Tekst źródłowy strony SZYMAŃSKI STANISŁAW, działacz gdańskiej Polonii, okrętowiec

{{web}}
[[File:Delegacja gdańskich harcerek i harcerzy na Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa w Spale, 1935.JPG|thumb|Delegacja gdańskich harcerek <br/> i harcerzy na Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa w Spale, <br/> 11–25 VII 1935. Stoją od lewej: komendant Gdańskiego Hufca Harcerzy hm. Stanisław Szymański, komendantka Chorągwi Harcerek phm. [[OSTROWSKA MARIA, nauczycielka, harcmistrzyni | Maria Ostrowska]], komendant Chorągwi Harcerzy hm. [[LICZMAŃSKI ALFONS, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Alf Liczmański]], <br/> w drugim rzędzie – chorąży sztandaru [[REYMAN CECYLIA, harcmistrzyni, żeglarka, działaczka społeczna | Cecylia Reyman]]]]
[[File: 2_Stanisław_Szymański.jpg |thumb| Akademicki Krąg Harcerski: Stanisław Szymański (z gitarą), obok w lewo: Jadwiga Żawrocka, [[ŻAWROCKI OSKAR, pedagog, działacz harcerski i społeczny | Oskar Żawrocki]], [[ŻUREK ALFONS, działacz harcerski, nauczyciel | Alfons Żurek]]]]
'''STANISŁAW SZYMAŃSKI''' (4 XI 1909 Majdan Sieniawski, województwo podkarpackie – 2 X 1981 Gdańsk), magister inżynier budowy okrętów, harcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), żołnierz II wojny światowej. Syn inspektora celnego [[SZYMAŃSKI KAZIMIERZ, działacz gdańskiej Polonii | Kazimierza]] i Heleny z domu Przedpełskiej (1881 – 20 VIII 1971). Brat ks. [[SZYMAŃSKI STEFAN, ksiądz, administrator kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła | Stefana]], Edwarda (1904–1966), Marii primo voto Jankowskiej, secundo voto Narewskiej (1908–1995), [[SZYMAŃSKI TADEUSZ, harcmistrz, przedstawiciel gdańskiej Polonii| Tadeusza]], Janiny po mężu Rozum (1917–1988), Mieczysławy po mężu Francuzowicz (1918–1999).<br/><br/>
W Gdańsku przebywał od 1921. Od 1925 działał w ZHP: od 1934 był podharcmistrzem, w latach 1936–1939 komendantem [[HARCERSTWO | III Hufca]]. Należał do I Drużyny im. Zygmunta Augusta, IV Drużyny im. Żwirki i Wigury. W 1936 zorganizował Akademicki Krąg Starszoharcerski przy Chorągwi Harcerzy, był kierownikiem Referatu Obozowo-Wycieczkowego, prowadził też kursy na drużynowych. <br/><br/>
W 1930 uzyskał maturę w Gimnazjum Polskim, od 1931 studiował w [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]] (THD) na Wydziale Budowy Maszyn Okrętowych. Między wrześniem 1930 a lutym 1931 odbył praktyki warsztatowe w Stoczni Gdańskiej ([[STOCZNIA KRÓLEWSKA | Stocznia Królewska]]), a w 1932 praktykę zawodową w Stoczni Remontowej w Górkach Zachodnich ([[STOCZNIA DANZIG-KÖNIGLICHE MASCHINENBAUINSPEKTION | Stocznia Danzig-Königliche Maschinenbauinspektion]]), w 1934 i 1938 w Stoczni Cantiere Navale Triestino w Monfalcone we Włoszech i w Rotterdamie w Holandii. <br/><br/>
Od 1931 był członkiem [[KORAB, Koło Studentów Polaków | Koła Studentów Polaków Techniki Okrętów „Korab”]], w 1932 został jego prezesem. Od 1932 do lutego 1939  działał w [[BRATNIA POMOC ZRZESZENIA STUDENTÓW POLAKÓW POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ | Bratniej Pomocy Studentów Polaków]]. W lutym 1939, wobec szykan w stosunku do polskich studentów, opuścił THD. Od kwietnia 1939 roku był zastępcą Komendanta Pogotowia Harcerskiego. Należał również do [[GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Gminy Polskiej Związku Polaków]] i chóru męskiego Moniuszko. <br/><br/>
24 VIII 1939 opuścił Gdańsk, organizując w Gdyni ochotniczy oddział gdańskich harcerzy do obrony miasta. Aresztowany przez Gestapo 14 IX 1939, był przetrzymywany w obozie przejściowym w koszarach w Gdyni-Redłowie i w gdyńskiej hali targowej. W październiku 1939 pracował jako robotnik w [[OBÓZ KARNY SS I POLICJI GDAŃSK-MAĆKOWY | obozie karnym SS i Policji w Maćkowach]], od listopada 1939 do lutego 1940 przebywał w [[OBÓZ DLA POLAKÓW W NOWYM PORCIE | obozie dla Polaków w Nowym Porcie]], pracując w Stoczni Gdańskiej. Zwolniony w lipcu 1941, od sierpnia pracował w biurze konstrukcyjnym stoczni. W kwietniu 1942 potajemnie wyjechał do Krakowa. Był żołnierzem Armii Krajowej w Krakowie (pseudonim Maciej Walicki) i w oddziałach partyzanckich w lasach koło Miechowa. <br/><br/>
W lutym 1945 został członkiem Grupy Operacyjnej Ministerstwa Oświaty w Krakowie. W kwietniu 1945 powrócił do Gdańska z grupą mającą zabezpieczyć pozostałości po THD, 15 maja opracował pierwszy projekt odbudowy i uporządkowania [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG). Od września 1945 do lutego 1946 pracował i jednocześnie studiował na Wydziale Budowy Okrętów PG, był prezesem reaktywowanej w sierpniu 1945 Bratniej Pomocy Studentów, w 1949 uzyskał tytuł magistra inżyniera budownictwa okrętowego. Od marca do kwietnia 1946 pracował w Głównym Urzędzie Morskim jako kierownik Oddziału Taboru Pływającego, w latach 1946–1950 w firmie Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe w Gdyni (GAL): od lutego do lipca 1946 był zastępcą inspektora technicznego Wydziału Holowniczo-Ratowniczego i jednocześnie od marca do czerwca 1946 pracownikiem w Biurze Portowym, od maja 1946 do września 1947 pierwszym kierownikiem oddziału w Szczecinie, a w okresie 1947–1950 pracownikiem w Inspektoracie Okrętów. W latach 1951–1952 był ekspertem Polskiej Marynarki Handlowej do spraw remontów w Centralnym Zarządzie Polskiej Marynarki Handlowej. W 1952 pracował w Inspektoracie [[POLSKI REJESTR STATKÓW | Polskiego Rejestru Statków]], prowadził nadzór budowanych statków w [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]]. W latach 1953–1976 pracował w Centrali Morskiej Importowo-Eksportowej „Centromor” w Warszawie: 1953–1955 jako kierownik gdańskiej delegatury, od 1966 jako rzeczoznawca techniczny, był też doradcą dyrektora do spraw licencji. Od 1976 na emeryturze. <br/><br/>
Był ekspertem Polskiej Izby Handlu Zagranicznego do spraw analiz portowych i wyceny wartości statków, autorem ''Przepisów klasyfikacji i przepisów budowy barek stalowych'' (1947), a także ekspertyz o flocie handlowej, statkach, artykułów w [[TECHNIKA MORZA I WYBRZEŻA, czasopismo | „Technice Morza i Wybrzeża”]], [[TECHNIKA I GOSPODARKA MORSKA, czasopismo | „Technice i Gospodarce Morskiej”]], [[BUDOWNICTWO OKRĘTOWE, czasopismo | „Budownictwie Okrętowym”]] oraz wspomnień publikowanych w monografii ''Gdańsk 1939'' (1984). <br/><br/>
Członek Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, Koła Byłych Studentów Polaków Politechniki Gdańskiej w Latach 1904–1939, Komisji Historycznej Komendy Chorągwi Gdańskiej Związku Harcerstwa Polskiego w Gdańsku, Sekcji Okrętowców Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. <br/><br/>
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi (1958), Złotym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP” (1978), honorową odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]], medalem 50-lecia Założenia Gminy Polskiej i Macierzy Szkolnej (1972). Był żonaty z Irminą z domu Burakowską (24 XII 1917 – 11 V 1994 Gdańsk). Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: WP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
'''Bibliografia''': <br/>
''Księga pamiątkowa studentów Polaków Politechniki Gdańskiej w latach 1904–1939'', red. Henryk Hadrian, Marian Rakowski, Roman Wieloch, Gdańsk 1993, s. 166.