HUBER TYTUS MAKSYMILIAN, profesor Politechniki Gdańskiej

Aktualna wersja na dzień 18:03, 21 lis 2024

Tytus Maksymilian Huber

Tytus Maksymilian Huber

Wodowanie statku „Profesor Huber”

TYTUS MAKSYMILIAN HUBER (4 I 1872 Krościenko nad Dunajcem – 9 XII 1950 Kraków), profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Maksymiliana i Marii z domu Rzesińskiej. W 1889 ukończył we Lwowie IV Gimnazjum, w 1895 studia na Wydziale Inżynierii Lwowskiej Szkoły Politechnicznej. Po odbyciu służby wojskowej, dzięki stypendium przez rok studiował matematykę i astronomię na Humboldt-Universität w Berlinie. Od 1895 asystent w Katedrze Budowy Dróg, Kolei Żelaznych i Tuneli na macierzystej uczelni. Od 1899 był profesorem mechaniki teoretycznej w Wyższej Szkole Przemysłowej w Krakowie. Od 1904 doktor nauk technicznych w oparciu o przewód przeprowadzony w Lwowskiej Szkole Politechnicznej, gdzie od 1906 prowadził wykłady z mechaniki ogólnej, od 1908 na tej uczelni profesor zwyczajny i kierownik Katedry Mechaniki Technicznej na Wydziale Inżynierii. W latach 1910–1912 dziekan Wydziału Inżynierii. W 1911 został członkiem Rady Przybocznej wiedeńskiego Urzędu Doświadczalnego, od 1913 był konsultantem Muzeum Technicznego Przemysłu i Rzemiosła w Wiedniu.

W 1914 wybrany został rektorem Lwowskiej Szkole Politechnicznej, z uwagi na wybuch I wojny światowej urzędu nie objął. Zmobilizowany, brał udział w walkach pod Rohatynem i z załogą twierdzy w Przemyślu trafił do niewoli rosyjskiej, wywieziony do Kazania. W 1918 wrócił do Lwowa, w latach 1921–1922 był rektorem Politechniki Lwowskiej (poprzednio Szkoły Politechnicznej). W 1928 przeniósł się na Politechnikę Warszawską, gdzie kierował Katedrą Mechaniki II.

W 1920 był jednym z 12 współzałożycieli Akademii Nauk Technicznych w Warszawie. Od 1923 był członkiem Kasy im. Mianowskiego, w latach 1939–1944 w Warszawie był jej prezesem. W latach 1925–1928 był przewodniczącym lwowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Matematycznego, od 1927 członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, od 1930 Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, od 1931 Stałego Komitetu International Society for Testing Materials. W 1933 był przewodniczącym komitetu organizacyjnego Polskiego Związku Badania Materiałów, kierownikiem Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Politechniki. W latach 1932–1934 kierował badaniami w Departamencie Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Po powstaniu warszawskim internowany w obozie przejściowym w Pruszkowie. W 1945 starania o jego zatrudnienie czyniły politechnika Warszawska, Śląska, Łódzka i Gdańska; specjalna delegacja z Politechniki Gdańskiej (PG) na początku maja odszukała go w Zakopanem. W październiku 1945 objął kierownictwo Katedry Mechaniki Technicznej oraz Wytrzymałości Materiałów i Wyższych Zagadnień Mechaniki na Wydziale Mechanicznym PG. 9 IV 1946 wygłosił wykład inaugurujący pierwszy rok akademicki na PG: Technika współczesna a wiedza przyrodnicza. W 1948 był polskim delegatem na Światowy Kongres Intelektualistów we Wrocławiu, uczestnikiem VII Międzynarodowego Kongresie Mechaniki Stosowanej w Londynie.

Już w 1945 otrzymał doktorat honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, do której to uczelni przeniósł się 25 II 1949. 1 X 1949, na wniosek Wydziału Budowy Okrętów PG, nadano mu pierwszy w historii PG doktorat honoris causa. Był jednym z czołowych badaczy teorii sprężystości. Autor hipotezy wytężenia materiałów (zwanej hipotezą Hubera), będącej jedną z podstaw w obliczeniach naprężeń konstrukcji i części maszyn.

Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1920, 1936, 1948), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1925), Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945 (1946), odznaką „Orlęta” (1920). Żonaty był z Janiną (12 XI 1888 – 12 XI 1958), ojciec Marii Rzepińskiej (14 XII 1914 Lwów – 8 II 1993 Kraków), historyka sztuki, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. 5 I 1951 jego imię otrzymał Zakład Wytrzymałości Materiałów PG, odsłonięto też poświęconą mu tablicę. W 1952 Polska Akademia Nauk wydała pięciotomowy zbiór jego prac. W 1960 w Stoczni Gdańskiej zwodowano kadłub zbiornikowca „Prof. Huber”, podczas wyposażania nazwę zmieniono na „Bauska” i w 1961 przekazano do eksploatacji armatorowi radzieckiemu. W grudniu 1961 w tej samej stoczni odbyło się wodowanie zbiornikowca „Prof. M.T. Huber”, w eksploatacji od 3 XII 1962; w obu wypadach matką chrzestną była córka, Maria Rzepińska. Armatorem zbiornikowca „Prof. M.T. Huber” były Polskie Linie Oceaniczne, później statek przekazano nieodpłatnie Chińsko-Polskiemu Towarzystwu Okrętowemu. 30 IX 2020 jego imię otrzymała aula na PG. RED







Bibliografia:
Hajduk Bolesław, Huber Maksymilian Tytus, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. II, Gdańsk 1994, s. 234–235.
Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 155.