Tekst źródłowy strony WOJSKOWE PLACE ĆWICZEŃ

{{web}}
[[File:1_Wojskowe_place_cwiczeń.jpg|thumb|Pozostałości po poligonie w okolicach [[WRÓBLA STAW| Wróbla Stawu]], 2011]]
[[File:2_Wojskowe_place_ćwiczeń.jpg|thumb|Pozostałości po poligonie w okolicach ul. Bażantowej i ul. Świstaka w [[JASIEŃ| Jasieniu]], 2011]]

'''WOJSKOWE PLACE ĆWICZEŃ'''. Od 1815 do 1920 na terenie Gdańska stacjonowały jednostki piechoty, kawalerii i artylerii, wchodzące w skład garnizonu miejskiego, liczącego od 8000 do 11 000 żołnierzy i oficerów. Po demilitaryzacji [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańsk]], Gdańsk stał się ponownie miastem garnizonowym (1939–1945), o nieustalonej jednak liczebności wojsk. Podobnie było w okresie 1945–2001, kiedy dane o składzie osobowym Wojska Polskiego w Gdańsku objęte były tajemnicą wojskową. Obecnie z jednostek zmilitaryzowanych pozostał w Gdańsku [[MORSKI ODDZIAŁ STRAŻY GRANICZNEJ | Morski Oddział Straży Granicznej]] z siedzibą komendy w [[KOSZARY | koszarach]] w [[NOWY PORT | Nowym Porcie]] (ul. Oliwska 35). <br /><br /> '''Place musztry''' – znajdowały się nie tylko na terenach koszar (przy obecnej ul. Łąkowej, Sadowej, Żabi Kruk – Rzeźnicka, al. Legionów, ul. Słowackiego, ul. Oliwskiej), ale także na terenie miasta: <br /> 1) obecny plac Dominikański, 1835–1881, na terenie po rozebranym klasztorze dominikańskim ([[DOMINIKANIE | dominikanie]]), powierzchnia około 0,8 ha, następnie teren rynku miejskiego; <br /> 2) obecny [[PLAC WAŁOWY | plac Wałowy]], 1865–1919, około 0,3 ha, przeznaczony dla żołnierzy z koszar przy obecnej ul. Rzeźnickiej; <br /> 3) plac ćwiczeń (Kleiner Exerzierplatz), po wschodniej stronie Wielkiej Alei ([[ZWYCIĘSTWA, aleja | al. Zwycięstwa]], na terenie obecnych [[ANIOŁKI | Aniołków]]), teren wydzierżawiony w 1818 od władz Gdańska przez władze pruskie na potrzeby wojska, 550 × 150 m (8,2 ha), zakupiony przez te władze w 1872  za 9066 talarów. W północnej części przy obecnej ul. Towarowej – al. Hallera (obecnie teren [[OPERA BAŁTYCKA | Opery Bałtyckiej]]) znajdowała się polowa ujeżdżalnia, częściowo kryta wiatą, przeznaczona do treningu koni wojskowych z 1. pułku huzarów. W 1920 plac przekazany miastu; <br />4) strzelnica wojskowa, 1895–2001, oraz mały poligon w rejonie [[NIEDŹWIEDNIK | Niedźwiednika]], obok [[BRĘTOWO | Brętowa]]. <br /><br /> '''Poligony wojskowe: ''' <br /> 1) Tak zwany Wielki Plac Ćwiczeń (Großer Exerzierplatz) na terenie obecnej [[ZASPA | Zaspy]], na północ od obecnej [[KOŚCIUSZKI, ulica | ul. Kościuszki]] i na wschód od linii kolejowej. Zakupiony od władz Gdańska w 1829 przez wojsko pruskie za 8615 talarów, z przeznaczeniem na poligon. Obejmował teren o powierzchni 1400 × 1300 m (182 ha). Korzystały z niego stacjonujące we [[WRZESZCZ | Wrzeszczu]] od 1818 szwadrony 1. pułku huzarów Leibhusaren-Regiment (Huzarzy Śmierci), od 1901 także przybyłego do Gdańska 2. pułku tej formacji oraz jednostki piechoty i artylerii polowej. Miejsce manewrów większych jednostek oraz parad [[SIEDEMNASTY KORPUS ARMIJNY | Siedemnastego (17.) Korpusu Armijnego]] z udziałem cesarza Wilhelma II i władz wojskowych w latach 1901 i 1910. Od 1910 część południowa poligonu, w rejonie obecnej ul. Kilińskiego, wykorzystywana była jako lotnisko ([[LOTNISKA | lotniska]]), w rejonie [[PARK IM. JANA PAWŁA II | parku im. Jana Pawła II]] znajdowała się duża strzelnica wojskowa. W roku 1920 przekazany władzom miasta. W latach 1922–1974 lotnisko. Część między pasem startowym lotniska a obecną ul. Hynka użytkowana była jako teren ćwiczeń wojskowych przez wojsko polskie (WP) do około 1970. <br /> 2) Poligon dla małych jednostek piechoty, rejon obecnych ulic Cebertowicza i Cieszyńskiego na Chełmie, czynny po 1945 do około 1980. <br />3) Poligon między [[MATEMBLEWO | Matemblewem]], [[PIECKI | Pieckami]], [[MIGOWO | Migowem]] i [[JASIEŃ | Jasieniem]], około 150 ha ([[WRÓBLA STAW | Wróbla Staw]]), użytkowany od około 1895 do 1920 i od 1945 do 2001 przez WP. Przeznaczony do ćwiczeń polowych i specjalistycznych większych jednostek piechoty i kawalerii. <br />4) Poligon polowo-leśny [[ŁOSTOWICE | Łostowice]] – Kolbudy, przeznaczony do ćwiczeń i manewrów dużych jednostek wojskowych piechoty, kawalerii i artylerii polowej. Używany przez wojsko pruskie do manewrów na szczeblu okręgu wojskowego po  1820 do 1919, ponownie w latach 1945–1980 przez WP. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]