WEBER EDMUND FRANZ von, dyrygent, kompozytor

Aktualna wersja na dzień 12:05, 4 gru 2023

EDMUND FRANZ KASPAR JOSEPH MARIA von WEBER (19 VI 1766 Hildesheim, Dolna Saksonia – grudzień 1830 Würzburg, Bawaria), aktor, śpiewak, muzyk, dyrygent i kompozytor. Syn Franza Antona von Webera (26 IX 1734 Zell im Wiesental – 16 IV 1812 Mannheim), muzyka, kapelmistrza i dyrektor teatru, oraz jego pierwszej żony, poślubionej w 1758 Marii Anny Cathariny Antonetty de Fumetti (21 X 1736 Hildesheim – 9 VIII 1784 Hamburg), przyrodni brat kompozytora, pianisty i dyrygenta Carla Marii von Webera (1786–1826). Muzyki uczył się u ojca, z którym około 1779 przeniósł się do Eutin, gdzie już od 1774 (do 1785) był muzykiem tamtejszej orkiestry. Podróżował 1785/1786 przez Berlin, Drezno, Pragę i Wiedeń, w Eszterháza (Węgry) od 1787 do 1788 był uczniem Josepha Haydna.

Jako aktor debiutował jesienią 1788 z wędrowną grupą teatralną Carla Döbbelina (1763–1821) w Halberstadt. Występował m.in. w 1789 z tą samą grupą we Frankfurcie nad Odrą, Stendal i Magdeburgu, z grupą swojego ojca między 19 IX 1789 a 19 IV 1790 w zamku Elisabethenburg w Meiningen, w okresie 1792–1794 w Norymberdze, Erlangen i Bayreuth oraz w 1795–1796 w Salzburgu i Hallein, z grupą Daniela Gottlieba Quandta (1762–1815) w Bayreuth i Hildburghausen, w sezonie 1794/1795 u Franza Xaviera Glöggla (1764–1839) w Salzburgu i Linzu. W latach 1797–1799 dyrektor muzyczny Teatru Dworskiego w Kassel, po czym – także jako reżyser – w kolejnych trupach wędrownych, m.in. w 1800–1803 u Carla Wittera w Altenburgu, Budziszynie (Bautzen), Ballenstedt, Bernburgu, Coburgu i prawdopodobnie Hildesheim oraz Amalienbad. Po współpracy z grupą Marii Vanini w Bambergu (1805/1806), w latach 1806–1808 dyrektor własnego teatru wędrownego w Ambergu, Ansbach, Karlsbadzie i Bayreuth.

Po kolejnych wędrówkach 1808/1809 z trupą pomorzanina Heinricha Kuno (1772/1773 – 1829 Karslbad) w Bambergu i Coburgu, nauczyciel śpiewu i gry na gitarze w Bambergu. W sezonie 1810/1811 dyrektor muzyczny teatru w Elberfeld i Düsseldorfie, w 1811/1812 u Georga Denglera (1760/1761–1816) w Freiburg/Breisgau i Bernie, gdzie do 1819 był dodatkowo nauczycielem muzyki. Od listopada 1819 do września 1821 w Lubece jako nauczyciel śpiewu, z przerwą w sezonie zimowym 1820/1821 na funkcję dyrektora muzycznego tamtejszego teatru.

Od października 1821 do marca 1824 pod dyrekcją Adolfa Schrödera dyrygent w gdańskim Teatrze Miejskim i w teatrze w Elblągu. Przygotował m.in. premiery oper swojego brata: w 1822 Der Freischütz (Wolny strzelec), w 1824 Abu Hassan. Dyrygował ponadto koncertami, m.in. 13 i 21 XI 1823 wykonaniem oratorium Das Weltgericht (Sąd Ostateczny) Friedricha Schneidera w Dworze Artusa. Od marca do sierpnia 1824 dyrektor muzyczny teatru w Królewcu, w latach 1824–1826 dyrektor muzyczny teatrów w Kolonii i Akwizgranie (Aachen). W latach 1827–1829 przebywał u córki w Detmold, gdzie jeszcze okazjonalnie występował jako kontrabasista w miejscowej orkiestrze.

Skomponował wiele małych form muzycznych, m.in. sekstet na róg francuski, fortepian i kwartet smyczkowy Op. 35 (Musique de chambre piano-corde-vent), trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę Op. 21 oraz tercet na organy, obój i wiolonczelę Op. 27 (oba w: Trios instruments identiques), sonaty na skrzypce Op.19 i fortepian oraz na wiolonczelę i fortepian Op. 18 (obie w: Duos instruments différents).

Trzykrotnie żonaty: po raz pierwszy, najpóźniej w marcu 1789, z Josephą z domu Kronheim (Cronheim; 1764 – 4 VIII 1794 Linz), śpiewaczką i aktorką, po raz drugi, między 27 VI a 3 VII 1798, z Marią Aloisią Louise Spitzeder z domu Walburga (31 V 1779 Salzburg – 24 I 1806 Bamberg), śpiewaczką i aktorką, po raz trzeci (prawdopodobnie w 1808) z aktorką Therese Mack (1785/ 1786 Praga – lipiec 1831 Würzburg). Ojciec Carla Antona Wilhelma Moritza oraz Johanne Friederike Therese (31 VII 1809 Bamberg – 25 I 1884 Berlin), zamężnej Atmer, śpiewaczki, aktorki, nauczycielki śpiewu, dziadek Edmunda von Webera. JMM