Tekst źródłowy strony GALERIA WYSPA

{{web}}
'''GALERIA WYSPA''', w latach 1990–2002 działająca w budynku domu studenckiego [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych]] (PWSSP), następnie Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Gdańsku przy ul. Chlebnickiej 13/16, zwanym [[DOM ANGIELSKI | Domem Angielskim]]. Jedno z sześciu miejsc (drugie w kolejności powstania) – obok galerii w przestrzeni [[SPICHLERZE | Wyspy Spichrzów]] (1986–1995), [[CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ ŁAŹNIA| dawnej łaźni]] miejskiej (1992–1998), Modelarni (2002–2012), [[INSTYTUT SZTUKI WYSPA | Instytut Sztuki Wyspa]] (2004–2016) i ArtLabu Wyspa na [[WYSPA SOBIESZEWSKA | Wyspie Sobieszewskiej]] (od 2018) – w których funkcjonowało tak zwane środowisko Wyspy, konsolidowane przez  [[KLAMAN GRZEGORZ | Grzegorza Klamana]]. Wcześniej nazwą tą posługiwano się w odniesieniu do prowadzonej przez niego Plenerowej Pracowni Wydziału Rzeźby PWSSP, zlokalizowanej na Wyspie Spichrzów, gdzie od 1986 odbywały się wystawy kojarzone z nurtem nowej ekspresji. <br/><br/>
Przeniesienie punktu ciężkości inicjatyw środowiska Wyspy z offowych wystaw plenerowych na działania w części zinstytucjonalizowane wiązało się z chęcią współtworzenia przez młode środowisko artystyczne dyskursu dotyczącego kwestii społecznych i politycznych, architektonicznego i urbanistycznego kształtu miasta, budowania pozycji galerii jako pełnoprawnego uczestnika debaty publicznej, przy jednoczesnym zachowaniu jej ideowej i programowej niezależności. Galeria, choć znajdowała się w budynku zarządzanym przez PWSSP, realizowała niezwiązane z jej programem wystawy i wydarzenia. Odegrała istotną rolę w kształtowaniu się środowiska nazywanego [[NOWA SZKOŁA GDAŃSKA | nową szkołą gdańską]], miała wpływ na rozwój sceny polskiej sztuki krytycznej, nawiązywała kontakty z instytucjami i artystami z zagranicy, w tym zwłaszcza z obszaru basenu Morza Bałtyckiego. Do kuratorów współtworzących program galerii zaliczali się – oprócz Grzegorza Klamana – Robert Rumas, Agnieszka Wołodźko, Aneta Szyłak i [[NIEZNALSKA DOROTA | Dorota Nieznalska]]. <br/><br/>
Pierwszym wydarzeniem, które odbyło się w galerii, była grupowa wystawa gdańskich artystów zatytułowana ''Pokaz'' (21 IV–15 V 1990), w której udział wzięli Jarosław Bartołowicz, Jarosław Fliciński, Grzegorz Klaman, [[ROGULSKI MAREK „ROGULUS” | Marek Rogulski]], Robert Rumas i Eugeniusz Szczudło. W indywidualnych i zbiorowych wystawach organizowanych w galerii uczestniczyli między innymi Anna Baumgart, [[CZERWONKA WITOSŁAW MAREK | Witosław Czerwonka]], Katarzyna Jóźwiak-Moskal, Władysław Kaźmierczak, [[KNUTH  ROBERT | Robert Knuth]], Zofia Kulik, Hanna Nowicka-Grochal, Marek Sobczyk, Grzegorz Sztwiertnia, Wojciech Zamiara. <br/><br/>
W galerii odbywały się także warsztaty poświęcone sztuce multi- i intermedialnej, kierowane do studentów PWSSP, oraz wykłady dotyczące zagadnień sztuki i kultury współczesnej, składające się na cykl „Gaj Akademosa”, w ramach którego galeria gościła między innymi Zygmunta Baumanna, Stefana Morawskiego i Beatę Frydryczak. <br/><br/>
Współtwórcy galerii od początku jej istnienia zwracali uwagę na potrzebę stworzenia w Gdańsku kolekcji sztuki współczesnej. W 1994 roku w galerii odbyły się dwie prezentacje jej zbiorów, a kolejne miały miejsce w Zielonej Górze (1995), Koninie (1995) i ponownie w Gdańsku (1996). Efektem gromadzenia prac artystów była zorganizowana w 1997 w budynku dawnej łaźni miejskiej wystawa ''Kolekcja sztuki współczesnej na 1000-lecie Gdańska''. <br/><br/>
Decyzją Senatu ASP galeria została zamknięta po wystawie Doroty Nieznalskiej ''Nowe prace'' (14 XII 2001 – 20 I 2002). Artystka pokazała na niej instalację Pasja, której częścią była fotografia męskich genitaliów umieszczona na obiekcie w kształcie krzyża greckiego. Sprawa odbiła się głośnym echem w mediach, wywołała protesty środowisk katolickich (związanych zwłaszcza z Ligą Polskich Rodzin) i doprowadziła do wieloletniego procesu Nieznalskiej, oskarżonej o „obrazę uczuć religijnych”. Ostatnim wydarzeniem zorganizowanym w galerii było spotkanie z Grzegorzem Klamanem i Anetą Szyłak, które odbyło się 22 III 2002. {{author: MWR}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]