{author: BM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 15:47, 3 cze 2024
MORITZ FERBER (Maurycy; 1471 Gdańsk – 1 VII 1537 Lidzbark Warmiński), proboszcz kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), biskup warmiński. Syn burmistrza Johanna Ferbera. W młodości sprawca jednego z największych ówczesnych skandali towarzyskich Gdańska, związanego ze staraniami o rękę Anny, córki Mattiasa Pilemanna, wnuczki Ottona Angermündego, zaopatrzonej przez dziadka w wielki spadek. Sprawa otarła się o rzymską kurię papieską, interweniował w niej król polski Aleksander Jagiellończyk; w konsekwencji Anna została żoną Heinricha Suchtena, a on w 1507 w Rzymie wstąpił do stanu duchownego. Był kanonikiem warmińskim (1507), lubeckim (1507), trewirskim (1514), dorpackim (1519), rewelskim (1523). W latach 1512–1515 proboszcz gdańskiego kościoła św. Piotra i Pawła, od 1515 do 1523 proboszcz w Miłobądzu pod Gdańskiem, od 1516 kustosz warmiński, od 1516 do 1523 proboszcz gdańskiego kościoła NMP, od 1520 do 1521 proboszcz kościoła św. Mikołaja w Elblągu.
Od 1514 notariusz i pokojowiec papieski, studiował teologię w Sienie; od 1515 doktor obojga praw. 23 X 1523 uzyskał sakrę na biskupstwo warmińskie. Przewodniczył z tej racji stanom pruskim, uczestnicząc w rokowaniach polsko-krzyżackich w Krakowie, zakończonych 8 IV 1525 tzw. hołdem pruskim. Odbudował gospodarkę Warmii po ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej, przyczynił się do powstrzymania na tym terenie reformacji. W reformach monetarnych współpracował z Mikołajem Kopernikiem (opiekującym się nim podczas śmiertelnej choroby). Pochowany we Fromborku.
Tematyka jego starań o rękę Anny Pilemann była m.in. kanwą opowiadania Waltera Domanskygo z 1890 (Moritz Ferber Brautwerbung.../ Swaty Moritza Ferbera...) i pięcioaktowej sztuki gdańskiego kupca zbożowego Phoebusa Rothsteina Ferbers Brautwerbung (Swaty Ferbera), wystawionej w gdańskim Teatrze Miejskim w 1901. Jego imię od 10 III 2011 nosi gdański tramwaj typu Pesa Swing 120NaG nr 1020.
