STOCZNIA PÓŁNOCNA IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE

[[File:Wodowanie_gazowca____Coral_Methane____w_Stoczni_Północnej__2008.JPG|thumb|Wodowanie gazowca „Coral Methane” w Stoczni Północnej, 2008]]

'''STOCZNIA PÓŁNOCNA IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE''', ul. Marynarki Polskiej 177. Powstała w czerwcu 1945 roku w miejsce [[GDAŃSKA FABRYKA WAGONÓW | Gdańskiej Fabryki Wagonów]] jako Stocznia nr 3 ([[STOCZNIE PO 1945. ZJEDNOCZENIE STOCZNI POLSKICH | Zjednoczenie Stoczni Polskich]]), od 20 II 1950 pod nazwą Stocznia Północna. W Stoczni nr 3 utworzono wydziały: produkcji wagonów (korzystając z przejętego sprzętu w 1946 naprawiono 400 wagonów towarowych dla PKP i około 120 wozów tramwajowych) i okrętowy. Pierwszymi wytworami wydziału okrętowego było 8 dębowych kutrów typu MIR-20A dla polskiego rybołówstwa. Dokumentację warsztatową jednostek opracowało własne biuro konstrukcyjne. W 1946 roku dla Żeglugi Przybrzeżnej ([[ŻEGLUGA GDAŃSKA | Żegluga Gdańska]]) rozpoczęto przebudowę pozostawionego w fabryce kompozycyjnego kadłuba ścigacza na statek pasażerski („Julia”). Największym przedsięwzięciem w latach 1946–1947 była przebudowa transportowca wojennego „Sobieski” na statek pasażerski. W 1949 położono stępki pod pierwsze lugrotrawlery typu B-11, prototypowy „Kulik” przekazano 1 V 1951 Dalmorowi. W 1951 roku zakończono produkcję wagonów kolejowych, stocznię poddano modernizacji. Od tego czasu główną produkcję stanowiły lugrotrawlery typu B-11, a od roku 1955 lugrotrawlery typu B-17 oraz pierwsze jednostki specjalne. Z braku zamówień wytwarzano również meble okrętowe i zwykłe. Od 1955 na rozwój stoczni duży wpływ miał wzrost liczby zamówień z ZSRR. Realizowano też kontrakty dla armatorów z państw zachodniej Europy (w 1957 – 2 lugrotrawlery typu B-17 dla odbiorców brytyjskich). W 1958 roku nastąpiła modernizacja stoczni, wybudowano hale prefabrykacji i pochylnię zrzutową dla kadłubów o długości do 75 m i wadze 1000 ton. Trawler typu B-21 „Curie-Skłodowska”, przekazany armatorowi francuskiemu w 1960, jeszcze w tym samym roku uznany został za najładniejszy statek portu Lorient. Dużą grupę zamówień stanowiły okręty wojenne budowane dla ZSRR i Polski, ich produkcja była starannie maskowana. Dokumentacja takich jednostek powstawała w Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych nr 2. W 1971 roku w Centrum Techniki Okrętowej powołano Pion Okrętów, który w 1974 przeniesiono do stoczni, tworząc własne biuro projektowe. <br/><br/>Pierwsze zamówienia dla Polskiej Marynarki Wojennej (PMW) stocznia realizowała już od 1953, jednak produkcję okrętów rozpoczęto w 1959 serią 9 dozorowców projektu 902. Okręty te, wcielone do Wojsk Ochrony Pogranicza, określano jako patrolowce typu „Gdańsk”. Ważnym zadaniem realizowanym dla PMW była budowa w roku 1965 prototypowego dużego kutra torpedowego, projektu 663d „Wisła”. W 1966 zbudowano drugą pochylnię na wydziale kadłubowym i zorganizowano ośrodek wyposażeniowy na [[OSTRÓW | Ostrowiu]]. Umożliwiło to dalsze zwiększenie produkcji, która w 1969 obejmowała 22 rozmaitego typu jednostki. W 1970 roku przekazano do służby 20 okrętów, m.in. jednostki hydrograficzne i okręty desantowe. W okresie 1970–1973 zbudowano dla PMW 8 kutrów torpedowych typu 664. <br/><br/>Trzeci etap rozbudowy stoczni nastąpił w 1971–1975; po jego zakończeniu w 1975 roku na 30-lecie, otrzymała nazwę Bohaterów Westerplatte. W okresie tym i do końca dekady zbudowano kilka serii statków rybackich, interesujących pod względem technicznym i nowatorsko rozwiązanych. Było to 7 trawlerów-solarni typu B-29S dla armatora krajowego, 27 trawlerów myśliwsko-łowczych typu B-422 budowanych dla ZSRR. Statki te miały 72,8 m długości, 14 m szerokości i 800 ton nośności. Ich bogate wyposażenie dostarczane było przez 150 firm polskich i zagranicznych. Od 1975 zbudowano dla armatora polskiego 8 nowoczesnych, dużych trawlerów-przetwórni typu B-418 (89,0 m długość, 15,0 m szerokość, 1400 ton nośności). Po zakończeniu tego kontraktu podjęto w 1977 budowę 5 jeszcze większych trawlerów-przetwórni typu B-400 dla ZSRR (117,5 m długość, 17,4 m szerokość, 3550 ton nośności). Były to duże pływające fabryki, wyposażone we wszystkie urządzenia potrzebne do przerobu ryb według kilku technologii. W 1978 roku rozpoczęto budowę nowego tu typu statków rybackich: 6 sejnerów tuńczykowych typu B-406. Były to duże – jak na ten rodzaj statków łowczych – jednostki, mające 85 m długości i 15 m szerokości. W 1979 jeden z tego rodzaju statków przekazywanych armatorowi był czterechsetną jednostką zbudowaną w stoczni na eksport. Walorami eksploatacyjnymi wykazywały się produkowane okręty desantowe kilku typów, jednostki ratownicze, hydrograficzne i inne. W sierpniu 1980 stocznia wspierała strajk w [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej im. Lenina]]. <br/><br/>Wśród realizowanych w kolejnej dekadzie kontraktów wyróżniały się statki hydrograficzne typu B-91, budowane dla polskich urzędów morskich oraz PMW i statki pożarnicze typu B-98, których 14 wyprodukowano dla ZSRR. Nowością był kontrakt na dostawę małych trawlerów dla Islandii typu B-277 (32,7 m długość i 155 ton nośności). Ambitnym przedsięwzięciem było zbudowanie w 1984 prototypowej korwety „Kaszub”, największego okrętu wojennego, jaki powstał w Polsce dla PMW. W 1985 roku obchodzone uroczyście 40-lecie stoczni ukazało imponujący dorobek tego przedsiębiorstwa, na który złożyło się zbudowanie łącznie 704 jednostek różnych typów i 11 kadłubów. Odbiorcami statków i okrętów oprócz ZSRR i Polski były: Bułgaria, Jugosławia, NRD, Francja, Wielka Brytania, Holandia i Islandia. <br/><br/>Lata 1989-1991 przyniosły stoczni kłopoty. Rynek zbytu w ZSRR stał się niewypłacalny, a 3 niezapłacone i odebrane ze stoczni jednostki stawiały przedsiębiorstwo w trudnej sytuacji. Stoczni groziło bankructwo i likwidacja, chociaż za powstały niedobór finansowy winę ponosiło państwo polskie, gwarantujące w przeszłości kontrakty z byłym ZSRR. Po uzyskaniu zaległych płatności stocznia podjęła próbę prywatyzacji i zawarła nowe kontrakty. Składały się na nie zlecenia na budowę kadłubów dla odbiorców zagranicznych, a także po raz pierwszy w historii stoczni produkcja statków towarowych: kontenerowców dowozowych. Pomimo realizacji zamówień, większość z nich okazała się nierentowna, przynosząc straty. Również główni akcjonariusze nie interesowali się losami przedsiębiorstwa, licząc się z możliwością jego upadku. Pozytywny wynik ekonomiczny uzyskiwała tylko filia w Ostródzie, wytwarzająca małe jednostki z tworzyw sztucznych. Dążąc do poprawy sytuacji, dyrekcja stoczni, już jako spółka akcyjna (od 1993 pod nazwą Stocznia Północna SA), jako druga po Stoczni Szczecińskiej, uzyskała w 1996 certyfikat Systemu Zarządzania Jakością, zgodny z wymogami normy ISO 9001. Możliwość wprowadzenia tego systemu miała zainteresować armatorów potencjałem stoczni, a także wpłynąć na wzrost wydajności pracy. Możliwości uratowania przedsiębiorstwa, dostosowującego się do nowej rzeczywistości,pojawiły się pod koniec 1997, kiedy [[CENTROMOR | Centromor]] wyraził zainteresowanie nabyciem znaczącego pakietu akcji stoczni. Jednocześnie zadeklarowano wzrost produkcji, dzięki realizacji zamówień, którymi stocznia dysponowała. Wkrótce największy pakiet akcji stoczni – około 46%, posiadała już Stocznia Remontowa S.A., a 27% akcji nabytych za pośrednictwem Centromoru przez Stocznię Szczecińską zostało odsprzedane Grupie Stoczni Gdynia.<br/><br/> Pod względem produkcji przełom tysiącleci był dla stoczni pomyślny. W 1999 roku przekazano odbiorcom 12 statków; częściowo wyposażone trawlery o długości od 30 do 70 m (dla norweskich odbiorców) i kadłuby holowników. Ponadto wspólnie ze Stocznią Remontową SA zbudowała pierwszy prom fiordowy dla Norwegii. Odnowiono też kontakty z PMW, dla której podjęto budowę okrętu zabezpieczenia logistycznego. W roku 2000 przekazano pod banderę Cypru (w rzeczywistości dla spółki Euroafrica Linie Żeglugowe SA z Gdyni) statek wielozadaniowy „Gdynia”. Ten uniwersalny, nowoczesny statek z serii B 196, obsługiwany przez 11 osób, ma 100,6 m długości i przy nośności 5 tysięcy ton może zabierać kontenery (380 TEU). W początku 2001 zwodowano pierwszy nowoczesny holownik portowo-redowy typu traktor (B 830). Zaprojektowany w stoczni statek o długości 30 m, wyposażony został w 2 pędniki azymutalne umieszczone pod kadłubem, w jego przedniej części. Armatorem jednostki, której nadano nazwę „Taurus”, jest Przedsiębiorstwo Usług Portowych i Morskich Wydziału Usług Żeglugowych w Gdańsku. Wśród kilku dalszych wodowanych w roku 2001 statków były: kadłub sejnera-trawlera typu B 312 przeznaczony dla armatora norweskiego i kadłub statku inspekcyjnego dla Holandii. Oznaką powrotu do produkcji okrętów specjalnych było oddanie do służby w PMW nowoczesnego okrętu wsparcia logistycznego „Xawery Czernicki”. Od czerwca 2003 głównym udziałowcem Stoczni Północnej SA jest Gdańska Stocznia Remontowa im. J. Piłsudskiego SA. <br/><br/>W następstwie konsolidacji firm wchodzących w skład Grupy Remontowa w 2011 Stocznia Północna SA przyjęła nazwę Remontowa Shipbuilding SA. Firma specjalizuje się w budowie wyspecjalizowanych statków typu: offshore, promów pasażersko-samochodowych, holowników, statków towarowych (kontenerowce i zbiornikowce LNG, LPG, LEG), jednostek specjalistycznych i okrętów wojennych. {{author: JL}} [[Category: Encyklopedia]]