Tekst źródłowy strony DUSZPASTERSTWO AKADEMICKIE (1945–1950)

{{paper}}
'''DUSZPASTERSTWO AKADEMICKIE''' (1945–1950), katolicki ruch studencki zapoczątkowany przez duszpasterza akademickiego w Gdańsku, kapelana Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego ([[PALLOTYNI | pallotyni]]), ks. [[BOGDAN FRANCISZEK, pallotyn, duszpasterz akademicki | Franciszka Bogdana]], działający w 1945 w baraku przy ul. Skłodowskiej-Curie. Bliskość [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG) i [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej w Gdańsku]] (AMG) oraz przychylność rektorów obu uczelni ułatwiła zorganizowanie duszpasterstwa akademickiego. Wsparcie kierowano do osób mocno doświadczonych w czasie II wojny światowej, pozbawionych rodziny, wracających z obozów, więzień, zesłania. Dary z [[UNRRA | UNRRA]], Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, od Polonii amerykańskiej oraz możliwość znalezienia noclegu sprawiły, że barak szybko stał się miejscem pracy samopomocowej, a także integracji studentów pochodzących z różnych części Polski.<br/><br/>
Konieczność formalnego zorganizowania akcji wspierania młodzieży skłoniła ks. Franciszka Bogdana do utworzenia Caritas Academica (prezes: student PG Edward Potworowski). Utworzono sekcje, m.in. chorych, mieszkaniową. Z czasem Caritas wydawała codzienne obiady dla studentów. Zimą 1945 ks. Franciszek Bogdan przystąpił do tworzenia sodalicji mariańskiej (prezes: student PG Jerzy Miazga). Nowością gdańskiej sodalicji był brak podziału na sekcje żeńską i męską. Przyjęcie do sodalicji poprzedzał egzamin (rozmowa) z ks. Bogdanem lub konsultą, grupą kilku sodalistów. Działająca w duszpasterstwie młodzież oraz studenci spoza formacji spotykali się na recytowanych w języku łacińskim niedzielnych akademickich nabożeństwach. Chcąc trafić do młodzieży niepraktykującej lub niewierzącej, organizowano rekolekcje adwentowe i wielkopostne.<br/><br/>
Szeregi duszpasterskie powiększały się wraz z powstaniem w 1946 kolejnych uczelni: [[WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA | Wyższej Szkoły Pedagogicznej]], Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie ([[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku)]], nowego Wydziału Farmacji na AMG i Szkoły Asystentek Technicznych. Po okresie tolerancji dla publicznych poczynań Kościoła, od jesieni 1947 akademicki ruch katolicki pozostawał pod kontrolą funkcjonariuszy [[URZĄD BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO I SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA | Urzędu Bezpieczeństwa]] (UB). Dokonywano rewizji, inwigilacji, aresztowań najbliższych współpracowników ks. Franciszka Bogdana, jego samego wzywano na przesłuchania, lokalna prasa określała go jako „szpiega Watykanu”.<br/><br/>
Wraz z ujawnieniem wiosną 1948 obecności w sodalicji informatorów UB, ks. Franciszek Bogdan zawiesił pracę zespołową. Założył Instytut Wyższej Kultury Religijnej, obejmujący młodzież akademicką i kadrę naukową uczelni gdańskich. W ramach trzyletniego studium wykładowcy z Gdańska, Warszawy i innych miast prowadzili zajęcia z zakresu m.in. psychologii, etyki, liturgii. Po 5 VIII 1949, kiedy rząd polski nakazał urzędową rejestrację stowarzyszeń religijnych (co równało się poddaniu ich kontroli i udostępnieniu listy członków), akademicki ruch religijno-społeczny w Gdańsku uległ rozpadowi. W marcu 1950 aresztowano Edwarda Potworowskiego i osadzono na cztery miesiące w [[ARESZT ŚLEDCZY W GDAŃSKU | Areszcie Śledczym]] pod zarzutem czerpania korzyści finansowych z pracy w Caritas. Niektórych członków duszpasterstwa nie dopuszczono do egzaminów magisterskich lub zmuszano do wyjazdu z Gdańska. W 1950 zmuszono do opuszczenia Gdańska ks. Franciszka Bogdana, który został wysłany do seminarium pallotyńskiego w Ołtarzewie. {{author: SB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]