Tekst źródłowy strony GEHL JULIUS, polityk

{{paper}}
[[File: Gehl  Julius.JPG|thumb|Julius Gehl]] 
[[File: Julius_Gehl.jpg |thumb| Julius Gehl, 1925]]
[[File:2_Danziger_Volksstimme.jpg|thumb|Siedziba drukarni i księgarni Gehl & Co. przy Am Spendhaus (ul. Sieroca) 6, 1927]]


'''JULIUS GEHL''' (4 VII 1869 Bydgoszcz – 13 XII 1939 Sopot), murarz, samouk, działacz związków zawodowych, polityk. Działacz Wolnego Zrzeszenia Murarzy Niemiec (Freie Vereinigung der Maurer Deutschlands), w 1900 zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w 1908 wybrany na przewodniczącego okręgu Prus Wschodnich i Zachodnich z siedzibą w Gdańsku. W latach 1912–1919 przewodniczący zachodniopruskiej SPD, w latach 1917–1919 wydawca gazety „Volkswacht” („Straż Ludu”) ([[PRASA | prasa]]). Zwolennik przemian ewolucyjnych, w okresie rewolucji listopadowej w Niemczech w 1918 swoim autorytetem w SPD i związkach zawodowych doprowadził w Gdańsku do normalizacji napiętej sytuacji. Z mianowania władz w Berlinie w  latach 1919–1920 Komisarz Rzeszy na Prusy Zachodnie i Obwód Nadnotecki (Reichskommissar für Westpreußen und den Netzedistrikt).<br/><br/>
Udało mu się wypełnić trudne zadanie wprowadzenia w życie postanowień podpisanego 28 VI 1919 traktatu wersalskiego, mimo różniącego się od nich stanu faktycznego, powstałego między innymi wskutek powstania wielkopolskiego. Ostatecznie postanowienia te, w tym ustalona przezeń linia demarkacyjna, po przejęciu przez obie strony wyznaczanych przez nią fragmentów Wielkopolski i Pomorza, zaczęły obowiązywać 10 I 1920. Po zakończeniu tej misji zaangażował się w przygotowania do wynikającego również z postanowień wersalskich plebiscytu na tzw. terenach spornych pomiędzy Polską a Niemcami, tu – na terenach zachodniopruskich powiatów Malbork (Marienburg), Kwidzyn (Marienwerder), Susz (Rosenberg) i Sztum (Stuhm). Miał swój udział w wyniku plebiscytu: 92,4% ludności opowiedziało się za przynależnością do Niemiec.<br/><br/>
W latach 1920–1933 na czele SPD w [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnym Mieście Gdańsku]] (WMG), w 1920–1933 poseł do [[VOLKSTAG | Volkstagu]]. Między 24 I – 30 VI 1923, 16 I 1924 – 19 VIII 1925 i 1 II – 28 V 1933 wiceprezydent gdańskiego parlamentu, dwukrotnie prezydent: 30 VI 1923 – 9 I 1924 i 8 XII 1930 – 18 III 1931 oraz zastępca prezydenta [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II WMG]]: 24 I – 30 VI 1923, 16 I 1924 – 19 VIII 1925, 1 II – 28 V 1933. W 1933 ze względu na stan zdrowia wycofał się z działalności politycznej. Należał do grona najwybitniejszych polityków II WMG. <br/><br/>
Właściciel drukarni Gehl & Co. przy Am Spendhaus 6 (ul. Sieroca), która w okresie II WMG wydawała m.in. kontynuację „Volkswacht”, gazetę [[DANZIGER VOLKSSTIMME, dziennik | „Danziger Volksstimme”]] (1919-1936), należała też do niej mieszcząca się pod tym samym adresem księgarnia ([[KSIĘGARSTWO | księgarstwo]]). Mieszkał we Wrzeszczu przy Heiligenbrunnerweg 8 (ul. Do Studzienki), w 1938 zamieszkał w Sopocie przy Friedrichstraße 3 (ul. Kazimierza Wielkiego). {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>

'''Bibliografia''':<br/>
Andrzejewski Marek, ''Die Sozialdemokratische Partei der Freien Stadt Danzig 1920-1936'', Danzig 1980. <br/>
Andrzejewski Marek, ''Wolne Miasto Gdańsk (1920-1939). Leksykon biograficzny'', Gdańsk 2009.<br/>
''Danziger Bürgerbuch. Bilder aus Leben und Wirken Danziger Männer und Frauen in Politik, Wirtschaft, Presse, Kunst, Wissenschaft, Volksbildung'', Danzig 1927.<br/>
Matull Wilhelm, ''Ostdeutschlands Arbeiterbewegung. Abriß ihrer Geschichte, Leistung und Opfer'', Würzburg 1973.<br/> 
Matull Wilhelm, ''Gehl Julius'', w: Alpreussische Biographie, 3, 1975.