LECHIA

Aktualna wersja na dzień 08:20, 22 cze 2024

Drużyna piłkarska Lechii Gdańsk, która w sezonie 1971/1972 wywalczyła awans do II ligi (obecnie I ligi); w dolnym rzędzie od lewej Marian Maksymiuk, Jerzy Apolewicz, Zdzisław Puszkarz, Zbigniew Kupcewicz, Jerzy Jastrzębowski, Tadeusz Jahn, Andrzej Głownia,; stoją od lewej F. Żołądceki (działacz), Jerzy Górski, Krzysztof Słabik, Andrzej Kaczmarek, Stanisław Musiał, Józef Rogacki, Waldemar Bajer i trener Roman Rogocz

Tablica na stadionie przy ul. Traugutta, upamiętniająca zdobycie przez Lechia Gdańsk Pucharu Polski w 1983

Tablica na ogrodzeniu stadionu przy ul. Traugutta 29

LECHIA (Budowlany Klub Sportowy Lechia), barwy: biel i zieleń. Za datę powstania przyjmuje się 7 VIII 1945, dzień zgłoszenia do rejestracji w Zarządzie Miasta Gdańska Klubu Sportowego Biura Odbudowy Portów. Funkcję prezesa klubu powierzono dyrektorowi BOP inż. Władysławowi Szedrowiczowi.

Obiekty. Od 1945 do 2011 Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, ul. Traugutta 29, od 2011 Stadion w Gdańsku-Letnicy (w latach 2010–2015 funkcjonujący pod nazwą PGE Arena Gdańsk), ul. Pokoleń Lechii Gdańsk 1.

Nazwa. Pierwszą historyczną nazwą był Klub Sportowy Biura Odbudowy Portów (KS BOP). Pod koniec 1945 pojawiła się nieoficjalna (nigdy nie zatwierdzona) nazwa Baltia. Od końca lutego 1946, z krótką przerwą w latach 50., kiedy to klub zgodnie z nakazem władz państwowych tytułowano Budowlani, obowiązuje nazwa klubu: Lechia. Nazwa oraz klubowe barwy bezpośrednio nawiązują do działającego przed II wojną światową we Lwowie klubu Lechia. 12 XII 1950 z klubem Budowlanych (Lechią) połączył się klub Związkowiec Gdańsk. W kolejnych latach przed słowem Lechia zmieniał się pierwszy człon nazwy klubu. W okresie funkcjonowania jako organizacji wielosekcyjnej były to: Klub Sportowy (KS), Budowlany Klub Sportowy (BKS). Od momentu wyodrębnienia każdej z sekcji jako samodzielnej organizacji przed słowem Lechia pojawiały się nazwy: Football Club (FC), Ośrodek Szkolenia Piłkarskiego (OSP), Rugby Club (RC), Klub Lekkoatletyczny (KL), Gdańskie Towarzystwo Tenisowe (GTT). Dziś nazwa Lechia łączy kilka działających niezależnie od siebie klubów.

Sekcje. Nieistniejące: boks, hokej na lodzie, hokej na trawie, koszykówka mężczyzn (1945–1946), narciarstwo, piłka ręczna, pływanie, siatkówka mężczyzn (1945–1946), strzelectwo, szachy, tenis stołowy, zapasy, żeglarstwo. Istniejące: piłka nożna, rugby, lekkoatletyka, podnoszenie ciężarów, kolarstwo. Od 2002 każda z sekcji funkcjonuje jako odrębna organizacja.

Boks. Sekcja powołana w 1945 i szybko rozwiązana, reaktywowana w styczniu 1948. Pierwsze zawody: 21 I 1948 z Mewą Nowy Port, porażka 7:9, punkty dla Lechii zdobył między innymi piłkarz Kokot II. W 1948 zespół występował w okręgowej klasie B i awansował do klasy A, w tym roku jego zawodnik Polakow – przed 1939 zawodnik Elektritu Wilno – wywalczył tytuł indywidualnego mistrza Wybrzeża w wadze ciężkiej. W 1949 sekcja spadła z klasy A, po przegranych barażach ze zwycięzcą klasy B – Stoczniowcem Gdańsk. W 1951 ponowny awans do klasy A (walczyli między innymi Białosow, Banasik, Makowski, Kaczmarczyk, Klonowski, Jastrzębowski, Jurek, Monkiewicz, Cygankiewicz, Kowalski, Gronowski). W rozgrywkach listopad 1951 – koniec stycznia 1952, po reorganizacjach rozgrywek sportowych, zespół występował w gdańskiej Lidze Wojewódzkiej w mistrzostw zrzeszeń (między innymi z Gwardią Wybrzeżem III Gdańsk, Kolejarzem Gedanią III Gdańsk, Stalą Gdańsk Stalą Gdańsk), następnie sekcja zaniechała działalności.

Sukcesy. 1. Piłka nożna (od 1945). 28 sezonów w ekstraklasie (do sezonu 2018/2019) – III miejsce w 1956 i w sezonie 2018/2019, 32 sezony w II lidze (obecnie I liga). Dwukrotny zdobywca Pucharu Polski – finał 22 VI 1983 w Piotrkowie Trybunalskim: Lechia Gdańsk – Piast Gliwice 2:1; finał 2 V 2019 w Warszawie: Jagiellonia Białystok – Lechia Gdańsk 0:1. Finalista Pucharu Polski – finał 29 IX 1955 w Warszawie: Legia Warszawa – Lechia Gdańsk 5:0. Dwukrotny zdobywca Superpucharu Polski – 30 VII 1983 w Gdańsku: Lechia Gdańsk – Lech Poznań 1:0; 13 VII 2019 Gliwice: Piast Gliwice - Lecha Gdańsk 1:3. W 1957 Mistrzostwo Polski juniorów starszych, w latach 1993, 1995, 2000, 2004 i 2012 Mistrzostwo Polski juniorów młodszych. Najbardziej znani gracze: Bogdan Adamczyk, Jerzy Apolewicz, Krzysztof Baszkiewicz, Stanisław Burzyński, Mateusz Bąk, Tadeusz Fajfer, Zygmunt Gadecki, Andrzej Głownia, Jacek Grembocki, Henryk Gronowski, Robert Gronowski, Alfred Kokot, Henryk Kokot, Roman Korynt, Jerzy Kruszczyński, Zbigniew Kruszyński, Janusz Kupcewicz, Ivans Lukjanovs, Marek Ługowski, Sebastian Mila, Piotr Nierychło, Czesław Nowicki, Mariusz Pawlak, Mirosław Pękala, Zdzisław Puszkarz, Roman Rogocz, Łukasz Surma, Mirosław Tłokiński, Abdou Razack Traore, Emmanuel Tetteh, Sławomir Wojciechowski, Marek Zieńczuk, Flávio Paixão. Najbardziej znani trenerzy: Ryszard Koncewicz, Tadeusz Foryś, Ryszard Kulesza, Wojciech Łazarek, Marian Geszke, Michał Globisz, Jerzy Jastrzębowski, Bogusław Kaczmarek, Adam Musiał, Dariusz Kubicki, Jacek Zieliński, Tomasz Kafarski, Piotr Stokowiec.

2. Rugby (od 1956). Jedyny klub w Polsce, który nigdy nie spadł z ekstraklasy. Mistrz Polski: 11 razy – w latach 1960, 1961, 1970, 1994, 1995, 1996, 1998, 2000, 2001, 2002, 2012. Wicemistrz Polski: 11 razy – w latach 1963, 1971, 1972, 1973, 1982, 1985, 1986, 1991, 1993, 1997, 2010. III miejsce: 14 razy – w latach 1962, 1967, 1968, 1969, 1974, 1977, 1981, 1987, 1988, 1999, 2004, 2008, 2009, 2011. Puchar Polski: 11 razy – w latach 1977, 1984, 1985, 1986, 1994, 1996, 1997, 2004, 2005, 2006, 2008. Mistrz Polski juniorów: 4 razy – w latach 1960, 1967, 1980, 1998. Wicemistrz Polski juniorów: 4 razy – w 1959, 1961, 1962, 1976. III miejsce juniorzy: 4 razy – w 1988, 1991, 1992, 1996. Mistrz Polski (rugby 7): 1 raz – w 2010. Wicemistrz Polski (rugby 7): 1 raz – w 2009. III miejsce (rugby 7): 2 razy – w 1996, 1997. Mistrz Polski rugby kobiet 7: 1 raz – w 2011. Puchar Polski rugby kobiet 7: 1 raz – w 2011. Najbardziej znani gracze: Ryszard Banaczek, Jacek Grebasz, Edward Hodura, Stefan Kałużny, Robert Jumas, Jerzy Klockowski, Władysław Komar, Andrzej Langner, Rafał Sajur, Kazimierz Sasin, Janusz Urbanowicz, Andrzej Walas, Stanisław Więciorek, Wiesław Woronko, Stanisław Zieliński.

3. Lekkoatletyka (od 1945). Jednym z założycieli sekcji był Sławomir Zieleniewski. Od 2002 sekcja działa jako Klub Lekkoatletyczny Lechia, którym kieruje Stanisław Lange. Sztandarowe imprezy organizowane przez klub: Międzynarodowe Zawody Lekkoatletyczne – Memoriał Józefa Żylewicza (od 1973), Bieg Świętego Dominika (od 1994), Czwartki Lekkoatletyczne dla uczniów szkół podstawowych. Najbardziej znani sportowcy: Katarzyna Radtke, chód sportowy; Kazimierz Zimny, biegacz, Mieczysław Łomowski, miotacz; Bernadetta Blechacz – oszczepniczka (IX miejsce igrzyska olimpijskie w Moskwie, 1980), pięciokrotna mistrzyni Polski; Elżbieta Bocian–Wagner – biegaczka, olimpijka (igrzyska olimpijskie w Helsinkach, 1952 – 100 m), brązowa medalistka Akademickich Mistrzostw Świata z 1954 w biegu na 80 m przez płotki i w sztafecie 4 × 100 m, dziesięciokrotna mistrzyni Polski (80 m płotki, sztafeta 4 × 100 m i sztafety na dystansach nietypowych), czterokrotna mistrzyni kraju w hali; Genowefa Cieślik – mistrzyni Polski: w 1948 – 800 m, bieg na przełaj, pięciobój, w 1949 – 200 m; Piotr Gładki – biegi długodystansowe (igrzyska olimpijskie w Sydney, 2000 – maraton), Mistrz Polski w roku 1996 w biegu przełajowym na 12 km, w 1997 na 3000 m w hali, w 1998 i 1999 w biegu na 5000 m; Jan Kielas – biegacz, olimpijczyk (igrzyska olimpijskie w Helsinkach, 1952 – 3000 m z przeszkodami), 12 razy zdobywał mistrzostwo Polski: 5000 m – w 1947, 1948 i 1949, 10 000 m – w 1947, 1948 i 1950, 3000 m z przeszkodami – w 1949 i 1950, bieg przełajowy: w 1948, 1949 i 1950, sztafeta 4 × 1500 m – 1950; Władysław Komar – kulomiot – w barwach Lechii mistrz Polski (1963), wicemistrz (1962) i brązowy medalista (1961), był również rugbistą Lechii; Gerard Mach – biegacz, olimpijczyk (igrzyska olimpijskie w Helsinkach, 1952 – 200 m (ćwierćfinał) i 400 m), jako lechista – dwukrotny uczestnik Akademickich Mistrzostw Świata (Budapeszt w 1949 – IV miejsce na 400 m i brązowy medal w sztafecie wiedeńskiej: 800–400–200–200 m; Berlin w 1951 – brązowy medal w sztafecie 4 × 400 m), mistrz Polski: 200 m – w 1952, 400 m – w 1948, 1949, 1951, 1952, sztafeta 4 × 100 m – w 1949, sztafeta 4 × 200 m – w 1949, sztafeta 4 × 400 m – w 1949, sztafeta olimpijska – w 1949, sztafeta szwedzka – w 1949 i 1950; Jacek Müller – chodziarz, srebrny medalista Mistrzostw Świata juniorów (Seul w 1992 – 10 km), uczestnik Mistrzostw Świata w Stuttgarcie (1993); Stanisław Stosik – siedmiokrotny medalista mistrzostw Polski na otwartym stadionie w 1994 – 200; Franciszek Szyszka – chodziarz, w barwach Lechii był mistrzem Polski w chodzie na 10 km (1959), na 20 km (1960, 1961 i 1962), na Mistrzostwach Europy (1962) – VIII miejsce (20 km); Janina Hasse – 400 m.

4. Kolarstwo. Sekcja funkcjonuje w strukturach KS Lechia. Najbardziej znani zawodnicy: Henryk Kowalski – mistrz Polski (1967), dwukrotny zwycięzca Tour de Pologne (1957, 1961) oraz triumfator Vuelta a Cuba (1963), uczestnik Wyścigu Pokoju (w 1956 – 25. miejsce, w 1958 – 35.); Michał Bogdziewicz – kolarstwo górskie, mistrz Polski w maratonie kolarstwa górskiego, wicemistrzostwo Polski w cross country, Grand Prix Niemiec w 2003.

5. Podnoszenie ciężarów. Sekcja z przeszłością pierwszoligową, obecnie III liga. Pozostaje w strukturach KS Lechia. Najbardziej znanym zawodnikiem był Waldemar Malak.

6. Tenis (GTT Lechia). Złoty medal Drużynowych Mistrzostw Polski mężczyzn – w 1996. Srebrny medal Drużynowych Mistrzostw Polski seniorów – w latach 1997, 1998, 2005. Brązowy medal Drużynowych Mistrzostw Polski mężczyzn – w 2004, 2006. Halowy Mistrz Polski mężczyzn – w 2004. Mistrz Polski juniorów – w 2001.

Od 15 IV 2013 działa Muzeum Lechii Gdańsk (przy stadionie w Letnicy). MGA