Tekst źródłowy strony KULMUS JOHANN ADAM, lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego

{{web}}
[[File:1_Johann_Adam_Kulmus.jpg|thumb|Johann Adam Kulmus, portret [[WESSEL JACOB, artysta malarz| Jacoba Wessela]], 1740]]
[[File: 2_Johann_Adam_Kulmus.jpg |thumb| Johann Adam Kulmus, według Hieronymusa Sperlinga, 1741, frontyspis czwartego wydania ''Anatomische Tabellen'']]
[[File: Johann_Adam_Kulmus.jpg|thumb|Johann Adam Kulmus, na podstawie zaginionego portretu [[WESSEL JACOB, artysta malarz| Jacoba Wessela]] z 1740 rytował w Amsterdamie Jacob Houbraken w 1743, frontyspis piątego wydania ''Anatomische Tabellen'']]
[[File:3_Johann_Adam_Kulmus.jpg|thumb|Johann Adam Kulmus, portret [[WESSEL JACOB, artysta malarz| Jacoba Wessela]]]]
[[File:4_Johann_Adam_Kulmus.jpg|thumb|Johann Adam Kulmus, rysunek [[WESSEL JACOB, artysta malarz| Jacoba Wessela]]]]


'''JOHANN ADAM KULMUS''' (23 III 1689 Wrocław – 30 V 1745 Gdańsk), lekarz, anatom, profesor gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Syn piekarza Adama Kulmusa i Marii z domu Flegel, młodszy brat lekarza [[KULMUS JOHANN GEORG, lekarz | Johanna Georga Kulmusa]]. We Wrocławiu uczęszczał początkowo do szkoły prywatnej, następnie do Gimnazjum Marii Magdaleny. Po śmierci rodziców, wraz z siostrą Marią (zm. 1754), późniejszą żoną gdańskiego kupca Daniela Siebierta (Siewierta), pozostawał pod opieką brata Johanna Georga i zamieszkał wraz z nim w Gdańsku. W sierpniu 1707 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, od 1711 studiował medycynę w Halle, od 1714 we Frankfurcie nad Odrą, następnie w Jenie, Altdorfie, Strasburgu i Bazylei, tam w 1715 obronił pracę doktorską ''Dissertatio inauguralis medica de harmonia morum et morborum'' (''O związkach między obyczajami a chorobami''). W podróży naukowej odwiedził następnie uniwersytet w Lejdzie. <br/><br/>
Po powrocie do Gdańska otworzył praktykę lekarską, m.in. 18 II 1724 w sali anatomicznej Gimnazjum Akademickiego przeprowadził sekcję zrośniętych klatka piersiową bliźniaczek, wyjętych ze zmarłej podczas porodu Marianny (wcześniej matki czwórki dzieci), żony Andrzeja Czepańskiego ze [[STARE SZKOTY | Starych Szkotów]]. Wyniki sekcji opublikował z rycinami. W 1722 opublikował ''Anatomische Tabellen'', atlas anatomiczny człowieka z licznymi rycinami (jak się przypuszcza jego autorstwa), wielokrotnie wznawiany, w latach 1722–1814 ukazały się 23 wydania, w tym 14 w języku niemieckim, pięć w języku łacińskim, po jednym w językach francuskim, holenderskim i japońskim (w 1774). Był jednym z najważniejszych podręczników do nauki anatomii tego czasu. Największy wpływ wywarła na medycynę japońską, tłumaczenie przyczyniło się do jej otwarcia na europejską naukę. Od 1725 profesor medycyny, nauk przyrodniczych i matematyki w Gimnazjum Akademickim ([[KATEDRA ANATOMII GIMNAZJUM AKADEMICKIEGO | Katedra Anatomii Gimnazjum Akademickiego]]). W 1727 opublikował ''Elementa philosophiae naturalis'', w 1727 i 1730 wydał dwa [[KALENDARZE | kalendarze]]. W latach 1736–1743 był także [[FIZYCY MIEJSCY | fizykiem (lekarzem) miejskim]]. Był członkiem Cesarskiego Towarzystwa Przyrodniczego (Akademii Leopoldina, od 1722) i Berlińskiej Akademii Nauk (od 1725).<br/><br/>
11 IV 1721 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościele św. Jana]] ożenił się z Concordią z domu Ebeling, wdową po mającym kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] kramarzu Christopherze Leuschnerze, nie doczekał się potomstwa (miał pasierba z pierwszego małżeństwa żony, Christopha Ernsta Leuschnera (zm. 1765, w wieku 57 lat), który po studiach we Florencji i Lejdzie 18 VIII 1739 uzyskał potwierdzenie gdańskiego obywatelstwa kupieckiego jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Pochowany 15 VI 1745 w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]] (jak większość profesorów Gimnazjum Akademickiego). {{author: ZM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
'''Bibliografia''': <br/>
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 286.<br/>
Sieńkowski Eugeniusz, ''Kulmus Jan Adam'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, Gdańsk 1994, s. 540.