Tekst źródłowy strony PARADOWSKI PIOTR, reżyser teatralny

{{web}}


'''PIOTR PARADOWSKI''' (24 IV 1932 Tczyca, pow. Miechów) – 14 II 2013 Kraków), reżyser teatralny. Syn Stanisława (23 IV 1904 – 18 V 1957 Kraków) i Marii (29 VII 1911 – 28 V 1983). Brat Janiny Marii Paradowskiej-Zimowskiej (2 V 1942 Kraków – 29 VI 2016 Warszawa), dziennikarki i publicystki, oraz Ewy, mieszkającej w Kanadzie, za zasługi w działalności polonijnej odznaczonej Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1999). <br/><br/>
Przed II wojną światową mieszkał z rodziną w Zabrzu, od 1945 w Krakowie. W latach 1958–1959 był inspicjentem w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie, asystował Krystynie Skuszance i Jerzemu Krasowskiemu w reżyserowaniu, m.in. ''Stanu oblężenia'' Alberta Camus (premiera 6 XI 1958) czy ''Orestei'' Ajschylosa (6 V 1960). W latach 1960–1963 zatrudniony był jako asystent reżysera w Teatrze Współczesnym w Warszawie, m.in. grał jako student Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie postać Obywatela Chicago w ''Karierze Artura Ui'' Bertolta Brechta w reżyserii Erwina Axera (6 I 1962) oraz asystował Bohdanowi Korzeniewskiemu przy realizacji przedstawienia dyplomowego ''Don Juan albo uczta z posągiem'' Moliera w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (25 V 1962).<br/><br/>
W 1963 debiutował jako reżyser w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu – zrealizował ''Inkarno'' Kazimierza Brandysa (19 I 1963) i ''Idy marcowe'' Jerome’a Kilty’ego (6 VI 1963). W sezonie 1963/1964 powrócił jako reżyser do Teatru Ludowego w Nowej Hucie, gdzie m.in. 7 III 1964 wystawił napisaną wspólnie z pierwszą żoną, [[IŻEWSKA TERESA, aktorka | Teresą Iżewską]], sztukę ''Tylko dziewięćdziesiąt dziewięć'', także we własnej inscenizacji i opracowaniu muzycznym. <br/><br/>
W Gdańsku od sezonu 1964/1965 do sezonu 1969/1970 współpracował z [[TEATR WYBRZEŻE | Teatrem Wybrzeże]], w którym zadebiutował reżyserią ''Króla IV'' Stanisława Grochowiaka (20 XI 1964). Reżyserował następnie m.in. ''Troilusa i Kresydę'' Williama Shakespeare’a (30 I 1965), ''Tango'' Sławomira Mrożka (21 XI 1965), ''Romulusa Wielkiego'' Friedricha Dürrenmatta (25 II 1966), ''Punkt przecięcia'' Paula Claudela (14 IX 1968), czy (wspierany przez [[GOETEL ELŻBIETA, aktorka | Elżbietę Goetel]] jako asystentkę reżysera) ''Ciężkie czasy'' Michała Bałuckiego (23 V 1968) i ''Don Juana'' Moliera (5 II 1969). W tym czasie wyreżyserował też gościnnie ''Tryptyk'' w Gdańskim Studiu Rapsodycznym (1 IV 1966) i spektakl ''Wkrótce nadejdą bracia'' Janusza Krasińskiego w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie (28 I 1968).<br/><br/>
Skłonił [[ŁUBIEŃSKA KRYSTYNA, aktorka| Krystynę Łubieńską]], która zagrała u niego kilka głównych ról (m.in. Niny Zariecznej w ''Czajce'' Antoniego Czechowa (14 IV 1968) czy Krasawicy w ''Bolesławie Śmiałym'' Stanisława Wyspiańskiego (29 XI 1969)), do ponownego opuszczenia Trójmiasta. Powierzył jej dwukrotnie rolę Katarzyny w szekspirowskim ''Poskromieniu złośnicy'': w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (10 XII 1970), gdzie pracował w sezonie 1970/1971, oraz w Teatrze Śląskim w Katowicach (5 VI 1971), w którym wystawiał gościnnie do końca sezonu 1972/1973.<br/><br/>
W latach 1971-1974 był związany kontraktem z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Wyreżyserował tam m.in. ''Szalony dzień czyli Wesele…'' Pierre’a de Beaumarchais (13 II 1972) czy ''Wesele. Tak jak było grane w teatrze krakowskim w roku 1901'' Stanisława Wyspiańskiego (1 VI 1973), w którym jako Panna Młoda po raz pierwszy wystąpiła w jego spektaklu druga żona, Ewa Lejczak.<br/><br/>
W latach 1974–1981 kierownik artystyczny Teatru Polskiego we Wrocławiu, gdzie powrócił po jedenastoletniej przerwie. Sztuką inauguracyjną był ''Mistera Price’a, czyli Bzik tropikalny'' Witkacego (2 III 1974). Z jego licznych realizacji tamże warte uwagi były m.in. oparty na wątku ewangelicznym z ''Mistrza i Małgorzaty'' Michaiła Bułhakowa spektakl ''Czy pan widział Poncjusza Piłata?'' (30 XI 1974), ''Szkarłatny pył'' Seána O’Caseya (20 III 1975), ''Panna Julia'' Augusta Strindberga (21 I 1978), ''Według Thomasa Manna'' (17 III 1979) oraz ''Po Hamlecie'' Jerzego Żurka (30 V 1981). Za jego m.in. sprawą przybył do Wrocławia w 1975 wybitny reżyser i scenograf Jerzy Grzegorzewski, a w 1977 powstało Studium Aktorskie, druga w historii szkoła teatralna przy Teatrze Polskim, którą kierował.<br/><br/>
Był jednym z pomysłodawców, a następnie koordynatorem działań Zespołu Synodalnego Apostolstwa Świeckich, który powstał przed wakacjami 1983 przy kościele oo. Karmelitów na Piasku w Krakowie dla przygotowania programu ''Nie lękajcie się'', związanego z rocznicą wyboru papieża Jana Pawła II, którego premiera odbyła się 16 X 1983. <br/><br/>
Laureat m.in. nagrody za reżyserię przedstawienia ''Inkarno'' Kazimierza Brandysa w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu na IV Wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych (FPSW, 1963), nagrody za reżyserię przedstawienia ''Śmiertelny taniec'' Augusta Strindberga w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na IX Festiwalu Teatrów Polski Północnej (Toruń 1967), nagrody za reżyserię przedstawienia ''Wyszedł z domu'' Tadeusza Różewicza w Teatrze Polskim we Wrocławiu oraz Statuetki Fredry dla przedstawienia ''Czy pan widział Poncjusza Piłata?'' na XVII FPSW (Wrocław 1976).<br/><br/>
W latach 1954–1964 był żonaty bezdzietnie z Teresą Iżewską. Z drugiego małżeństwa, z poślubioną w 1971 w Lanckoronie Ewą z domu Lejczak (27 V 1948 Kraków – 12 II 2009 Kraków), absolwentką (1971) Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie, aktorką teatralną i filmową, ojciec Pawła (26 XII 1972 Kraków), z wykształcenia pianisty, dyrektora szkoły podstawowej w Tarnobrzegu, Jana Stanisława (ur. 3 V 1981), absolwenta Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, chirurga urazowego i ortopedy, od 2011 licencjonowanego lekarza Polskiego Związku Piłki Nożnej, mistrza świata lekarzy w tenisie (WMTS – World Medical Tennis Society; 2010 i 2011), Antoniego (ur. 1987), absolwenta Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie, oraz Krzysztofa.<br/><br/>
Pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. {{author:JANSZ}}  [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]  <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>


'''Bibliografia''': <br/>
„Kurier Lanckoroński” 2009, nr 70, s. 7. <br/>
https://encyklopediateatru.pl/autorzy/3313/piotr-paradowski.  <br/>
https://www.press.pl/magazyn-press/artykul/45363,dama. <br/>
https://ruj.uj.edu.pl/server/api/core/bitstreams/47b0a9a7-c483-4a16-922a-2730f66dd3f5/content.<br/> 
https://krknews.pl/janina-paradowska-krakow-byl-jej-oaza-uwielbiala-obwarzanki/