SZKOŁA ŚW. KATARZYNY

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
m
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{web}}
 
{{web}}
'''SZKOŁA ŚW. KATARZYNY''', początkowo parafialna przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]]. Funkcjonowała zapewne już w XIII wieku, w mieście na [[PRAWO LUBECKIE | prawie lubeckim]], dla którego św. Katarzyna była kościołem parafialnym. W roku 1422 wzmiankowana jako stara szkoła. Od 1792 szkoła łacińska. W budynku z 1838 przy St. Katharinen-Kirchhof 4A/B powstała we wrześniu 1862 roku średnia szkoła dla chłopców Altstädtische Knaben-Mittelschule zu St. Katharinen. W roku 1914 miała 9 klas, 418 uczniów. {{author: MrGl}}<br /><br />
+
[[File:Szkola_św._Katarzyny.png|thumb| Szkoła św. Katarzyny, 1909]]
 +
[[File:2_Szkoła_św._Katarzyny.jpg|thumb|Fragment budynku szkoły św. Katarzyny (z lewej) i Dom Kaznodziejów przy obecnej ul. Katarzynki, widok od północnego-wschodu, 1910]]
 +
[[File:3_Szkoła_św._Katarzyny.jpg|thumb|Dom Kaznodziejów i (po lewej) miejsce po zniszczonej szkole św. Katarzyny, widok od zachodu, na pierwszym planie po lewej fragment ściany kościoła św. Katarzyny, fot. [[LELEWICZ KAZIMIERZ, fotografik | Kazimierz Lelewicz]], po 1945]]
 +
[[File:4_Szkoła_św._Katarzyny.JPG|thumb|Dom Kaznodziejów i (po lewej) domy odbudowane po 1945 w miejscu po szkole św. Katarzyny, 2020]]
 +
[[File: Johann_Gottfried_Besler.jpg |thumb| Johann Gottfried Besser, dyrektor szkoły 1862–1875]]
 +
[[File:Eduard_Wagner.png|thumb|Dr Eduard Wagner, dyrektor szkoły 1915–1927]]
 +
 
 +
'''SZKOŁA ŚW. KATARZYNY''', początkowo parafialna przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]]. Funkcjonowała zapewne już w XIII wieku, w mieście na [[PRAWO LUBECKIE | prawie lubeckim]], dla którego św. Katarzyna była kościołem parafialnym. W 1422 wzmiankowana jako stara szkoła. Wsród pracujących w szkole wyróżnili się m.in. jej rektor (1673–1688) Christoph Behr i konrektor Johann Nicolaus Weber, autorzy opublikowanych w 1676 wierszy (pierwszy po łacinie, drugi po niemiecku), w których wychwalali Gdańsk i jego władze, m.in. za docenianie ważności szkolnego nauczania (wcześniej, w 1655, nauczyciel Daniel Aschenborn, opublikował wiersz o gdańskim herbie).<br/><br/> 
 +
Od 1792 szkoła łacińska. W budynku z 1838 przy St. Katharinen-Kirchhof 4A/B (ul. Katarzynki 4, na wprost południowej ściany kościoła św. Katarzyny) powstała we wrześniu 1862 średnia szkoła dla chłopców Altstädtische Knaben-Mittelschule zu St. Katharinen. W 1914 miała dziewięć klas, 418 uczniów. {{author: MrGl}} <br/><br/>
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
|+ style="padding-left:10px; padding-right:10px"| Kierownicy&nbsp;(rektorzy)&nbsp;szkoły&nbsp;św.&nbsp;Katarzyny <br /> (do 1862 roku)
+
|+ style="padding-left:10px; padding-right:10px"| Kierownicy&nbsp;(rektorzy)&nbsp;szkoły&nbsp;św.&nbsp;Katarzyny <br/> (do 1862)
 
|-  
 
|-  
 
| style="width: 70px"| 1564
 
| style="width: 70px"| 1564
Linia 15: Linia 23:
 
|-  
 
|-  
 
| 1579–1585  
 
| 1579–1585  
| Franciscus Metzius  
+
| Franciscus Metzius (zm. jesienią 1585)
 
|-  
 
|-  
 +
| 1585–1601
 +
| Dionizy Sternberg (zm. jesienią 1601)
 +
|-
 
| 1603–1633  
 
| 1603–1633  
| Andreas Hulcovius  
+
| Andreas Hulcovius (zm. 18 II 1633 w wieku 56 lat), gdańszczanin 
 
|-  
 
|-  
 
| 1633–1638  
 
| 1633–1638  
| Salomon Zwickerus
+
| [[ZWICKER SALOMON, rektor szkoły św. Katarzyny | Salomon Zwicker]] 
 
|-  
 
|-  
 
| 1638–1657  
 
| 1638–1657  
| Christianus Crolovius  
+
| Christianus Crolovius (zm. 23 XII 1657), pochodził z Kołobrzegu
 
|-  
 
|-  
 
| 1658–1662  
 
| 1658–1662  
| Martinus Gegendwasser
+
| Martinus Gegendwasser (zm. w kwietniu 1662, w wieku 56 lat), poprzednio do 1644 konrektor tejże szkoły
 
|-  
 
|-  
 
| 1662–1673
 
| 1662–1673
| Wenzel Zufaelliger
+
| Wenzel Zufalliger (zm. czerwiec 1673, w wieku 59 lat), pochodził ze wsi Bąkowiec na Dolnym Śląsku, poprzednio od 1636 do 1643 rektor szkoły w Nowym Stawie, od 1650 nauczyciel w szkole św. Katarzyny, od 1658 konrektor, rektor od 2 VI 1662
 
|-  
 
|-  
 
| 1673–1688  
 
| 1673–1688  
| Christoph Behr
+
| [[BEHR CHRISTOPH, profesor Gimnazjum Akademickiego| Christoph Behr]]
 
|-  
 
|-  
 
| 1690–1730  
 
| 1690–1730  
| Johann Ernst Schröder
+
| Johann Ernst Schröder, gdańszczanin,  w listopadzie 1677 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], rektor od 3 IV 1690
 
|-  
 
|-  
 
| 1730–1754  
 
| 1730–1754  
Linia 45: Linia 56:
 
|-  
 
|-  
 
| 1757–1764  
 
| 1757–1764  
| Nathanael Martzen
+
| Nathanael Martzen, gdańszczanin, 4 IV 1726 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], później konrektor w szkole mariackiej. 3 III 1785 jego syn, również Nathanael, wystarał się o potwierdzenie kupieckiego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwa Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli)
 
|-  
 
|-  
 
| 1764–1773  
 
| 1764–1773  
| Jacob Friedrich Mahlcke
+
| Jacob Friedrich Mahlcke, poprzednio konrektor
 
|-  
 
|-  
 
| 1773–1790  
 
| 1773–1790  
| Johann Gottlieb Gercke
+
| Johann Gottlieb Gercke, w 1780 kandydat [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]]
 
|-  
 
|-  
 
| 1791–1796  
 
| 1791–1796  
| Jacob Gottlieb Ehwaldt
+
| [[EHWALD rodzina | Jacob Gottlieb Ehwald]]
 
|-  
 
|-  
| 1796 –1807
+
| 1796–1807
| Johann Erdmann Klatt
+
| Johann Erdmann Klatt jr. (syn [[KLATT JOHANN ERDMANN, rektor szkoły św. Jana| Johanna Erdmanna Klatta]])
 
|-  
 
|-  
 
| 1807–1814  
 
| 1807–1814  
Linia 66: Linia 77:
 
|-  
 
|-  
 
| 1831–1832  
 
| 1831–1832  
| E.D. Schnaase
+
| [[SCHNAASE EDUARD DAVID, kaznodzieja, diakon | Eduard David Schnaase]]
 
|-  
 
|-  
 
| 1833–1862  
 
| 1833–1862  
Linia 75: Linia 86:
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
|+ Dyrektorzy szkoły średniej dla chłopców <BR />(po 1862 roku)
+
|+ Dyrektorzy szkoły średniej dla chłopców <br/> (po 1862)
 
|-  
 
|-  
 
| style="width: 80px"| 1862–1875  
 
| style="width: 80px"| 1862–1875  
| Johann Gottfried Besler
+
| Johann Gottfried Besser
 
|-  
 
|-  
 
| 1875–1877  
 
| 1875–1877  
Linia 92: Linia 103:
 
| span style="white-space: nowrap" | Fedor Krüger (pełniący obowiązki)
 
| span style="white-space: nowrap" | Fedor Krüger (pełniący obowiązki)
 
|-  
 
|-  
| 1915 – po 1921
+
| 1915 – 1927
 
| dr Eduard Wagner
 
| dr Eduard Wagner
 
|-  
 
|-  
Linia 104: Linia 115:
 
| Arthur Eschenbach
 
| Arthur Eschenbach
 
|-  
 
|-  
| class="authorEgTab" | {{author:MrGl}}
+
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
 
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]
 
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]

Aktualna wersja na dzień 17:14, 7 lis 2024

Szkoła św. Katarzyny, 1909
Fragment budynku szkoły św. Katarzyny (z lewej) i Dom Kaznodziejów przy obecnej ul. Katarzynki, widok od północnego-wschodu, 1910
Dom Kaznodziejów i (po lewej) miejsce po zniszczonej szkole św. Katarzyny, widok od zachodu, na pierwszym planie po lewej fragment ściany kościoła św. Katarzyny, fot. Kazimierz Lelewicz, po 1945
Dom Kaznodziejów i (po lewej) domy odbudowane po 1945 w miejscu po szkole św. Katarzyny, 2020
Johann Gottfried Besser, dyrektor szkoły 1862–1875
Dr Eduard Wagner, dyrektor szkoły 1915–1927

SZKOŁA ŚW. KATARZYNY, początkowo parafialna przy kościele św. Katarzyny. Funkcjonowała zapewne już w XIII wieku, w mieście na prawie lubeckim, dla którego św. Katarzyna była kościołem parafialnym. W 1422 wzmiankowana jako stara szkoła. Wsród pracujących w szkole wyróżnili się m.in. jej rektor (1673–1688) Christoph Behr i konrektor Johann Nicolaus Weber, autorzy opublikowanych w 1676 wierszy (pierwszy po łacinie, drugi po niemiecku), w których wychwalali Gdańsk i jego władze, m.in. za docenianie ważności szkolnego nauczania (wcześniej, w 1655, nauczyciel Daniel Aschenborn, opublikował wiersz o gdańskim herbie).

Od 1792 szkoła łacińska. W budynku z 1838 przy St. Katharinen-Kirchhof 4A/B (ul. Katarzynki 4, na wprost południowej ściany kościoła św. Katarzyny) powstała we wrześniu 1862 średnia szkoła dla chłopców Altstädtische Knaben-Mittelschule zu St. Katharinen. W 1914 miała dziewięć klas, 418 uczniów. MrGl

Kierownicy (rektorzy) szkoły św. Katarzyny
(do 1862)
1564 Valentinus
1567 Urbanus Thammius
1578 Jacobus Langius
1579–1585 Franciscus Metzius (zm. jesienią 1585)
1585–1601 Dionizy Sternberg (zm. jesienią 1601)
1603–1633 Andreas Hulcovius (zm. 18 II 1633 w wieku 56 lat), gdańszczanin
1633–1638 Salomon Zwicker
1638–1657 Christianus Crolovius (zm. 23 XII 1657), pochodził z Kołobrzegu
1658–1662 Martinus Gegendwasser (zm. w kwietniu 1662, w wieku 56 lat), poprzednio do 1644 konrektor tejże szkoły
1662–1673 Wenzel Zufalliger (zm. czerwiec 1673, w wieku 59 lat), pochodził ze wsi Bąkowiec na Dolnym Śląsku, poprzednio od 1636 do 1643 rektor szkoły w Nowym Stawie, od 1650 nauczyciel w szkole św. Katarzyny, od 1658 konrektor, rektor od 2 VI 1662
1673–1688 Christoph Behr
1690–1730 Johann Ernst Schröder, gdańszczanin, w listopadzie 1677 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, rektor od 3 IV 1690
1730–1754 Johann Valentin Martens
1754–1757 Johann Abraham Hollschuch
1757–1764 Nathanael Martzen, gdańszczanin, 4 IV 1726 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, później konrektor w szkole mariackiej. 3 III 1785 jego syn, również Nathanael, wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli)
1764–1773 Jacob Friedrich Mahlcke, poprzednio konrektor
1773–1790 Johann Gottlieb Gercke, w 1780 kandydat Ministerium Duchownego
1791–1796 Jacob Gottlieb Ehwald
1796–1807 Johann Erdmann Klatt jr. (syn Johanna Erdmanna Klatta)
1807–1814 Gottlieb Reyer
1815–1825 E.C. Öhlschläger
1831–1832 Eduard David Schnaase
1833–1862 Johann Gottfried Besser
MrGl
Dyrektorzy szkoły średniej dla chłopców
(po 1862)
1862–1875 Johann Gottfried Besser
1875–1877 wakat
1877–1881 Aleksander Landsberg
1881–1910 Franz Bose
1914 Fedor Krüger (pełniący obowiązki)
1915 – 1927 dr Eduard Wagner
1928 Alfred Schön
1933–1936 Eugen Zimmermann
1936–1939 Arthur Eschenbach
MrGl
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania