POLSKIE TOWARZYSTWO FIZYCZNE. ODDZIAŁ GDAŃSKI

Aktualna wersja na dzień 17:00, 6 lip 2024

POLSKIE TOWARZYSTWO FIZYCZNE (PTF) ODDZIAŁ GDAŃSKI. Zorganizowane 5 XI 1947, wśród szesnastu członków założycieli znaleźli się m.in. Ignacy Adamczewski (wiceprzewodniczący), Eugeniusz Juszkiewicz (sekretarz), Zygmunt Burzyński (skarbnik), Helena Rejment ( I Gimnazjum i Liceum), Bogdan Rodziński, Zbigniew Ogrzewalski, Zbigniew Piwakowski, Janusz Kryczkowski, Jerzy Gintel, Zdzisław Szymanowski, Feliks Wiśniewski, Edward Adelman, Józef Terlecki, przedstawiciele Wyższej Szkoły Pedagogicznej (WSP) w Gdańsku, Politechniki Gdańskiej (PG), Akademii Medycznej, Państwowej Wyższej Szkoły Plastycznej, Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Sopocie, Uniwersytetu Łódzkiego.

Pierwsze odczyty i wykłady odbyły się w Audytorium Maximum PG: „Triumfy fizyki w technice i przemyśle” (1950) oraz „Elementarne cząsteczki materii” (luty–marzec 1951). Wykładowcami byli m.in. Arkadiusz Piekara (PG), Leonard Sosnowski (Zakład Fizyki Uniwersytet Warszawski), Marian Mięsowicz (profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie), Andrzej Sołtan (profesor Uniwersytetu Warszawskiego), Leopold Infeld (profesor Uniwersytetu Warszawskiego), Ignacy Adamczewski. Między majem a wrześniem 1955 w Morskim Domu Kultury w Gdańsku-Nowym Porcie (ul. Marynarki Polskiej 111) odbyły się cykle prelekcji: „Zjawisko rezonansu w przyrodzie”, „Fale w przyrodzie”, „Technika fizyki jądrowej”, „Model reaktora jądrowego, elektron jądrowy”. W latach 1947–1957 na PG funkcjonowała założona przez Arkadiusza Piekarę Poradnia i Pracownia dla Racjonalizatorów i Wynalazców.

Od lat 50. XX wieku organizowano też wykłady z fizyki dla nauczycieli i uczniów szkół średnich (na PG i Uniwersytecie Gdańskim). Ponadto współpracowano z Komisją Fizyki Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (Ignacy Adamczewski, dr Kazimierz Badziąg, prof. dr hab. inż. Jerzy Błażejowski, prof. Czesław Bojarski, prof. Mieczysław Chybicki, prof. Jerzy Dera, dr Emil Gazda, doc. dr Jerzy Grzywacz, prof. Józef Heldt, doc. dr inż. Andrzej Januszajtis, prof. Jan Kalinowski, prof. Alfons Kawski, dr Edward Kuteń, dr hab. Jerzy Kwela, dr Danuta Makowiec, prof. Czesław Szmytkowski, prof. Józef Terlecki, dr Mariusz Zubek).

W 1989 i 1998 zorganizowano sesje naukowe dotyczące ochrony środowiska człowieka „Fizyka w Gdańsku” (w Gmachu Głównym PG) z udziałem Lecha Murawskiego i Andrzeja Januszajtisa. Wykłady naukowe prowadzone były we współpracy z wykładowcami z Polski: prof. Ludwikiem Pieńkowskim (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie), dr. Wojciechem Jabłońskim (Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej), prof. Andrzejem Hrynkiewiczem (Instytut Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk). W strukturze oddziału działała od lat 50. XX wieku sekcja dydaktyczna z udziałem nauczycieli szkół średnich i wyższych Gdańska i Gdyni, między innymi mgr Jadwigi Bromirskiej z Technikum Sztuk Plastycznych w Gdyni i dr. Kazimierza Badziąga z Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Organizowano odczyty dla uczniów szkół średnich i nauczycieli, pokazy zjawisk fizycznych, m.in. na PG, w Radiu Gdańsk, a od 1976 w Telewizyjnym Kursie Przygotowawczym z Fizyki w ośrodku Telewizji Polskiej Gdańsk (z udziałem m.in. Ignacego Adamczewskiego i Andrzeja Januszajtisa). Organizowano też konferencje ogólnopolskie, np. w 1968 sesję pt. „Dydaktyka historii” w WSP w Gdańsku. Uczestniczono w międzynarodowych sympozjach naukowych, m.in. w „Międzynarodowym Sympozjum Akustyki i Spektroskopii” (z udziałem GTN, 9–11 X 1975), „Fizyka dla przemysłu” (20–22 IX 1984); „Energia jądrowa a ekologia” (na UG w maju i czerwcu 1988, z udziałem przedstawicieli Polskiego Klubu Ekologicznego – Okręg Wschodniopomorski w Gdańsku). W dniach 20–22 IX 1984 w Gdańsku odbyła się konferencja naukowa mająca na celu omówienie wyników współpracy fizyków z przemysłem. Jej głównym organizatorem był prof. Olgierd Gzowski.

Od 1951 funkcjonuje Komitet Okręgowy Olimpiady Fizycznej, którego członkami byli m.in. pracownicy PG (prof. Ignacy Adamczewski, prof. Maria Gazda, prof. Czesław Szmytkowski, dr inż. Krystyn Kozłowski, dr inż. Bogumiła Strzelecka, prof. Wojciech Sadowski). Zorganizowano też jubileusze poświęcone fizykom: Ignacemu Adamczewskiemu, Czesławowi Bojarskiemu, Kazimierzowi Badziągowi, Alfonsowi Kawskiemu, Antoniemu Śliwińskiemu, Józefowi Terleckiemu.

Członkowie PTF uczestniczyli w Zjazdach Fizyków organizowanych w Gdańsku: XVII (17–21 IX 1961), XXVIII (11–20 IX 1984) na PG oraz XXXVII (15–18 IX 2003) na UG i PG. Ponadto członkowie uczestniczą w pokazach fizyki na Bałtyckim Festiwalu Nauki. Co dwa lata odbywa się wybór Zarządu Oddziału (przewodniczący, sekretarz, skarbnik, członkowie zarządu). Od 2009 prowadzona jest strona internetowa Oddziału. WP

Bibliografia:
Urbanowicz Anna, Stanisław Zachara Stanisław, Działalność Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego w latach 1947–2004, „Postępy Fizyki”, z. 55, 2004, s. 194–198.