KAPLICA ŚW. GERTRUDY
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''KAPLICA ŚW. GERTRUDY''' (nie istnieje). Związana z powstałym przed | + | [[File: Szpital_św._Gertrudy_XV_wiek.jpg |thumb| Kaplica, szpital i cmentarz św. Gertrudy w końcu XV wieku na orientacyjnym planie rekonstrukcyjnym Gdańska autorstwa [[KLOEPPEL OTTO FERDINAND JULIUS, rektor Technische Hochschule Danzig | Ottona Kloeppela]]]] |
| + | [[File: Szpital_Gertrudy.jpg |thumb| Lokalizacja kaplicy i szpitala św. Gertrudy po 1563: z lewej [[BRAMA NIZINNA | Brama Nizinna]], powyżej szpitala [[KANAŁ RADUNI | Kanał Raduni]] i [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupia Górka]]]] | ||
| + | '''KAPLICA ŚW. GERTRUDY''' (nie istnieje). Związana z powstałym przed 1342 [[SZPITAL ŚW. GERTRUDY | szpitalem św. Gertrudy]], poza obszarem miejskim, naprzeciwko [[BRAMA DŁUGOULICZNA | Bramy Długoulicznej]], na prawym (wschodnim) brzegu [[KANAŁ RADUNI | Kanału Raduni]]. Podporządkowana pierwotnie [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościołowi św. Katarzyny]], po powstaniu [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]], wedle rozstrzygnięcia komtura gdańskiego Giselbrechta von Dudulsheima z 11 VI 1363, filialna wobec niego. Wedle tego rozstrzygnięcia miała tu być odprawiana tylko jedna msza dziennie, czytana, bez śpiewu, bez kazań, witrykom zabroniono organizowania procesji wewnątrz i na cmentarzu.<br/><br/> | ||
| + | W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce ([[ZAROŚLAK | Zaroślak]]), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]], jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego]], od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.<br/><br/> | ||
| + | Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między [[NOWE OGRODY | Nowymi Ogrodami]] na północy, umocnieniami [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] i [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]] od wschodu, [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupią Górką]] od zachodu i [[ZAROŚLAK | Zaroślakiem]] od południa i budowy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (I) | kościoła Zbawiciela]], w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach kościoła Zbawiciela w 1656, do jego odbudowy w 1695–1697, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695/1697 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano (zob. pastor [[FEHLAU CONSTANTIN, pastor kościoła Zbawiciela| Constantin Fehlau]]). {{author:RED}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:08, 13 paź 2024
KAPLICA ŚW. GERTRUDY (nie istnieje). Związana z powstałym przed 1342 szpitalem św. Gertrudy, poza obszarem miejskim, naprzeciwko Bramy Długoulicznej, na prawym (wschodnim) brzegu Kanału Raduni. Podporządkowana pierwotnie kościołowi św. Katarzyny, po powstaniu kościoła Najświętszej Marii Panny, wedle rozstrzygnięcia komtura gdańskiego Giselbrechta von Dudulsheima z 11 VI 1363, filialna wobec niego. Wedle tego rozstrzygnięcia miała tu być odprawiana tylko jedna msza dziennie, czytana, bez śpiewu, bez kazań, witrykom zabroniono organizowania procesji wewnątrz i na cmentarzu.
W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce ( Zaroślak), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym, jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego kościół św. Jerzego, od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.
Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między Nowymi Ogrodami na północy, umocnieniami Głównego Miasta i Starego Przedmieścia od wschodu, Biskupią Górką od zachodu i Zaroślakiem od południa i budowy kościoła Zbawiciela, w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach kościoła Zbawiciela w 1656, do jego odbudowy w 1695–1697, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695/1697 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano (zob. pastor Constantin Fehlau).
