Tekst źródłowy strony KANTAK STEFAN KAMIL JULIUSZ, ksiądz, publicysta, historyk

{{paper}}
[[File: Kamil_Kantak.jpeg |thumb| Stefan Kamil Kantak]]
[[File: Kantak_Stefan_Kamil.jpg |thumb| Dyplom doktorski Stefana Kamila Kantaka]]
'''STEFAN KAMIL JULIUSZ KANTAK''' (15 XII 1881 Lubonia koło Leszna – 1 XII 1976 Bejrut), ksiądz, publicysta, historyk Kościoła katolickiego, działacz społeczny. Urodzony w majątku Dzierżykraj-Morawskich, syn tamtejszego dzierżawcy Jana i Felicji z domu Puffke. Uczęszczał do gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim i Bydgoszczy, gdzie należał do organizacji filomackiej, poddany śledztwu w procesie filomatów w 1901. Studiował w latach 1901–1904 w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, gdzie 17 XII 1904 otrzymał święcenia kapłańskie. Pracował jako wikariusz w Czempiniu (1 I 1905 – styczeń 1907) i Jankowie Zaleśnym (od lutego 1907). W okresie 1908–1910 kontynuował studia na uniwersytecie we Fryburgu Bryzgowijskim, gdzie zdobył tytuł doktora teologii na podstawie rozprawy ''Geschichte der Bernardiner Klosters zu Bromberg''. Przed powrotem w ojczyste strony odbył podróż po Europie Zachodniej i krajach słowiańskich. 1 VII 1910 został wikariuszem przy katedrze poznańskiej, w 1913 dyrektorem kancelarii arcybiskupiej, w 1915 – archiwum archidiecezjalnego w Poznaniu. Od 1919 doktor habilitowany (na Uniwersytecie Karola w Pradze), na podstawie rozprawy ''Początki franciszkanów w Polsce'', opublikowanej w Gdańsku w 1923. W latach 1919–1922 wykładał historię Kościoła w poznańskim seminarium.<br/><br/>
W Gdańsku od 1919, związany był z Aleksandrem Majkowskim i młodokaszubskim „Gryfem” oraz Muzeum Kaszubsko-Pomorskim w Sopocie. Walcząc o przyłączenie Gdańska do Polski, zorganizował w nim w 1918 Towarzystwo Wydawnicze Pomorskie, zostając na jakiś czas jego dyrektorem oraz redaktorem wydawanego przezeń od 1 VIII 1919 „Dziennika Gdańskiego” (przy którym powstał dodatek literacki „Pomorze” i który w listopadzie 1021 połączył się z [[GAZETA GDAŃSKA (I) | „Gazetą Gdańską”]]) oraz „Kuriera Gdańskiego”. W [[PODKOMISARIAT NACZELNEJ RADY LUDOWEJ W GDAŃSKU (1918–1919) | Podkomisariacie Naczelnej Rady Ludowej w Gdańsku]] pełnił funkcję kierownika Wydziału Prasowego, wydającego pismo „Polnische Warte”. Należał do tajnej [[ORGANIZACJA WOJSKOWA POMORZA (1918–1920) | Organizacji Wojskowej Pomorza]]; współzałożył w 1919 Koło Demokratyczne – organizację polityczną na Prusy Królewskie i Warmię.<br/><br/>
W 1920 uczestniczył w utworzeniu Rady Pomorskiej i został członkiem Komitetu Organizacyjnego Wystawy Artystów Pomorskich w Grudziądzu. Zainicjował powstanie w 1922 [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUKI I SZTUKI | Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki]] w Gdańsku; do 31 III 1925 wiceprezes (po ustąpieniu członek honorowy). W 1921 wydał ''Ilustrowany przewodnik po Gdańsku'', wznowiony w 1922. Od 1924 w Warszawie, gdzie został rektorem kościoła św. Jacka; w latach 1926–1939 profesor Seminarium Duchownego w Pińsku.<br/><br/>
W początku II wojny światowej przebywał na terenach zajętych przez ZSRR; aresztowany przez NKWD jako obywatel gdański, więziony na Łubiance i Butyrkach w Moskwie oraz w obozach jenieckich, skąd trafił do Wojska Polskiego, z którym dotarł na Bliski Wschód jako kapelan Armii Polskiej. W 1943 osiadł w Bejrucie, gdzie do śmierci kontynuował działalność duszpasterską, naukową i polonijną, w 1945 mianowany także dziekanem polskim na Libię i Syrię. Po wojnie wykładał na bejruckim Uniwersytecie Katolickim św. Józefa, będąc jednocześnie kapelanem w klasztorze szarytek jerozolimskich.<br/><br/>
Jego dorobek naukowy obejmuje około 400 prac napisanych w różnych językach z zakresu historii, polityki i literatury. Autor między innymi ważnych monografii ''Bernardyni Polscy'' (tomy 1–2, 1933), ''Franciszkanie Polscy'' (tomy 1–2, 1937–1938). Miał szczególne zasługi dla rozwoju bibliotek kościelnych. Został pochowany w Bejrucie na cmentarzu polskim. W 2012, z okazji 90-lecia Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki, wspólnym staraniem [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE | Gdańskiego Towarzystwa Naukowego]] i [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]] wybito medal pamiątkowy, na awersie z jego podobizną i napisem: ks. dr Kamil Kantak 1881–1976. {{author: JMB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]