Tekst źródłowy strony BERGMANN ERNST, organista

{{web}}
'''ERNST BERGMANN''' (28 VII 1825 Görlitzhausen koło Arnstadt, Turyngia – 19 X 1858 Gdańsk-Nowy Port), nauczyciel, organista. Syn Heinricha, właściciela młyna. Od około 1840 wraz z rodziną mieszkał we wsi w okolicy Świecia. Przez trzy lata uczył się w seminarium nauczycielskim w Malborku, następnie pracował jako nauczyciel w szkole elementarnej w Rheinfeld (Przyjaźń, powiat kartuski) i organista w tamtejszym kościele ewangelickim (od 1945 świątynia katolicka). Od 13 XI 1848 był nauczycielem klasy niższej w ewangelickiej szkole elementarnej w Nowym Porcie przy Sasperstraße 49 (ul. Na Zaspę; budynek oddano do użytku 12 X 1848) i nauczycielem w szkółce niedzielnej. Był też organistą i kościelnym w Himmelfahrtskirche ([[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO SERCA MARYI | kościół Niepokalanego Serca Maryi]]). <br/><br/>
Należał do chóru męskiego, z którym wziął udział w dwóch Festiwalach Śpiewaczych (Preußisches Sängerfest): w 1852 w Królewcu (połączonymi chórami gdańskimi dyrygował [[GRANZIN LUDWIG TRAUGOTT, organista, kompozytor, dyrygent | Ludwig Granzin]]) i w 1855 w Elblągu (chórami gdańskimi dyrygował [[BRANDSTÄTER FRANZ AUGUST, pedagog | Franz August Brandstäter]]). W latach 1852–1853 uczył się muzyki w Königliche Institut für Kirchenmusik w Berlinie (Królewski Instytut Muzyki Kościelnej). W Nowym Porcie zastępował go wówczas kandydat na nauczyciela (''Schulamtskandidat'') o nazwisku Schmadalla (imię nieustalone). Po powrocie do Nowego Portu założył Towarzystwo Śpiewacze (Gesangverein Neufahrwasser), z którym występował jako dyrygent, m.in. 24 XII 1854 w Himmelfahrtskirche na nabożeństwie wieczornym, w 1856 na koncercie, w którego programie była kantata ''Das Lied von der Glocke'' (''Pieśń o dzwonie'') Andreasa Romberga, 14 III 1858 w budynku szkoły na koncercie charytatywnym na rzecz ubogich wdów po nauczycielach, kiedy wykonano jego pieśń chóralną ''Auf dem See'' (''Na jeziorze'') ze słowami Karla Isidora Becka. Pracę z chórem prowadził (jako jedyny chórmistrz w Gdańsku) według nowatorskiej metody (Volksgesang-Erziehungs-System) opracowanej przez Johanna Carla Thomascika (1790–1873), pastora w Schwarzstein koło Rastenburga (Czerniki, powiat kętrzyński). <br/><br/>
Mieszkał przy Bergstraße 102 (ul. Władysława IV). Krótko przed ślubem z nieznaną z imienia i nazwiska kobietą zmarł na tyfus. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Nowym Porcie. Pośmiertne wspomnienie o nim w „Neue Wogen der Zeit” (zob. [[DANZIGER ALLGEMEINE ZEITUNG, dziennik | „Danziger Allgemeine Zeitung”]]) zamieścił były dyrektor szkoły w Nowym Porcie [[ERTEL KARL EDUARD,  pedagog, poeta, były patron ulicy | Karl Eduard Ertel]]. {{author: JMM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
'''Bibliografia''':<br/>
„Danziger Intelligenzblatt“ 1852, nr 234 s. 3078; 1858, nr 245 s. 3844.<br/>
„Neue Wogen der Zeit” 1855, nr 1 s. 4; 1856, nr 49 s. 378, nr 68 s. 527; 1858, nr 35 s. 337, nr 37 s. 355, nr 127 s. 1133. <br/>
Bidder Edwin, ''150 Jahre Schulgeschichte Neufahrwassers 1785–1935'', Danzig 1935, s. 86, 100–101. <br/>
Rosinski O. F., ''Der Pfarrer von Schwarzstein, ein vielgesuchter Dichter, Komponist und Dirigent des vorigen Jahrhunderts'', „Ostdeutsche Monatshefte“ H. 14, 1933/1934, s. 398–400.