Tekst źródłowy strony HOFFMANN ALFONS, profesor Politechniki Gdańskiej

{{paper}}
[[File:Hoffmann Alfons.JPG|thumb|Alfons Hoffmann ]]
[[File: Alfons_Hoffmann.jpg |thumb| Alfons Hoffmann jako dyrektor elektrowni Gródek]]
[[File: Alfons_Hoffmann_elektrownia_Żur.jpg |thumb| Uroczystość poświęcenia elektrowni Żur, siedzi prezydent RP Ignacy Mościcki, Alfons Hoffmann trzeci z lewej od biskupa chełmińskiego Stanisława Okoniewskiego, 1930]]
'''ALFONS HOFFMANN''' (12 XI 1885 Grudziądz – 30 XII 1963 Gdańsk), elektryk, profesor [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG). Syn Jana, tłumacza i sekretarza sądu powiatowego, i Anny z domu Krauza. W 1905 zdał maturę w Królewskim Gimnazjum Klasycznym w Grudziądzu, od 1905 do 11 XI studiował na Wydziale Budowy Maszyn i Elektrotechniki [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]] (praca dyplomowa dotyczyła projektu elektryfikacji Sopotu). W 1906 został dyrygentem działającego w Gdańsku od 1898
„Koła Śpiewaczego Lutnia” (od 28 X 1931 jego członek honorowy), potem zakładał ogniska muzyczne na Kaszubach. Z jego inicjatywy w 1910 powstał na zjeździe kół w Wejherowie Związek Śpiewaczy Okręgu Kaszubskiego. Podczas studiów był początkowo członkiem niemieckiej Korporacji Pruthenia, następnie [[POLSKA KORPORACJA AKADEMICKA „ZWIĄZEK AKADEMIKÓW GDAŃSKICH WISŁA” | Polskiej Korporacji Akademickiej „Związek Akademików Gdańskich „Wisła”]]. Za swoją działalność utracił w 1910 stypendium cesarskie Magnum Frey dla wyróżniających się studentów. Po studiach, w 1911–1914 pracował w zakładach Garbe-Lahmayer w Aachen (Akwizgranie), od 1914 do 1917 w zakładach Siemens-Schukert w Berlinie jako projektant w biurach konstrukcyjnych. Wykładał elektrotechnikę, matematykę i fizykę w Polskim Towarzystwie Przemysłowym w Berlinie.<br/><br/>
Od 1918 w Gdańsku, rozpoczął działalność w [[PODKOMISARIAT NACZELNEJ RADY LUDOWEJ W GDAŃSKU (1918–1919) | Podkomisariacie Naczelnej Rady Ludowej]]; członek tajnej [[ORGANIZACJA WOJSKOWA POMORZA (1918–1920) | Organizacji Wojskowej Pomorza]], planującej m.in. przyłączenie siłą miasta do Polski (był autorem skorowidza nazw polskich miejscowości na Pomorzu). Z upoważnienia rządu polskiego członek komisji do spraw ustalania granic między Polską a [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnym Miastem Gdańskiem]].<br/><br/>
W styczniu 1920 oddelegowany do Torunia, gdzie w urzędzie województwa pomorskiego pracował jako specjalista do spraw elektryfikacji Pomorza, w końcu lutego tegoż roku został kierownikiem budowy pierwszej polskiej elektrowni Gródek nad Czarną Wodą, koło Świecia nad Wisłą (uruchomionej w 1923, za co w 1925 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi), jej długoletni dyrektor naczelny. Wybudował pierwszą linię 60 kV Gródek–Toruń, którą później przedłużył do Gdyni. Wspólnie z prof. Karolem Pomianowskim opracowali założenia budowy drugiej elektrowni Żur nad Czarną Wodą (1928). Projekt roboczy wykonano w pracowni projektowej PEK (Pomorska Elektrownia Krajowa) Gródek w Toruniu. Budowa trwała 16 miesięcy, już w 1930 w obecności prezydenta Ignacego Mościckiego uruchomiono elektrownię. Zainicjował budowę elektrowni parowej w Gdyni (1935–1936). Przedtem połączył się z miejskimi elektrowniami w Toruniu i Grudziądzu, w ten sposób stworzył pierwszy wojewódzki system elektroenergetyczny w kraju.<br/><br/> 
Powszechnie uznawany za ojca polskiej elektroenergetyki okresu międzywojennego. Podjął decyzję o wybudowaniu w Gródku (1932–1933) nowoczesnej Fabryki Grzejników Elektrycznych, zatrudniała ona 450 osób. Od 1938 dyrektor naczelny Śląskich Zakładów Elektrycznych „Ślązel”. W czasie II wojny światowej poszukiwany przez Gestapo, do 1941 przebywał we Lwowie, pracując w spółdzielni produkującej grzejniki elektryczne. W latach 1941-1944 był kierownikiem kuźni w Fabryce Aparatów Elektrycznych w Międzylesiu pod Warszawą. Po powstaniu warszawskim wywieziony na roboty w fabryce w Szczytnej koło Kłodzka.<br/><br/>
Od 1945 doradca techniczny w Dyrekcji Zjednoczenia Energetycznego w Gdańsku. Zajmował się między innymi odbudową podgdańskich elektrowni na rzece [[RADUNIA | Raduni]] w Bielkowie i Łapinie, w 1946–1949 w Dychowie na Bobrze, w Lubuskiem. 
W latach 1949–1958 pracował w Zakładzie Elektroenergetyki PG (prowadził wykłady z tematyki grzejnictwa elektrycznego, projektowania sieci elektrycznych i elektrowni wodnych). Jednocześnie od 1953 pracował w [[INSTYTUT BUDOWNICTWA WODNEGO PAN W GDAŃSKU | Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Gdańsku]], jako kierownik w Biurze Studiów Gospodarki Wodnej, a potem kierownik Zakładu Konstrukcji Wodnych i Śródlądowych. Od 1955 członek Komitetu Gospodarki Wodnej PAN. Od 1957 profesor tytularny. Na emeryturze od 1958, nadal czynny zawodowo, m.in. w 1960 uruchomił elektrownie (Zespół Elektrowni Wodnych) w Koronowie koło Bydgoszczy, 
pracował nad sprawą ogrzewania akumulacyjnego zamku w Malborku.<br/><br/>
Żonaty był z Marią z domu Radecką (31 VII 1893 – 13 XII 1985 Gdańsk), ojciec Mariana (11 VIII 1922 – 31 I 2010 Gdańsk) i Janiny (1 VIII 1925 – 2 IX 1944), sanitariuszki, poległej w powstaniu warszawskim. Pochowany w Kwaterze Profesorów na [[CMENTARZ SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. W 1972 jego imię otrzymała elektrownia szczytowo-pompowa w Żydowie (w Koszalińskiem). Poświęcone mu pamiątkowe tablice umieszczone są w elektrowniach Gródek i Bielkowo, w Bydgoszczy, Tleniu i Grudziądzu (w rodzinnym domu i bazylice św. Mikołaja). W 2004 Zarząd Główny Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) ustanowił medal jego imienia, nadawany osobom zasłużonym w rozwoju krajowej energetyki. W 2013 na podstawie scenariusza Tadeusza Domżalskiego nakręcono o nim film, rok 2015 SEP ogłosiło "Rokiem prof. Alfonsa Hoffmanna", 29 VI 2015 na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki PG odsłonięto upamiętniającą go tablicę. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]