Tekst źródłowy strony GREKOKATOLICY

{{paper}}
[[File:Fresk w kościele św. Bartłomieja.JPG|thumb|Fresk w kościele<br/>św. Bartłomieja ]]

'''GREKOKATOLICY.''' Wierni Kościoła greckokatolickiego (unickiego) pojawili się w Gdańsku w okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]]. Większość stanowili ukraińscy emigranci i studenci [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]]. Wspólnota podlegała ks. Piotrowi Werhunowi z Berlina, który sprawował opiekę nad unitami w Niemczech.<br/><br/>
Ponownie pojawili się w 1947, wraz z napływem na Pomorze Wschodnie ponad 5000 Ukraińców przesiedlonych z terenów południowo-wschodnich w ramach akcji Wisła. Wedle szacunków 2/3 z nich było katolikami obrządku wschodniego. Pierwsze nabożeństwa greckokatolickie odprawiane były od 1948 w Nowym Dworze Gdańskim, następnie w pobliskim Cyganku przez ks. Bazylego Hrynykę, który jako birytualista (osoba duchowna mająca zgodę na celebrowanie nabożeństw w dwóch obrządkach), pełnił funkcję rektora rzymskokatolickiej parafii w Wiercinach, powiat Malbork.<br/><br/>
Początkowo Kościół greckokatolicki nie został prawnie uznany przez władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w 1957 nieoficjalnie zgodzono się na utworzenie kilkunastu nieformalnych placówek duszpasterskich. Pierwszą mszę w Gdańsku ks. Hrynyka odprawił 19 V 1957 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | kościele św. Bartłomieja]]. Od końca lat 50. XX wieku regularne, cotygodniowe nabożeństwa odprawiane były w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Oliwa) | kościele św. Jakuba w Oliwie]].<br/><br/>
W 1989 Kościół greckokatolicki w Polsce odzyskał osobowość prawną, w 1996 utworzona została metropolia przemysko-warszawska, składająca się z archidiecezji przemysko-warszawskiej i diecezji wrocławsko-gdańskiej (dla obszarów na zachodnich od Wisły). Ordynariuszem wrocławsko-gdańskim został 1 VI 1996 bp Teodor Majkowicz (1932 – 9 V 1998), do spraw Kościołów Wschodnich, kanonicznie rządy objął 3 sierpnia. Za siedzibę obrał Gdańsk, gdzie 3 VII 1997 grekokatolikom przekazano kościół św. Bartłomieja.<br/><br/>
Po śmierci biskupa Majkowicza do 19 VI 1999 zarząd sprawował wikariusz generalny ks. mitrat Piotr Kryk, po czym ordynariuszem został bp Włodzimierz Juszczak, który przeniósł siedzibę diecezji do Wrocławia, do katedry (od 1997) św. Wincentego i Jakuba. 1 IV 2001 kościół św. Bartłomieja wyniesiony został do godności konkatedry wrocławsko-gdańskiej. Obecnie wspólnota grekokatolików w Trójmieście liczy kilkaset osób.  {{author: IH}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]