REMUS GEORG, lekarz

Aktualna wersja na dzień 19:58, 17 wrz 2024

GEORG REMUS (20 I 1688 Gdańsk – pochowany 10 III 1756 Gdańsk, w kościele św. Elżbiety), lekarz, protofizyk miejski. Prawnuk Martina (około 1556 Grossenhain (Saksonia) – pochowany 28 VII 1623 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku pod płytą nagrobną nr 111), od 1580 nauczyciela w Słupsku, od 1584 pastora kalwińskiego w Bogatce (Reichenberg) na Żuławach, w Gdańsku od 1586, wraz z Thomasem Fabriciusem kalwińskiego diakona przy kościele NMP, prowadzącego spory teologiczne z luterańskim pastorem Michaelem Coletusem.

Wnuk Georga (chrzest 11 IX 1599 w kościele św. Piotra i Pawła – 29 VI 1654 Gdańsk), zapisanego w 1615 do Gimnazjum Akademickiego, w 1626 absolwenta uniwersytetu w Lejdzie, od 1651 ławnika Starego Miasta, właściciela dóbr z Kuźnią Wodną w Dolinie Powagi, żonatego z Susanną, córką Davida Gronau, urzędnika w Stutthofie, od 1661 właścicielką zakupionego dworu i gospody w Gdańskiej Głowie, od 1662 ponownie zamężną za Winholda Conradiego, ławnika Starego Miasta.

Syn Florentiny (17 VIII 1660 Gdańsk – pochowana 2 IV 1717 w kościele św. Elżbiety), córki Ernsta Nixdorfa i poślubionego jej 9 I 1678 w kościele NMP Georga Ernsta (ur. 28 VIII 1650 Gdańsk), prowizora kościoła św. Piotra i Pawła, armatora (w 1694 posiadał cztery statki, zob. flota handlowa 1454–1793), właściciela po ojcu dóbr w Dolinie Powagi oraz odkupionych od matki w 1699 dworu i gospody w Gdańskiej Głowie. Brat Samuela, który 4 XI 1707 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli); Ernsta (około 1690 – pochowany 13 VII 1716 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 228), kawalera, oraz Florentiny Concordii (ur. 1695), zamężnej po raz pierwszy od 14 I 1716 (w kościele św. Piotra i Pawła) za Alexa Davissona (1682 Gdańsk – 1725 Gdańsk), po raz drugi od 13 V 1727 za Isaaka Kitzkatza (który tuż przed małżeństwem 22 kwietnia tego roku wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind). W 1708 matka Florentina z synem Samuelem była członkinią spółki (obok Nathanaela Holwella, Lorentza Woltera i Benedickta Schmidta), która zamówiła u gdańskiego cieśli Wilhelma Rohloffa 60 łasztowy statek „Der rothe Apfel von Dantzig”, w 1712 (w spółce z synami oraz Niclasem Kitzkatzem, Abrahamaem Muhlem, Isaakiem Breynem i Abrahamem Pickrellem) zamówiła u cieśli Bartela Damnitza 55 łasztowy statek „Die Fortuna”, w tym samym roku (1712) wyłącznie z synami Samuelem i Ernstem zamówiła u cieśli Friedrich Kalfa duży, 290 łasztowy statek nazwany na jej cześć„Frau Florentina von Dantzig”.

W październiku 1704 zapisany do ostatniej klasy (primy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 1706 student medycyny na Uniwersytecie w Halle (studiował razem m.in. z Danielem Gottliebem Messerschmidtem), od 1709 doktor na podstawie dysertacji Consideration physico-mathematica hiemis proxime praeterlapsae. W 1711 uczcił to wierszem okolicznościowym Israel Conradi, syna ławnika Winholda. Studia medyczne kontynuował w Lejdzie (Leyden). W 1719 wyjechał do Rosji, początkowo jako lekarz polowy armii carskiej Piotra I, następnie osobisty lekarz carskiego faworyta, księcia Aleksandra Mienszykowa. W 1720 opublikował wyniki eksperymentów z wodą mineralną Laurentiusa Blumentrosta (1692–1755) De aquis martialibus Olonezensibus Epistola, które były na tyle interesujące, że Johann Philipp Breyn włączył je do swojej pracy Epistola de Melonibus petrefactis Montis Carmel vulgo creditis, ad illustrem Virum Dominum, Johannem Anderson (Leipzig, 1722). W 1723 powrócił do Gdańska z kolekcją „osobliwości” mineralnych, m.in. odciskami skalnych roślin i zwierząt, wyszukanych wedle sugestii Johanna Philippa Breyna, z którym się zaprzyjaźnił. 5 i 12 II 1725, wraz z Danielem Gottliebem Davissonem, wygłosił na zebraniu Societas Litteraria wykład o chorobie kołtuna, wskazując na jego powstanie poprzez zaniedbanie higieny i odrzucając obowiązującą tezę o jego pochodzeniu genetycznym czy poprzez złe odżywianie. W 1743, 1748 i 1755 notowany był jako protofizyk miejski (zastępca miejskiego lekarza).

Od 7 X 1723 żonaty był z poślubioną w kościele św. Elżbiety wdową Marią Egler (ur. przed 1705). Ojciec Marii Eleonory (ochrzczona 14 IX 1725), w 1750 zamężnej za doktora medycyny Johanna Gottfrieda Bärendta; Georga Ernsta (1727 –1796) oraz Carla Andreasa (13 II 1732 Gdańsk – 11 XII 1798 Gdańsk). JANSZ







Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 486.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 98, 280.
Trzoska Jerzy, Z dziejów budownictwa okrętowego w Gdańsku – wykaz statków zbudowanych w pierwszej połowie XVIII w., „Nautologia”, t. 20, 1985, nr 1, tabela.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 388.