Tekst źródłowy strony WEŁNIAK JÓZEF, pedagog

{{web}}
[[File:Józef_Wełniak.jpg|thumb|Józef Wełniak]]
[[File: 1_Józef_Wełniak.jpg |thumb| Józef Wełniak i uczennice Gimnazjum Polskiego na wycieczce do Orłowa, 1934–1935]]
[[File: 2_Józef_Wełniak.jpg |thumb| Józef Wełniak (w środku) jako opiekun koła modelarskiego Gimnazjum Polskiego, 1933–1939]]
[[File: 3_Józef_Wełniak.jpg |thumb| Zawody modeli, ze stoperem Józef Wełniak, 1933–1939]]
[[File: 4_Józef_Wełniak.jpg |thumb| Uniwersyteckie Studium Przygotowawcze, uroczystość zakończenia roku szkolnego 1949–1950, od prawej  [[SOŁDEK STANISŁAW, stoczniowiec, patron ulicy | Stanisław Sołdek]], Urszula Wełniakowa, Józef Wełniak]]
[[File: Józef_Wełniak_1959.jpg |thumb|  Bal karnawałowy w [[WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA | Wyższej Szkole Pedagogicznej]] w Gdańsku, w lutym 1959, 
od lewej Józef Wełniak, historyk Franciszek Trnka, fizyk Janusz Sułocki]]

'''JÓZEF WEŁNIAK''' (12 III 1907 Pałuczyna, powiat Mogilno – 15 IV 1969 Gdańsk), nauczyciel [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]], dyrektor [[CONRADINUM | Conradinum]], pracownik gdańskiej [[WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA | Wyższej Szkoły Pedagogicznej]] (WSP). Syn Władysława i Salomei z domu Malińskiej. W 1926 absolwent Państwowego Gimnazjum Gnieźnieńskiego (Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego), w 1930 ukończył Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Poznańskiego jako magister filozofii w zakresie matematyki. W roku szkolnym 1930–1931 nauczyciel w Gimnazjum Państwowym w Nakle, 1931–1932 w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie. W 1932  został bezrobotny w wyniku reformy oświaty. <br/><br/>
Z rekomendacji Uniwersytetu Poznańskiego w 1933 podjął pracę w Gdańsku – nauczał fizyki, matematyki i przysposobienia wojskowego w Gimnazjum Polskim. Był sekretarzem Rady Pedagogicznej, a także opiekunem koła Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz koła modelarskiego. <br/><br/>
W ramach działalności społecznej w [[ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku]]
prowadził na kursach repolonizacyjnych naukę języka polskiego. Od maja 1939 należał do Tajnej Organizacji Wojskowej w  WMG i do Walki Zbrojnej z Niemcami na terenie WMG, a w czerwcu zlecono mu zorganizowanie w Gimnazjum grupy młodzieży w ramach tej organizacji. Zobowiązany do zgłoszenia się w Gdańsku w dniu rozpoczęcia wojny pozostał w mieście, wobec trudności w nawiązaniu kontaktu z ośrodkiem dyspozycyjnym akcji zbrojnej zabezpieczył broń i amunicję, a młodzież doprowadził do granicy polsko-gdańskiej, sam zostając na terenie Gdańska. Po 1 września ukrywał się we Wrzeszczu, u koleżanki z gimnazjum, nauczycielki Heleny Rakowskiej. 7 X 1939 wyjechał (przez Gdynię) do rodzinnego domu w Gnieźnie. Przebywał tam do 1942, pracował jako powiatowy doradca hodowlany. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Częstochowy, gdzie pod zmienionym nazwiskiem (Józef Kwaśnicki) pracował w Spółdzielni Rolniczo-Handlowej (1942–1945). <br/><br/>
Do Gdańska przybył ponownie 8 IV 1945 jako członek Grupy Operacyjnej Ministerstwa Oświaty. Był współorganizatorem I Gimnazjum i Liceum ([[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, I | I Liceum Ogólnokształcące]]) oraz II Gimnazjum i Liceum ([[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, II | II Liceum Ogólnokształcące]]) i w obu tych szkołach był członkiem pierwszego grona nauczycielskiego. W latach 1945–1947 uczył matematyki w I Gimnazjum i Liceum. W latach 1947–1951 był pracownikiem Państwowego Liceum Budownictwa Okrętowego [[CONRADINUM | Conradinum]], kolejno jako inspektor nauk, wicedyrektor do spraw pedagogicznych, nauczyciel, a od 1949 dyrektor. Od grudnia 1946 pełnił funkcję konsultanta metodycznego matematyki w Kuratorium Okręgu Szkolnego Gdańskiego. We wrześniu 1951 odszedł ze stanowiska na własną prośbę, nie mogąc się pogodzić z coraz większą ingerencją czynników politycznych w życie szkoły. Od stycznia do września 1951 był też wykładowcą matematyki Uniwersyteckiego Studium Przygotowawczego (USP). W latach 1952–1969 pracował w gdańskiej WSP, jako wykładowca na stanowisku zastępcy profesora, a później starszego wykładowcy. Był kierownikiem Zakładu Matematyki i Katedry Geometrii na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii oraz kierownikiem Studium dla Pracujących (1964–1965). Brał m.in. udział w komisjach uczelnianych, był członkiem Senatu, Rady Wydziału, Komisji Rzeczoznawców Programów Studiów dla Pracujących. Nakładem wydawnictwa WSP ukazał się jego skrypt ''Geometria analityczna'' (1960). <br/><br/>
Członek Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku (1933–1939), Związku Nauczycielstwa Polskiego (1933–1969), [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUKI I SZTUKI | Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki]] (1933–1939, 1945–1952), Polskiego Towarzystwa Matematycznego. 
Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1955), Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), odznaką [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]] (1960), [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]] (1965), Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego, pośmiertnie zaś Medalem 200-lecia „Conradinum” (1994). <br/><br/>
Był żonaty z Urszulą z domu Raczyńską (3 II 1920 Folwarki, obecnie Radomsko – 23 VII 2002 Gdańsk), ojciec Ewy (ur. 1946) i Katarzyny (ur. 1949). <br/><br/>
Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: WP}} {{author: EWJ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>

'''Bibliografia''':<br/>
Materiały rodzinne Ewy Wełniak-Jamróż. <br/>
''Gdańska Jedynka. 50 lat I Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku'', Gdańsk 1995, s. 26, 33, 73.<br/>
''Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku (1922–1939). Księga pamiątkowa w 50-lecie założenia Gimnazjum'', red. Bernard Janik, Gdańsk 1976, s. 201.<br/>
Guściora Henryk, ''Józef Wełniak (1907–1969). Wspomnienie'', Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku (Matematyka, Fizyka, Chemia) 10, 5, 1970, s. 5-7.<br/>
Henke Aleksander, ''Conradinum'', Stowarzyszenie Oświatowe „Conradinum”, Gdańsk 1994, s. 51.<br/>
Rocznik Państwowego Liceum Budownictwa Okrętowego w Gdańsku, Gdańsk 1948, s. 41.<br/>
''Wielka Księga Chrobrzaków, Biogramy Absolwentów I LO w Gnieźnie'', Gniezno 2013, s. 183.<br/>
Żurawiński Jarosław, Jarosz Hanna, ''Na gruzach powstała. Publikacja jubileuszowa z okazji 50-lecia powstania Szkoły Podstawowej nr 50 im. Emilii Plater'', Gdańsk 2009, s.111-114.