Tekst źródłowy strony PANIENKA Z OKIENKA, powieść

{{paper}}
[[File: Biesiada_Literacka_1893.jpg |thumb| Okładka numeru „Biesiady Literackiej” z drukowaną powieścią ''Panienka z okienka'', 1893]]
[[File: Panienka_z_okienka_PSH.jpg | thumb| Końcowa scena „Panienki z okienka” w wykonaniu amatorskiego zespołu [[POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Polskiej Szkoły Handlowej w II Wolnym Mieście Gdańsku]] pod kierunkiem Eugenii Adamczykowej,
widoczni m.in.: Jadwiga Meyer-Marszałkowa, Wanda Zdebówna, Klemens Plichta, Paweł i Edmund Trybowie, Wojciech Ożarowski, Edmund Groszewski, Alfons Stieve, Augustyniakówna i Rylski, 4 XI 1932]]
[[File:Panienka_z_okienka.jpg|thumb|Panienka z okienka]]
'''„PANIENKA Z OKIENKA”''', tytuł powieści wydanej w 1898 w Warszawie (pierwodruk pt. ''Panienka'' ukazał się w 1893 w „Biesiadzie Literackiej”). Autorka, [[ŁUSZCZEWSKA JADWIGA, poetka, pisarka, patronka ulicy (Deotyma) | Jadwiga Łuszczewska]], pseudonim Deotyma (1834–1908), poetka i powieściopisarka, opublikowała kilka zbiorów wierszy i powieści, spośród których ''Panienka z okienka'' cieszyła się największym powodzeniem. Kilkanaście razy wznawiana, doczekała się adaptacji scenicznej, radiowej i filmowej (1964, reżyseria Maria Kaniewska) oraz przeróbki na libretto opery Tadeusza Paciorkiewicza (''Romans gdański'', 1964). Akcja powieści, skonstruowana według schematu sensacyjno-przygodowej narracji (intryga, uwięzienie, porwanie), toczy się w Gdańsku w XVII wieku i skupia wokół historii pięknej Hedwigi, wychowanki gdańskiego mieszczanina, o której rękę zabiega porucznik marynarki Kazimierz Korycki. {{author: EK}} <br/><br/>
W Gdańsku sztuka „Panienka z okienka” wystawiona została po raz pierwszy 7 VII 1932 w Domu Polskim przy obecnej ul. Wałowej przez amatorski zespół uczniów [[POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Polskich Szkół Handlowych w II Wolnym Mieście Gdańsku]], według scenariusza i w reżyserii Eugenii Adamczykowej (zginęła w 1944 w powstaniu warszawskim), grana była następnie kilkakrotnie także w Gdyni i w Tczewie. Po II wojnie światowej wystawiono ją po raz pierwszy w 1959 w [[NADBAŁTYCKIE CENTRUM KULTURY| Wojewódzkim Domu Kultury]] w [[RATUSZ STAREGO MIASTA| Ratuszu Starego Miasta]], w adaptacji Eugenii Kochanowskiej, reżyserii Marii Chodeckiej, z muzyką Adolfa Wiktorskiego i w choreografii Krystyny Gruszkówny.<br/><br/>
Panienkę z okienka przypominać miała mechaniczna figura-biust (zaprojektowana przez rzeźbiarkę Ewę Topolan, konstrukcję wykonał Tadeusz Nowosielski), ukazująca się o godzinie 13.03 (w sezonie - od maja do września - także o 15.00 i 17.00) od 1 VI 2001 do 2018 (do czasu zepsucia się mechanizmu i przejścia na emeryturę twórcy mechanizmu) w owalnym oknie Nowego Domu Ławy (sąsiadującego z [[DWÓR ARTUSA | Dworem Artusa]]). Pokazowi towarzyszyła melodia Martiniego il Tedesco ,,Plasir d’amour”, wygrywana przez [[CARILLONY | carillon]] [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratusza Głównego Miasta]].<br/><br/>
Początkowo co dwa lata, następnie corocznie, a później sporadycznie, spośród kandydatek-gdańszczanek w wieku 18-23 lat, wybierana jest Panienka z Okienka, która uczestniczy w różnych uroczystościach miejskich. Pamięć o autorce powieści utrwala ul. Deotymy we Wrzeszczu, imię Panienki z Okienka nosi przedszkole przy ul. Bednarskiej. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]