ECHT SAMUEL, działacz społeczny
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Dzieje_Żydów_Gdańskich.jpg |thumb| Polskie tłumaczenie pracy Samuela Echta, 2012]] | [[File: Dzieje_Żydów_Gdańskich.jpg |thumb| Polskie tłumaczenie pracy Samuela Echta, 2012]] | ||
| − | '''SAMUEL ECHT''' (27 VII 1888 Norgau (Miedwiediewo, obwód kaliningradzki) – 11 (lub 12) XI 1974 Nowy Jork), żydowski działacz społeczny. Ukończył w Królewcu Seminarium Nauczycielskie. Od 1 I 1913 | + | '''SAMUEL ECHT''' (27 VII 1888 Norgau (Miedwiediewo, obwód kaliningradzki) – 11 (lub 12) XI 1974 Nowy Jork), żydowski działacz społeczny. Ukończył w Królewcu Seminarium Nauczycielskie. Od 1 I 1913 pracował w Gdańsku w [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | szkole św. Piotra i Pawła]], gdzie nauczał języka niemieckiego i historii, jednocześnie był nauczycielem religii w żydowskiej szkole prowadzonej przez [[GMINA SYNAGOGALNA | Gminę Synagogalną]]. Był członkiem Jüdischer Jugendverein Gabriel Riesser (Związek Młodzieży Żydowskiej im. Gabriela Riessera), propagującego w Niemczech żydowski ruch emancypacyjny, wraz z [[KAMNITZER BERNHARD, prawnik, polityk | Bernhardem Kamnitzerem]] objął kierownictwo organizacji; zawiesili jej działanie na czas wojny i reaktywowali w 1919. Podczas I wojny światowej walczył jako ochotnik na froncie wschodnim, ranny podczas walk pod Dyneburgiem (Daugavpils, obecnie Łotwa), w których zginęli jego brat i szwagier.<br/><br/> |
| − | Od końca lat 20. XX wieku był członkiem Związku Nauczycieli Religijnych Prus Wschodnich, sekretarzem Centralnego | + | Od końca lat 20. XX wieku był członkiem Związku Nauczycieli Religijnych Prus Wschodnich, sekretarzem Centralnego Stowarzyszenia Obywateli Wolnego Miasta Gdańska Wyznania Mojżeszowego. W latach 1928–1934 był członkiem Rady Reprezentantów przy Zarządzie Gminy Synagogalnej w Gdańsku. Współzałożyciel, następnie członek zarządu powstałego w 1934 Żydowskiego Domu Ludowego przy Am Sande 1 (ul. Na Piaskach).<br/><br/> |
| − | + | Na zlecenie [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) twórca i w latach 1934–1939 kierownik powszechnej szkoły żydowskiej (Jüdische Volksschule) w Gdańsku, jedyny w tym czasie żydowski nauczyciel w randze urzędnika państwowego. Od 1927 do 1929 przewodniczył loży Borussia ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]). Współtworzył żydowski Urząd do spraw Pomocy Uchodźcom, kierując nim w okresie 1925–1939 i organizując pomoc materialną, lekarską, prawną, m.in. w uzyskaniu dokumentów, które zezwalałyby na pobyt w Gdańsku lub emigrację do Ameryki czy Palestyny. Latem 1939 pomógł w opuszczeniu Gdańska dwóm transportom dzieci żydowskich ([[POMNIK KINDERTRANSPORTÓW | pomnik Kindertransportów]]) i nie zdążył wrócić do Gdańska przed wybuchem II wojny światowej. Pozostał z rodziną w Wielkiej Brytanii, początkowo w Londynie, następnie w Stroud. Od połowy 1940 przebywał w Birmingham, gdzie stworzył Dom dla Uchodźców, którym kierował do jego zamknięcia w 1948: początkowo dla dzieci z dwóch kolejnych Kindertransportów, następnie także dla dzieci i młodzieży z Niemiec i Austrii. Pozyskał pomoc ze strony British Council, Wydziału Oświaty w Birmingham, tamtejszej gminy żydowskiej i powstałego w Londynie Komitetu do spraw Nauczania Religii (Ausschuß für den Religionsunterricht).<br/><br/> | |
| + | Aktywny również w Związku Gdańszczan, powstałym w lipcu 1943 w Londynie z inicjatywy byłego posła SDP do gdańskiego [[VOLKSTAG | Volkstagu]] w II WMG, [[BROST ERICH, dziennikarz, działacz polityczny | Ericha Brosta]] i radcy Senatu WMG, Ernsta Berenta. Od 1948 mieszkał w USA, był kierownikiem biblioteki Fundacji Kultury Żydowskiej im. Idy Rosenthal Uniwersytetu w Nowym Jorku. Autor ''Die Geschichte der Juden in Danzig'' (1972, tłumaczenie polskie: 2012). <br/><br/> | ||
| + | Żonaty był z Hellą, córką Juliusa Goldsteina (1857–1929), w spółce z Juliusem Fabianem prowadzącego w latach 90. XIX wieku sklep z towarami wełnianymi przy 1. Damm 5 (ul. Grobla I), następnie właściciela domu towarowego przy Junkergasse 2 (ul. Pańska) w Gdańsku, z którą miał trzy córki: Evę, radiologa w Las Vegas (USA), Ernę (Ann) i Ilse (ur. 23 IX 1927 Gdańsk), bibliotekarkę, historyczkę, badaczkę, absolwentkę Oxfordu (Master of Arts, 1954) oraz Columbia University (USA; Master of Library Science, 1960), członkinię–założycielkę Towarzystwa Historycznego Great Neck (Great Neck History Society), byłą prezeskę Stowarzyszenia Obywatelskiego Great Neck Estates (Great Neck Estates Civic Association; od 2000 jego sekretarki), byłą prezydent oddziału Great Neck Hadassah, członkinię rady dyrektorów Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego (American Jewish Committee), członkinię Klubu Uniwersytetu Oksfordzkiego, Klubu Uniwersyteckiego Szkół Brytyjskich, Klubu Harvarda, od 26 VIII 1951 zamężną za Roberta A. Kagana (zm. 1994), matkę Jonathana i Miki, obecną na uroczystości odsłonięcia pomnika Kindertransportów w Gdańsku (2009). {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 15:08, 17 maj 2024
SAMUEL ECHT (27 VII 1888 Norgau (Miedwiediewo, obwód kaliningradzki) – 11 (lub 12) XI 1974 Nowy Jork), żydowski działacz społeczny. Ukończył w Królewcu Seminarium Nauczycielskie. Od 1 I 1913 pracował w Gdańsku w szkole św. Piotra i Pawła, gdzie nauczał języka niemieckiego i historii, jednocześnie był nauczycielem religii w żydowskiej szkole prowadzonej przez Gminę Synagogalną. Był członkiem Jüdischer Jugendverein Gabriel Riesser (Związek Młodzieży Żydowskiej im. Gabriela Riessera), propagującego w Niemczech żydowski ruch emancypacyjny, wraz z Bernhardem Kamnitzerem objął kierownictwo organizacji; zawiesili jej działanie na czas wojny i reaktywowali w 1919. Podczas I wojny światowej walczył jako ochotnik na froncie wschodnim, ranny podczas walk pod Dyneburgiem (Daugavpils, obecnie Łotwa), w których zginęli jego brat i szwagier.
Od końca lat 20. XX wieku był członkiem Związku Nauczycieli Religijnych Prus Wschodnich, sekretarzem Centralnego Stowarzyszenia Obywateli Wolnego Miasta Gdańska Wyznania Mojżeszowego. W latach 1928–1934 był członkiem Rady Reprezentantów przy Zarządzie Gminy Synagogalnej w Gdańsku. Współzałożyciel, następnie członek zarządu powstałego w 1934 Żydowskiego Domu Ludowego przy Am Sande 1 (ul. Na Piaskach).
Na zlecenie Senatu II Wolnego Miasta Gdańska (WMG) twórca i w latach 1934–1939 kierownik powszechnej szkoły żydowskiej (Jüdische Volksschule) w Gdańsku, jedyny w tym czasie żydowski nauczyciel w randze urzędnika państwowego. Od 1927 do 1929 przewodniczył loży Borussia ( wolnomularstwo). Współtworzył żydowski Urząd do spraw Pomocy Uchodźcom, kierując nim w okresie 1925–1939 i organizując pomoc materialną, lekarską, prawną, m.in. w uzyskaniu dokumentów, które zezwalałyby na pobyt w Gdańsku lub emigrację do Ameryki czy Palestyny. Latem 1939 pomógł w opuszczeniu Gdańska dwóm transportom dzieci żydowskich ( pomnik Kindertransportów) i nie zdążył wrócić do Gdańska przed wybuchem II wojny światowej. Pozostał z rodziną w Wielkiej Brytanii, początkowo w Londynie, następnie w Stroud. Od połowy 1940 przebywał w Birmingham, gdzie stworzył Dom dla Uchodźców, którym kierował do jego zamknięcia w 1948: początkowo dla dzieci z dwóch kolejnych Kindertransportów, następnie także dla dzieci i młodzieży z Niemiec i Austrii. Pozyskał pomoc ze strony British Council, Wydziału Oświaty w Birmingham, tamtejszej gminy żydowskiej i powstałego w Londynie Komitetu do spraw Nauczania Religii (Ausschuß für den Religionsunterricht).
Aktywny również w Związku Gdańszczan, powstałym w lipcu 1943 w Londynie z inicjatywy byłego posła SDP do gdańskiego Volkstagu w II WMG, Ericha Brosta i radcy Senatu WMG, Ernsta Berenta. Od 1948 mieszkał w USA, był kierownikiem biblioteki Fundacji Kultury Żydowskiej im. Idy Rosenthal Uniwersytetu w Nowym Jorku. Autor Die Geschichte der Juden in Danzig (1972, tłumaczenie polskie: 2012).
Żonaty był z Hellą, córką Juliusa Goldsteina (1857–1929), w spółce z Juliusem Fabianem prowadzącego w latach 90. XIX wieku sklep z towarami wełnianymi przy 1. Damm 5 (ul. Grobla I), następnie właściciela domu towarowego przy Junkergasse 2 (ul. Pańska) w Gdańsku, z którą miał trzy córki: Evę, radiologa w Las Vegas (USA), Ernę (Ann) i Ilse (ur. 23 IX 1927 Gdańsk), bibliotekarkę, historyczkę, badaczkę, absolwentkę Oxfordu (Master of Arts, 1954) oraz Columbia University (USA; Master of Library Science, 1960), członkinię–założycielkę Towarzystwa Historycznego Great Neck (Great Neck History Society), byłą prezeskę Stowarzyszenia Obywatelskiego Great Neck Estates (Great Neck Estates Civic Association; od 2000 jego sekretarki), byłą prezydent oddziału Great Neck Hadassah, członkinię rady dyrektorów Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego (American Jewish Committee), członkinię Klubu Uniwersytetu Oksfordzkiego, Klubu Uniwersyteckiego Szkół Brytyjskich, Klubu Harvarda, od 26 VIII 1951 zamężną za Roberta A. Kagana (zm. 1994), matkę Jonathana i Miki, obecną na uroczystości odsłonięcia pomnika Kindertransportów w Gdańsku (2009).
