SĄD WETOWY
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''SĄD WETOWY''', organ | + | [[File:Sąd_Wetowy.jpg|thumb|Strona z księgi wpływów kar pieniężnych za łamanie gdańskich ordynacji chrzestnych, weselnych i pogrzebowych, 1734-1736]] |
| + | |||
| + | '''SĄD WETOWY''', organ [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]], nadzorujący sprawy policyjno-handlowe, pilnował przestrzegania postanowień [[WILKIERZE | wilkierza]] i innych przepisów uchwalonych przez [[ORDYNKI |ordynki]] i Radę Miejską, dotyczących porządku w mieście, ze szczególnym uwzględnieniem pośrednictwa handlowego. Za wykroczenia nakładał kary. Podlegał Komisji Ordynków, instancją odwoławczą była Rada Miejska.<br/><br/> | ||
| + | Najczęściej rozpatrywane wykroczenia dotyczyły: organizacji i handlu, miar, wag, cen, rzemiosła, budownictwa, stanu sanitarnego, nadmiernie wystawnych uroczystości rodzinnych, zakłócenia spokoju ulicznego, rozbojów, niedozwolonego użycia broni, kradzieży, gwałtów, nierządu, ustalania ojcostwa nieślubnych dzieci, wystawienia pozwoleń budowlanych, pobierania opłat za nabywanie prawa miejskiego oraz podatku kawalerskiego. Prowadził [[KSIĘGI OBYWATELSKIE | księgi obywatelskie]], gromadził listy rodowe oraz dokumenty związane z nabyciem lub zwolnieniem z prawa miejskiego (uwolnienia z poddaństwa, zaświadczenia prawego pochodzenia lub wychowania w sierocińcu miejskim).<br/><br/> | ||
| + | Istniał od 1. połowy XV wieku (pierwsza wzmianka o panach wetowych, umieszczona pod 1475, pochodzi z kroniki Caspra Weinreicha), ostateczne formy działalności wykształcił w XVI i XVII wieku. Składał się z dwóch rajców, dwóch [[ŁAWA MIEJSKA | ławników]] i czterech przedstawicieli [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]], wybieranych na dwa lata. Stałymi urzędnikami byli dwaj prokuratorzy (zwani instygatorami), pisarz i czterech woźnych. Obejmował terytorium miasta Gdańska i jego wiejskie posiadłości. Strukturę, z prezesem (dyrektorem) na czele, zmodyfikowano wraz z przejęciem Gdańska przez Prusy (1792–1794), przywrócony w pierwotnym kształcie czasowo w okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]]. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]][[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 14:50, 22 kwi 2024
SĄD WETOWY, organ Rady Miejskiej, nadzorujący sprawy policyjno-handlowe, pilnował przestrzegania postanowień wilkierza i innych przepisów uchwalonych przez ordynki i Radę Miejską, dotyczących porządku w mieście, ze szczególnym uwzględnieniem pośrednictwa handlowego. Za wykroczenia nakładał kary. Podlegał Komisji Ordynków, instancją odwoławczą była Rada Miejska.
Najczęściej rozpatrywane wykroczenia dotyczyły: organizacji i handlu, miar, wag, cen, rzemiosła, budownictwa, stanu sanitarnego, nadmiernie wystawnych uroczystości rodzinnych, zakłócenia spokoju ulicznego, rozbojów, niedozwolonego użycia broni, kradzieży, gwałtów, nierządu, ustalania ojcostwa nieślubnych dzieci, wystawienia pozwoleń budowlanych, pobierania opłat za nabywanie prawa miejskiego oraz podatku kawalerskiego. Prowadził księgi obywatelskie, gromadził listy rodowe oraz dokumenty związane z nabyciem lub zwolnieniem z prawa miejskiego (uwolnienia z poddaństwa, zaświadczenia prawego pochodzenia lub wychowania w sierocińcu miejskim).
Istniał od 1. połowy XV wieku (pierwsza wzmianka o panach wetowych, umieszczona pod 1475, pochodzi z kroniki Caspra Weinreicha), ostateczne formy działalności wykształcił w XVI i XVII wieku. Składał się z dwóch rajców, dwóch ławników i czterech przedstawicieli Trzeciego Ordynku, wybieranych na dwa lata. Stałymi urzędnikami byli dwaj prokuratorzy (zwani instygatorami), pisarz i czterech woźnych. Obejmował terytorium miasta Gdańska i jego wiejskie posiadłości. Strukturę, z prezesem (dyrektorem) na czele, zmodyfikowano wraz z przejęciem Gdańska przez Prusy (1792–1794), przywrócony w pierwotnym kształcie czasowo w okresie I Wolnego Miasta Gdańska.
