Tekst źródłowy strony POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU

{{paper}}
[[File: Edward_Herman_Jarecki.jpg |thumb| Edward Heimann-Jerecki]]
[[File:1_Polskie_Szkoły_Handlowe.jpg|thumb|Siedziba zawodowej Szkoły Handlowej przy Długich Ogrodach 80, 1926]]
[[File:Klasa w Polskiej Szkole Handlowej, około 1927.JPG|thumb|Aula w Polskiej Szkole Handlowej, stoi dr [[PILECKI SZCZEPAN STEFAN, nauczyciel w polskich szkołach handlowych, patron ulicy | Szczepan Pilecki]], 1927]]
[[File:3_Polskie_Szkoły_Handlowe.jpg|thumb|Nowodobudowane skrzydło szkoły, 1935]]
[[File: Szczepan_Pilecki.jpg | thumb| Grono pedagogiczne Polskich Szkół Handlowych, w pierwszym rzędzie od lewej: [[OSTROWSKA MARIA, nauczycielka, harcmistrzyni | Maria Ostrowska]], Eugenia Adamczykowa, [[SEREDYŃSKI MARIAN WIKTOR, dyrektor Polskich Szkół Handlowych, patron gdańskiej ulicy | Marian Seredyński]], Maria Pikarska, Frank Dunsby, stoją w drugim rzędzie od lewej: Zdzisław Kaszuba, [[SZUCA MICHAŁ, dyrektor banku | Michał Szuca]], Albert Isnar, Marian Smokowski, [[PILECKI SZCZEPAN STEFAN, nauczyciel w polskich szkołach handlowych, patron ulicy | Szczepan Pilecki]], Aleksander Żaruk, [[LICZMAŃSKI ALFONS, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Alfons (Alf) Liczmański]], około 1930]]
[[File:Tablica_pamiątkowa_Polskich_Szkół_Handlowych_w_Wolnym_Mieście_Gdańsku.jpg|thumb|Tablica pamiątkowa Polskich Szkół Handlowych w Wolnym Mieście Gdańsku przy ul. Seredyńskiego]]

'''POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU.''' '''Polska Szkoła Handlowa [[MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Macierzy Szkolnej]]''' (PSH), 3-letnia zawodowa, założona 13 IX 1926, w gmachu dawnego pruskiego kasyna przy Langgarten 80 (ul. Długie Ogrody), zakupionego w 1922 przez łódzkiego przemysłowca Edwarda Heimanna-Jereckiego. Nabywca złożył wniosek w [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senacie II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) o uruchomienie tu szkoły handlowej, początkowo odrzucony, zaakceptowany w 1923 podczas rozmów polsko-gdańskich w Genewie. Koncesję na otwarcie szkoły Senat wydał 20 VIII 1926. Jej program wzorowano na szkołach niemieckich; przyjmowała absolwentów po siedmiu klasach szkoły powszechnej lub sześciu gimnazjum, w wieku 14–15 lat; miała przygotować pomocniczych pracowników handlowych. W 1926 liczyła 26 uczniów, 1927 – 77, 1928 – 90. W 1929 PSH opuszczał pierwszy rocznik absolwentów (20 osób). <br/><br/>
'''Polską Wyższą Szkołę Handlową Macierzy Szkolnej''' (PWSH) powołano w 1929 na wniosek złożony rok wcześniej przez [[SEREDYŃSKI MARIAN WIKTOR, dyrektor Polskich Szkół Handlowych, patron gdańskiej ulicy | Mariana Seredyńskiego]]. Była to szkoła dwuletnia, przyjmująca absolwentów po PSH lub absolwentów 6. klasy gimnazjum. Dawała maturę, kształciła samodzielnych pracowników handlu. Od 1930 przystąpiono do powiększania budynku od strony Trojangasse (ul. Seredyńskiego), według projektu inż. Józefa Łęczyckiego z Łodzi i przy ponownym wsparciu finansowym E. Heimanna-Jereckiego. Prace budowlane prowadziła gdańska firma Nikodema Kalinowskiego.<br/><br/>
W szkołach przeważały dziewczęta, w 1930 było 139 uczniów, w 1938 – 279. W 1926 grono nauczycieli liczyło dwie osoby (Maria Pikarska i Marian Seredyński), w 1938 – 12 osób (w tym nauczyciel historii [[PELCZAR MARIAN, dyrektor Biblioteki Gdańskiej PAN, patron ulicy | Marian Pelczar]]). Dyrektorem obu szkół był Marian Seredyński. Dzięki nauczycielom [[LICZMAŃSKI ALFONS, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Alfonsowi (Alfowi) Liczmańskiemu]] i [[OSTROWSKA MARIA, nauczycielka, harcmistrzyni | Marii Ostrowskiej]] ożywioną działalność prowadziło  harcerstwo (zwłaszcza żeńska sekcja żeglarska), działał teatr amatorski (pod opieką Eugenii Adamczykowej; zginęła w 1944 w powstaniu warszawskim) i chór (pod opieką [[PILECKI SZCZEPAN STEFAN, nauczyciel w polskich szkołach handlowych, patron ulicy | Szczepana Pileckiego]], rozstrzelanego przez Niemców w 1940). Absolwenci PSH i PWSH byli poszukiwani przez polskie firmy w Gdańsku, Gdyni i Tczewie. Symbolem przynależności do szkoły były czapki liliowe
ze złotą obwódką. Placówki dokształcały też na wieczorowych kursach dorosłych. Zajęcia zawieszono 29 IX 1939. W okresie II wojny światowej zginęło około 60 uczniów obu szkół.<br/><br/>
Po II wojnie światowej częściowo w budynkach szkół handlowych, częściowo w nowych, funkcjonują [[SZKOŁY EKONOMICZNO-HANDLOWE IM. MACIERZY SZKOLNEJ W GDAŃSKU | Szkoły Ekonomiczno-Handlowe]]. Działalność szkół z okresu II WMG upamiętnia od 1959 specjalna tablica, 15 XI 1966 odbyły się w Gdańsku uroczystości upamiętniające 40 rocznicę powstania szkół, żyjących nauczycieli udział wzięli Maria Ostrowska i Marian Pelczar. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]