Tekst źródłowy strony STOLTZEFUSS NICOLAUS, burmistrz Młodego Miasta

{{web}}
'''NICOLAUS STOLTZEFUSS''' ''vel'' '''HEYLAND''' (zm. po 20 XII 1460), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] [[MŁODE MIASTO (Jungstadt) | Młodego Miasta Gdańska]]. Był synem Heinricha Heylanda i Dorothei, prawdopodobnie pochodzącej z rodziny Rosenthalów. Po śmierci ojca i powtórnym ożenku matki po 1436 z [[STOLTZEFUSS PETER, burmistrz Młodego Miasta | Peterem Stoltzefussem]], burmistrzem Młodego Miasta Gdańska, przyjął nazwisko ojczyma. Rodziny Heylandów i Rosenthalów należały do średniego kupiectwa [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta Gdańska]] i w pierwszej połowie XV wieku nie pełniły funkcji w jego władzach. <br/><br/>
Po raz pierwszy Nicolaus wzmiankowany był w 1451 w gronie [[RADA MIEJSKA | rajców]] Młodego Miasta; w dokumencie wystawionym w końcu tegoż roku zajmował już pierwsze miejsce po burmistrzu [[GLIBITZ AUGUSTIN, burmistrz Młodego Miasta | Augustinie Glibitzu]]. Pierwszym burmistrzem Młodego Miasta został w 1453, drugim był w 1454. Można podejrzewać, że jego powołanie w miejsce poprzednika, [[WAGEMANN HANS, burmistrz Młodego Miasta | Hansa Wagemanna]], wiązało się z naciskiem władz krzyżackich w przededniu wybuchu [[WOJNA TRZYNASTOLETNIA | wojny trzynastoletnie]]j. Po wybuchu wojny prowadził kunktatorską politykę: z jednej strony utrzymywał tajne kontakty z wielkim mistrzem, z drugiej, zdając sobie sprawę z pozycji Młodego Miasta w gdańskim zespole osadniczym, oficjalnie nie wystąpił przeciw polskiemu królowi, a nawet szukał u niego pomocy przeciw próbom zburzenia Młodego Miasta. Jest pewne, że to z nim rokowały władze Głównego Miasta Gdańska w sprawie likwidacji Młodego Miasta, w wyniku czego w kierze 1455 został dokooptowany do [[ŁAWA MIEJSKA | ławy]] Głównego Miasta. <br/><br/>
Wiosną i latem 1455 w Gdańsku narastało niezadowolenie z powodu kosztów wojny, z pewnością wątpliwości co do jej przebiegu miał Nicolaus. Osiem miesięcy po zniszczeniu Młodego Miasta (9 IX 1455) wraz z dwoma kamlarzami ([[KAMLARIA | kamlaria]]) Młodego Miasta, Simonem Seeburgiem i Heinrichem Knobelochem, przekazał [[RADA MIEJSKA | Radzie]] Głównego Miasta, prawdopodobnie pod wpływem żądań z jej strony, [[KSIĘGI OBYWATELSKIE | księgę obywatelską]] nieistniejącego już miasta. Wkrótce jednak opuścił Gdańsk, zabierając ze sobą [[PIECZĘCIE | miejską pieczęć]] i prawdopodobnie oryginał przywileju lokacyjnego. <br/><br/>
Przebywając w Słupsku, skontaktował się w październiku 1455 z dyplomatą zakonu krzyżackiego Georgiem von Egloffsteinem, następnie dołączył do idącego z Gniewu orszaku margrabiego brandenburskiego Fryderyka, wracającego z Prus do Rzeszy. Z częścią poselstwa krzyżackiego udał się w styczniu 1456  do Holandii, gdzie został przyjęty przez księcia Burgundii Filipa Dobrego i jego namiestnika Henrika II van Borselen. Pozostał tam, korzystając z pomocy swojego zelandzkiego komisanta (i zapewne krewniaka ze strony matki) Lucasa Rosenthala. W obliczu konfiskaty majątku w Gdańsku najpóźniej w początku lipca opuścił Holandię, wracając na Pomorze Zachodnie. W sierpniu 1456 zatrzymał się u Kurta Glasenapa, wójta w Szczecinku, nie chcąc przekroczyć granicy w obawie przed uwięzieniem. W grudniu 1459 był w Kołobrzegu, gdzie starał się uzyskać wsparcie wobec pogwałcenia swych praw przez Radę Głównego Miasta. Utrzymywał kontakty z zaciężnymi krzyżackimi operującymi na Pomorzu Wschodnim, między innymi Kacprem Notizem i hrabią Hansem von Gleichen. Zmarł zapewne w Lęborku, gdzie do końca wojny przebywała jego żona Barbara i ich dzieci Nicolaus, Gregorius i Elisabeth (dwoje z nich urodziło się w czasie wojny trzynastoletniej). W 1467 córeczka wróciła do Gdańska pod opiekę babki Dorothei. Gregorius był prawdopodobnie tożsamy z [[OPACTWO CYSTERSÓW W OLIWIE | opatem oliwskim]] z lat 1504–1528, wybranym na tę godność z rekomendacji opata kołbackiego (Oliwa była filią zachodniopomorskiego Kołbacza). {{author: PS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]